حساب اقماری گردشگری قرار است تا پایان سال آماده و قابل استفاده شود

ایسنا/ براساس خبر و گزارش های منتشر شده، حساب اقماری گردشگری قرار است تا پایان سال آماده و قابل استفاده شود.

حساب اقماری به عنوان یکی از سه پروژه کلان سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار بود در سال 1398 آماده شود که هنوز به سرانجام نرسیده است. معاون قبلی گردشگری گفته بود آمارهای نوروز سال 1400 را قرار است براساس حساب اقماری محاسبه کنند اما زاهد شفیعی، مدیرکل دفتر مطالعات، آموزش و برنامه ریزی گردشگری که مسئولیت به سرانجام رساندن طرح حساب اقماری را دارد، گفت که هرگز این اتفاق نیفتاده و تاکنون هم آمارهای گردشگری براساس حساب اقماری محاسبه نشده است.

حساب اقماری گردشگری (TSA) روش متداولی برای اندازه گیری سهم مستقیم مصارف گردشگری در یک اقتصاد ملی است. این روش شامل مجموعه ای از جداول بهم مرتبط بوده که نشان دهنده اندازه و توزیع اشکال مختلف مصارف گردشگری در هر کشور و سهم آن در تولید ناخالص داخلی درآمدی مالی، اشتعال و شاخص های دیگر اقتصاد کلان در یک اقتصاد ملی است. به بیان ساده تر TSA یک حساب مبتنی بر یک جدول یا مجموعه ای از جداول است که منابع و مصارف یا تغییرات در دارایی ها و بدهی ها یا دارایی های مالی و بدهی های موجود در یک زمان خاص را برای یک بخش معین از زندگی اقتصادی ثبت می کند.

در صورت دستیابی به این حساب نه تنها مخارج گردشگران ورودی بر حسب محصولات و پایگاه طبقاتی آنها مشخص می شود که مخارج گردشگری بومی نیز معلوم خواهد شد. همچنین ارزش افزوده ناخالص مستقیم گردشگر داخلی، ارزش افزوده صنایع گردشگری، اشتغال گردشگری و درآمدهای ناخالص مشخص خواهد شد.

آمار گردشگری ایران سالهاست تخمینی و براساس برآوردهایی که دقیق نیست و گاهی هم مبالغه آمیز است، محاسبه و اعلام می شود. این شیوه آماردهی تاکنون اثر نامطلوبی بر سرمایه گذاری و برنامه ریزی کلان و خرد گردشگری ایران داشته است.

در سالهای اخیر، سازمان جهانی گردشگری نگرانی عمیق خود را درباره بکارگیری نابجای واژه "حساب اقماری گردشگری" در مطالعات انجام شده درباره تأثیر اقتصادی گردشگری در هر یک از کشورها ابراز کرده است. سازمان جهانی گردشگری اظهار داشت که انجام برآوردهای غیردقیق و محدود با عنوان "حساب های اقماری گردشگری" که از رویکردهای مبتنی بر تعاریف، مفاهیم و ساختار TSA استفاده نکرده باشند، باعث بزرگنمایی سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی می شوند.

بانک مرکزی که خود یک طرف ایجاد حساب اقماری در ایران است، سال 1396 در گزارشی که درباره ضرورت و اهمیت تهیه حساب اقماری تهیه کرده، یادآور شده است: یکی از دلایلی که هنوز در ایران حساب اقماری گردشگری تهیه و تولید نشده است، همکاری نکردن سازمان های متولی بوده است.» سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز ملی آمار از جمله سازمان های متولی تهیه حساب اقماری گردشگری در کنار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بوده اند.

زاهد شفیعی، مدیرکل دفتر مطالعات، آموزش و برنامه ریزی گردشگری از همکاری مرکز ملی آمار برای به سرانجام رساندن حساب اقماری گردشگری تا پایان سال 1401 خبر می دهد.

او گفت: حساب اقماری یک پروژه ملی است که درحال حاضر فرآیند اجرای آن با مرکز ملی آمار و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پیگیری می شود. پیشرفت پروژه هم تاکنون خیلی خوب بوده و فکر می کنیم انتهای امسال حساب اقماری به نتیجه برسد.

شفیعی درباره دلیل ارائه نشدن آمار گردشگری در نوروز 1400 برخلاف وعده ای که داده شده بود، اظهار کرد: ما با چالش کرونا مواجه شدیم و اطلاعاتی که گردآوری می کردیم از لحاظ صلاحیت و فرآیند تحقیق و گردآوری اطلاعات کمی غیرقابل اتکا بود، بنابراین در اجرای کار وقفه افتاد، اما الان فرآیند پروژه خوب است و حساب اقماری تا پایان سال قابل استفاده می شود.

مدیرکل دفتر مطالعات، آموزش و برنامه ریزی گردشگری اظهار کرد: حساب اقماری پلتفرمی برای محاسبه و تعیین سهم گردشگری در اقتصاد ملی است، الان این سهم در اقتصاد مشخص نیست، اما اگر این پروژه اجرا شود، جایگاه گردشگری در اقتصاد با عدد مشخص می شود. حساب اقماری با عدد می گوید گردشگری چقدر مهم است و در برنامه ریزی کلان قابل استفاده می شود و همه بر اهمیت گردشگری اذعان می کنند.

او با تایید اینکه آمارهایی که درحال حاضر از میزان سهم گردشگری در اقتصاد یا تولید ناخالص داخلی داده می شود، تخمینی است، افزود: البته بانک مرکزی و مرکز ملی آمار براساس داده هایی که دریافت می کنند، آمار می دهند اما تا حساب اقماری نباشد، این داده ها ناقص است.

شفیعی گفت: برای همکاری در زمینه تکمیل حساب اقماری دستگاه های همکاری قول داده اند، اعتبار آن هم تامین شده است و پیش بینی می شود پایان سال کار نهایی شود. ما اکنون در مرحله پایش اطلاعات قرار داریم.