بیماری هاری؛ کشنده اما قابل پیشگیری

بهزاد امیری، متخصص بیماری های عفونی و رئیس گروه مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به بروز بیماری هاری با شروع فصل گرما در کشور اظهار کرد: هاری نوعی عفونت ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی و قابل انتقال بین حیوان و انسان است که معمولاً به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می شود و در صورت بروز علائم بیماری در انسان متاسفانه همیشه کشنده است.

او ادامه داد: خوشبختانه علی رغم کشندگی بالای این بیماری، در صورت انجام کلیه مراحل پیشگیری و درمان بیماری از جمله شست وشوی صحیح محل گزش با آب و صابون، واکسیناسیون و تزریق سرم ضد هاری، می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.

این متخصص بیماری های عفونی افزود: در صورت ابتلای انسان به بیماری هاری و بروز علائم، تقریبا صددرصد موارد منجر به مرگ می شود؛ سگ ها عامل اصلی موارد حیوان گزیدگی و انتقال بیماری هاری و مرگ ناشی از آن در انسان هستند و البته حذف هاری از طریق پیشگیری از گزش سگ و انجام واکسیناسیون سگ ها امکان پذیر است.

رئیس گروه مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان افزود: شست وشوی فوری و کامل زخم با آب و صابون، تزریق واکسن و سرم ضد هاری پس از تماس با یک حیوان مظنون به هاری، بسیار مهم، حیاتی و نجات دهنده است.

امیری با اشاره به روش های انتقال و بیماری زایی عارضه هاری بیان کرد: ویروس هاری معمولا در هنگام گزش و از طریق بزاق حیوان هار به انسان انتقال می یابد؛ همچنین ویروس هاری می تواند از طریق تماس بزاق حیوان هار با خراش های پوستی، چشم و غشا های مخاطی وارد بدن انسان شده و باعث بروز بیماری شود.

او گفت: هنگامی که ویروس از طریق گزش وارد بدن می شود، ابتدا در محل ورود در عضلات تکثیر می یابد و سپس از طریق اعصاب محیطی به سیستم اعصاب مرکزی رسیده و بعد به غدد بزاقی انتشار پیدا می کند.

این متخصص بیماری های عفونی ادامه داد: دوره کمون این بیماری در انسان حدود 2 تا 3 ماه است، اما امکان دارد از چند روز تا یک سال نیز طول بکشد؛ دوره کمون به مقدار ویروس وارد شده در اثر گازگرفتگی، محل گزش و شدت زخم بستگی دارد و خطر ابتلا به هاری در گزش در بعضی نواحی شامل سر و گردن و ناحیه تناسلی بیشتر است.

امیری افزود: بیماری هاری با احساس اضطراب و نگرانی، سردرد، افزایش مختصر درجه حرارت بدن و بی قراری آغاز می شود؛ اغلب اوقات، درد و خارش در محل زخم احساس و افزایش ترشح بزاق مشاهده می شود. همچنین ممکن است گرفتگی های عضلات تنفسی و نیز تشنجات عمومی ایجاد شود.

او با بیان اینکه به ندرت بیماری هاری با علامت فلجی ظاهر شود و این شکل نیز پس از کما منجر به فوت بیمار می شود، گفت: امکان ابتلای همه حیوانات خونگرم به بیماری هاری وجود دارد البته سگ ها بیشتر در معرض خطر هستند؛ دوره کمون در سگ ها 10 روز تا 2 ماه و گاهی بیشتر است.