اعلام آغاز فاز اجرایی حساب اقماری گردشگری

ایسنا/ براساس سخنان مدیرکل دفتر برنامه ریزی و حمایت از توسعه گردشگری، آغاز فاز اجرایی حساب اقماری گردشگری صورت گرفت.

داستان چیست؟

علیرضا رحیمی گفت: اواخر سال گذشته قرارداد "استقرار حساب های اقماری گردشگری (TSA) در چارچوب نظام جامع آماری گردشگری" بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مرکز آمار ایران به منظور ایجاد ابزار بررسی منافع حاصل از صنعت گردشگری، امکان سنجش بهره وری صنعت گردشگری، میزان اشتغال زایی و محاسبه گردشگری در حساب های ملی کشور به امضا رسید.

او افزود: به دنبال اقدامات و هماهنگی های انجام شده با سازمان جهانی جهانگردی، سازمان برنامه و بودجه کشور، مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، بستر لازم به منظور پیاده سازی و استقرار حساب اقماری گردشگری (TSA) از ابتدای سال جاری در کشور فراهم شد.

مدیرکل دفتر برنامه ریزی و حمایت از توسعه گردشگری با تاکید بر اینکه هدف کلی از تهیه حساب اقماری گردشگری (TSA) سنجش اثرات اقتصادی گردشگری در کشور به صورت سالانه است، یادآور شد: با وجود آمادگی برای اجرای حساب های اقماری در کشور از آغاز امسال، متاسفانه بدلیل شیوع بیماری کرونا و رکود در بخش سفر، امکان مرحله اجرای آن فراهم نشد که با توجه به از سرگیری سفرها این طرح وارد فاز اجرا خواهد شد.

رحیمی گفت: حساب های اقماری گردشگری این امکان را فراهم می کند که جنبه های اقتصادی گردشگری در حساب های ملی کشور به طور مجزا بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. با اجرای این طرح و توجه به اهمیت نقش گردشگری زمینه بهتری برای تجزیه و تحلیل اثرات گردشگری در اقتصاد و تصمیم گیری ها درباره گردشگری فراهم می شود.

به گفته او بسیاری از کشورها، استقرار نظام حساب های اقماری گردشگری را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داده و با استفاده از این حساب ها و نیز با ایجاد قوانین و تخصیص اعتبارات مورد نیاز، سیاستگذاری های کلان و تصمیم گیری های خرد حوزه گردشگری را مدیریت می کنند.

رحیمی پیرامون آغاز فاز اجرایی حساب اقماری گردشگری ابراز امیدواری کرد: با تهیه حساب اقماری گردشگری گام مهمی برای ایجاد ابزار بررسی منافع حاصل از صنعت گردشگری، مقایسه رشد صنعت گردشگری با سایر بخشها، امکان سنجش بهره وری صنعت گردشگری، اشتغالزایی و تراز پرداختهای ملی برداشت خواهد شد.

حساب اقماری به عنوان یکی از سه پروژه کلان سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار بود در سال 98 آماده شود که بهره برداری آن تا سال 99 طول کشید.

حساب اقماری گردشگری (TSA) روش متداولی برای اندازه گیری سهم مستقیم مصارف گردشگری در یک اقتصاد ملی است. این روش شامل مجموعه ای از جداول بهم مرتبط بوده که نشان دهنده اندازه و توزیع اشکال مختلف مصارف گردشگری در هر کشور و سهم آن در تولید ناخالص داخلی درآمدی مالی، اشتعال و شاخص های دیگر اقتصاد کلان در یک اقتصاد ملی است. به بیان ساده تر TSA یک حساب مبتنی بر یک جدول یا مجموعه ای از جداول است که منابع و مصارف یا تغییرات در دارایی ها و بدهی ها یا دارایی های مالی و بدهی های موجود در یک زمان خاص را برای یک بخش معین از زندگی اقتصادی ثبت می کند.

در صورت دستیابی به این حساب نه تنها مخارج گردشگر ورودی بر حسب محصولات و پایگاه طبقاتی آن ها مشخص می شود که مخارج گردشگری بومی نیز معلوم خواهد شد. آماری که سالهاست تخمینی و براساس برآوردهایی که دقیق نیست و روی ظرفیت سنجی سرمایه گذاری ها نیز اثر نامطوب داشته، ارائه می شود. همچنین ارزش افزوده ناخالص مستقیم گردشگر داخلی، ارزش افزوده صنایع گردشگری، اشتغال گردشگری و درآمدهای ناخالص مشخص خواهد شد.

در سالهای اخیر، سازمان جهانی گردشگری نگرانی عمیق خود را درباره به کارگیری نابه جای واژه "حساب اقماری گردشگری" در مطالعات انجام شده درباره تأثیر اقتصادی گردشگری در هریک از کشورها ابراز کرد. سازمان جهانی گردشگری اظهار داشت که انجام برآوردهای غیردقیق و محدود با عنوان "حساب های اقماری گردشگری" که از رویکردهای مبتنی بر تعاریف، مفاهیم و ساختار TSA استفاده نکرده باشند، باعث بزرگنمایی سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی می شوند.

بانک مرکزی که خود یک طرف ایجاد حساب اقماری در ایران است ، سال 1396 در گزارشی که درباره ضرورت و اهمیت تهیه حساب اقماری تهیه کرد، یادآور شد: «یکی از دلایلی که هنوز در ایران حساب اقماری گردشگری تهیه و تولید نشده است، همکاری نکردن سازمان های متولی بود.» سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز ملی آمار از جمله سازمان های متولی تهیه حساب اقماری گردشگری در کنار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بوده اند.