آیا تبخال قابل پیشگیری است؟

تبخال ممکن است به صورت تکی یا خوشه ای ظاهر شود. علیرغم اسمش، تبخال هیچ ارتباطی با تب و سرماخوردگی ندارد.

بعضی از افراد تبخال را با زخم مخملکی یا زخم گلو اشتباه می گیرند. زخم مخملکی به شکل دهانه آتشفشان و تو رفته است و به صورت تکی بر روی زبان یا لثه و یا داخل گونه ایجاد می شود.

1- علت اصلی تبخال

زخم های سرد که آن را تبخال می نامند. در واقع می تواند ناعادلانه باشد چون برخی افراد به آن دچار می شوند و برخی هم نمی شوند. اگر تبخال زدید نگران نباشید چون راه درمان و پیشگیری آن وجود دارد.

2- نباید خجالت بکشید.

علیرغم نام آن، عامل آن سرماخوردگی یا تب نیست. اغلب عامل آن، ویروس هرپس سیمپلکس نوع1 (HSV-1)است که از تماس با پوست فرد آلوده سرایت می کند. این ویروس هنگام تولید مثل به پوست آسیب می رساند و این زخم ها حدود یک هفته به جای می ماند. ویروس HSV-1 درون سلول های عصبی پنهان می شود، به همین خاطر، فرد هرگز به طور کامل بهبود نمی یابد.

3- چرا همه به آن مبتلا نمی شوند

تقریبا دوسوم ما به این ویروس دچار شده ایم که معمولا از طریق بوسیدن محبت آمیز از جانب بستگان یا شریک عاطفی اتفاق می افتد. پس چرا فقط تعداد کمی از افراد بدشانس دچار تبخال می شوند؟ پاسخ آن در ژن ها است. بیشتر افرادی که دچار این زخم ها می شوند، ژن های مشترکی دارند که مربوط به عملکرد HSV-1 در بدن است. ژن همان چیزی است که باعث شیوع تبخال می شود.

4- علت تبخال در شما چیست؟

این ویروس بر روی اعصاب زندگی می کند. بیشتر اوقات بسیار آرام است اما ممکن است محرک هایی داشته باشد که آن را مخفی می کند و باعث تبخال می شود. این محرک ها می تواند نور خورشید، تب، استرس و یا پریود باشد. بعضی از افراد سالانه دو بار یا کمتر به تبخال دچار می شوند. برخی دیگر، هر ماه به آن دچار می شوند.

5- تبخال ها شبیه هم نیستند.

تبخال معمولا روی لب ظاهر می شود. زخم هایی که داخل دهان هستند، از ویروس تبخال نبوده و مسری نیستند. هیچ کس نمی داند که چه عواملی موجب این زخم ها می شود. علت زخم های سرماخوردگی معمولا پس از یک دوره هشداردهنده قرمزشدگی و تحریک پوست ایجاد می شود. تاول هایی که تشکیل می شوند، می ترکند و سپس پوسته می زنند.

6- چه موقع سرایت می کند؟

از زمان خارش یا قرمزی پوست، ویروس ظاهر می شود و گسترش می یابد. وقتی تاول ها ظاهر می شوند و درست بعد از ترکیدن، بیشتر قابل سرایت هستند. هنگامی که پوست کاملا بهبود می یابد و دوباره به حالت عادی برمی گردد، دیگر سرایت پیدا نمی کند اما هنوز هم می توان ویروس را از طریق بزاق دهان خود منتقل کرد، حتی به دلیل بروز سرماخوردگی.

7- چگونه این ویروس منتشر می شود؟

از طریق بزاق و مایعات بدن. این ویروس معمولا روی لب یک فرد آلوده وجود دارد، حتی اگر هیچ زخم واضحی هم وجود نداشته باشد. بوسیدن عامل اصلی انتقال است. از آنجا که ویروس غالبا در بزاق وجود دارد، در صورت استفاده مشترک از وسایل آشپزخانه یا لیوان های نوشیدنی، می تواند گسترش یابد. رابطه جنسی دهانی نیز گاهی منجر به عفونت دستگاه تناسلی همسران می شود.

8- آیا می توان مانع انتشار این ویروس شد؟

بله، در هنگام وجود زخم احتیاط کنید. بوسه نزنید و مسواک، ظروف فلزی یا عینکتان را با دیگران به صورت مشترک استفاده نکنید. از رابطه جنسی دهانی خودداری کنید. رعایت این امر موجب کاهش شیوع این ویروس خواهد شد، اگرچه ممکن است نتوانید به طور کامل آن را کنترل کنید.

9- چگونه درد آن را تسکین دهیم.

در حالی که بعد از بروز آن ممکن است تا 2 هفته طول بکشد و در مواردی هم ممکن است بیش از یک هفته نباشد. هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد اما برخی از کرم ها و ژل های بدون نسخه نیز می توانند علائمی مانند سوزش و درد آن را کاهش دهند. می توانید از کمپرس گرم یا سرد نیز استفاده کنید.

10- ژل ضدویروس هم درمان کننده است.

این ژل ها غالبا بهبودی این زخم ها را تسریع می بخشند اما اگر به محض بروز آن از ژل استفاده کنید، عملکرد بهتری خواهد داشت. کرم Docosanol که بدون نسخه در دسترس است. کرم Acyclovir (Zovirax) و کرم penciclovir (Denavir) با تجویز پزشک در دسترس هستند.

11- داروهای تجویزی در دسترس هستند

این داروها می توانند به بهبودی زخم سرعت ببخشند. هنگامی که در اولین نشانه زخم، خستگی، قرمزی یا خارش پوست داشته باشید. آسیکلوویر را قبل از اینکه تبخال کاملا ظاهر شود، مصرف کنید و پنج بار در روز و تا 5 روز آن را مصرف می کنید یا می توانید در اولین علائم تورم سرماخوردگی و بعد از 12 ساعت از والاسیکلوویر (والترکس)استفاده کنید.

Famciclovir را می توان به عنوان یک دوز کامل تجویز کرد. آسیکلوویر باکال (سیتاویگ) نیز می تواند استفاده کرد اما به جای بلعیدن آن، کنار لثه قرار می دهید و با حل شدن دارو تاثیرش را می گذارد.

13-از کجا می فهمید که تبخال است؟

اگر این زخم بدلیل سرماخوردگی نباشد.، تبخال است. تبخال ها معمولی نیستند اما می توانند در هرجای صورت مانند گونه، چانه یا بینی ظاهر شوند. زخم های اکثر افراد هر بار در یک جا ظاهر می شوند.

14- ممکن است به بدن خودم سرایت پیدا کند.

بله ممکن است اما بسیار نادر است. اگر به زخم سرماخوردگی دست بزنید، ناحیه ای از پوست زخم را یا غشای مخاطی را لمس کنید(این پوشش محافظ مرطوب است که در مکان هایی که بدن به سمت خارج باز می شود - دهان، بینی، دستگاه تناسلی) است. ممکن است منجر به عفونت پوستی شود. برای جلوگیری از این، دستان خود را بشویید و این زخم ها را لمس نکنید.

15-در چه جای دیگری ممکن است ظاهر شود.

در چشم ها ممکن است ظاهر شود که به این حالت تبخال چشمی گفته می شود و بیشتر اوقات بر روی قرنیه چشم تاثیر می گذارد و مهمترین عامل عفونی کوری قرنیه در ایالات متحده است، بنابراین در اسرع وقت آن را درمان کنید. ویترای هرپتیک یک وضعیت دردناک است که انگشتان را تحت تاثیر قرار می دهد. بچه ها غالبا وقتی دچار سرماخوردگی می شوند و انگشتان یا انگشت شست خود را می مکند، به آن دچار می شوند.

16- چگونه از شیوع آن می توان جلوگیری کنید؟

جلوگیری از بروز آن بسیار دشوار پاست اما چیزهایی هستند که می توانید برای کمک به آنها در یک فاصله نگه دارید. بدانید که عوامل محرک در شما چیست و از آن اجتناب کنید. از آفتاب دوری کنید، یا از ضدآفتاب و پالم لب ممانعت کننده UV استفاده کنید. بدانید که چه چیزی برای کنترل استرس مفید است. با داشتن خواب کافی و ورزش روزانه، سیستم ایمنی بدنمان را سالم نگه می داریم.