شهر تاریخی خاتوشا؛ پایتخت امپراطوری هیتی ها در ترکیه
برای علاقمندان به گردشگری بویژه گردشگری باستانی، ترکیه نام آشنایی است. ترکیه با قدمتی طولانی که پیدایش حیات و تمدن در آن به دوران نوسنگی باز می گردد، سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر از سراسر جهان هست. وجود بناهای تاریخی و شگفت انگیز در ترکیه سبب رونق فراوان گردشگری باستانی در این کشور شد. شهر تاریخی خاتوشا که در عصر حکومت هیتی ها پایتخت این امپراطوری بود، سالانه میزبان شماری از میلیون ها گردشگری است که به ترکیه سفر کرده اند. با ما در این مقاله خواندنی و جالب همراه باشید تا بدانید شهر تاریخی خاتوشا کجاست و با پایتخت باستانی هیتی ها بیش از پیش آشنا شوید.
امپراطوری هیتی ها و پایتخت زیبای آن
هیتیان مردمانی باستانی بودند که کشوری پادشاهی در آناتولی و میان رودان شمالی و سوریه را تاسیس کردند. پایتخت این کشور شهر تاریخی خاتوشا نام داشت که امروزه، بقایای این شهر باستانی در چوروم ترکیه واقع شد. تا قرن بیستم هیچ مدرکی برای اثبات وجود این امپراطوری وجود نداشت، بطوریکه برخی وجود این امپراطوری باستانی در ترکیه را شایعه ای بیش نمی دانستند. اما، طی حفاری و اکتشافات انجام گرفته و پیدا شدن آثار باستانی، اکثر باستان شناسان وجود این امپراطوری تاریخی در ترکیه را تایید کرده اند. براساس مقاله شهر تاریخی خاتوشا کجاست باید بدانید که از جمله مهمترین آثار باستانی شهر تاریخی خاتوشا، کتیبه معاهده صلح بین هیتی ها و مصریان باستان است که پس از جنگ در قرن 13 قبل از میلاد به امضا رسید.
از نکات قابل توجه در تاریخ هیتی ها، معاصر بودن آنان با مصری های باستان است که برخی منابع تاریخی آنها را عینا شبیه به مصریان می دانند. در کتاب مقدس نیز چندین بار از امپراطوری هیتی ها به عنوان یک امپراطوری قدرتمند یاد شد. تاریخ نیز گواه این سخن است، زیرا در قرن 13 قبل از میلاد نبرد بزرگی بین آنها و مصری ها اتفاق افتاد که نبرد کادش نام دارد. این نبرد قدیمی ترین نبرد تاریخ بشر است و اطلاعات نیروها و آرایش آنها در تاریخ ثبت شد. در این جنگ هیتی ها توانستند فرعون رامسس بزرگ را از پای در بیاورند و مصری ها را مجبور به عقب نشینی تا مصر کنند. سالها بعد، این دو کشور معاهده صلح را امضا کردند و این پیمان قدیمی ترین معاهده در جهان نام گرفت.
بنا و ساختمان های زیبا در خاتوشا
هرچند امروزه فقط خرابه هایی از پایتخت باستانی هیتی ها باقی مانده، اما دیدن آثار به جای مانده و مطالعه بر روی این بناهای تاریخی و باستانی ما را از وجود معماری زیبا و منحصر بفردی که این شهر در زمان حیات خود داشت، آگاه می کند. پایتخت باستانی هیتی ها در زمان حیات و رونق خود حدود 8/1 کیلومتر مربع و نزدیک به 50 هزار نفر جمعیت داشت. این شهر دارای دو بخش بیرونی و درونی است که دیوارهای مستحکم و بلندی هر دو بخش شهر را محصور می کنند. دیوار خارجی که آثار این دیوار هنوز هم قابل مشاهده بوده، حدود هشت کیلومتر است و به منظور محافظت از تمام شهر در برابر تهاجمات دشمنان ایجاد شد. شهر بیرونی در قسمت جنوبی شهر خاتوشا در ترکیه واقع شده و حدود یک کیلومتر مربع امتداد یافته است.
از قسمت های دیدنی و جذاب شهر بیرونی، دروازه هایی با تزئینات و حجاری های فوق العاده زیبا بوده که منقش به سربازان جنگجو، شیرها و مجسمه ابوالهول هستند. میتوان گفت بزرگترین بنای شهر باستانی خاتوشا، قلعه بلندی است که در مرکز شهر قرار داشته و دارای ساختمان های اداری بزرگ و چندین معبد بود. علاوه بر این، چهار معبد دیگر نیز در این شهر قرار داشته که هر کدام در حیاتی ایوان دار ساخته شده بودند. ساختمان های مسکونی و سکولار نیز در کنار این معبدها وجود داشته اند. همچنین، ساختمان هایی که برای اقامت خانواده سلطنتی بودند، معمولا در مناطق بلند و مرتفع بنا شدند.
براساس مقاله شهر تاریخی خاتوشا کجاست باید بدانید که در خارج از دیوارهای شهر خاتوشا، گورستان واقع است که هیتی ها مردگان را ابتدا سوزانده و در این مکان دفن می کردند. در گذشته، اطراف شهر خاتوشا را زمین های حاصلخیز، تپه ها و جنگل های سرسبز در برمی گرفت و مردم این شهر از آنها برای کشاورزی، چرای دام و تامین چوب موردنیاز برای ساخت و نگهداری شهر استفاده می کردند.
در اختیار داشتن پیشرفته ترین ارابه های آن زمان
نکته درخشانی که در تاریخ امپراطوری هیتیان بچشم می خورد، تخصص بالای هیتی ها در ساخت ارابه است. تاریخ نشان می دهد که هیتیان در زمان حیات خود مهارت و تخصص بالایی در زمینه ساخت ارابه ها داشتند، بگونه ای که سریع ترین و سبک ترین ارابه های آن زمان ساخته دست این مردمان بودند. تفاوت دیگری که این ارابه ها نسبت به دیگر ارابه ای آن زمان داشتند، این بود که با وجود اینکه هیتی ها در عصر برنز زندگی می کردند، آنها را با ابزارهای آهنی می ساختند. این ارابه ها موجب تسهیل حمل و نقل می شدند و در نبردها نیز امتیاز ویژه ای برای آنان بشمار می رفتند.
سرنوشتی تلخ برای پایتخت هیتی ها
با پایان یافتن حکومت هیتی ها در قرن 20 قبل از میلاد، شهر باستانی خاتوشا نیز ویران شد و از بین رفت. بررسی های انجام شده توسط باستان شناسان نشان می دهند که این شهر در یک آتش سوزی بطور کامل سوخت. از آنجایی که تاکنون اسناد مهم زیادی از این شهر قدیمی پیدا نشده اند، این احتمال داده می شود که ساکنین شهر قبل از ویران شدن آنجا را ترک کرده و اسناد و اشیای مهم را با خود برده اند. برخی از مردم ترکیه می گویند شهر خاتوشا قبل از کشف شدن بیشتر به یک شهر ارواح شبیه بود.