ضدعفونی علیه کرونا؛ سلامت بیشتر یا بیماری؟

فارس/ ضدعفونی در برابر کرونا اصولی دارد؛ باید بر اساس دستورالعمل ها باشد، مرتب و دائمی باشد و البته به مقدار مناسب و نه زیاد و نه کم از مواد ضدعفونی و شوینده استفاده شود. حتماً شنیده اید که برخی افراد از اینکه پوست دستشان از زیادی شست وشو، ملتهب یا زخم شده گلایه دارند یا از اینکه هر روز در خانه با بوی تند وایتکس یا مواد ضدعفونی مواجهند اظهار نارضایتی می کنند. اینها نشان می دهد برای ادامه ضدعفونی روزمره در زندگی مان مشکل داریم و شاید این وضعیت نتواند تداوم یابد. علاوه بر آن همین مشکلات می تواند بیماری زا هم باشند. در واقع چون معلوم نیست چه مدت مجبوریم با کرونا بجنگیم باید بتوانیم همچنان به ضدعفونی دست ها، بدن، لوازم شخصی، محیط کار و بخش های مختلف خانه ادامه دهیم. ضدعفونی قواعدی دارد که باید رعایت شود و البته بدترین اشتباهی که ممکن است، رخ دهد استفاده بیش از اندازه و بدون ملاحظه از مواد ضدعفونی است. استفاده زیادی از مواد ضدعفونی دامی است که بسیاری افراد در آن می افتند و به سلامت خود و نزدیکانشان لطمه می زنند.

وایتکس برای کروناکُشی بسیار محبوب است اما استفاده زیاد و قرارگیری طولانی در معرض بخار آن می تواند عوارض ماندگاری شبیه آسم برای ریه ها ایجاد کند

کلر، آمونیاک و باقی مضرها

ضررهای استفاده زیاد از مواد ضدعفونی در یک دسته بندی کلی به وجود ترکیبات حاوی کلر، آمونیاک و «تری کلوزان» باز می گردد. کلر در انواع سفیدکننده ها نظیر وایتکس وجود دارد و وایتکس هم که به یکی از پرمصرف ترین ضدعفونی کننده ها در دوره کرونا تبدیل شده است. کلر با بدن چه می کند؟ باعث تنگی نفس، سرفه، تهوع و درد قفسه سینه می شود. خیلی ها همین علائم را ممکن است، علائم ابتلا به کرونا تلقی کنند. علاوه بر آن کلر موجب تحریک پوست، مخاط، گلو و چشم می شود. ترکیب کردن آن با سایر مواد ضدعفونی به ویژه مواد حاوی آمونیاک نیز بسیار خطرناک است و باعث آزاد شدن یا تولید ترکیبات دیگری می شود که بر ضررهای کلر برای بدن می افزاید. در مجموع استفاده از ترکیبات حاوی کلر و سفیدکننده ها برای ضدعفونی باید به مقدار کم و البته بااحتیاط و با رعایت دستورالعمل های ایمنی و بهداشتی باشد. کودکان و سالمندان که پوست و مخاط حساس تری دارند باید از مواد ضدعفونی کلردار و حتی بوی آن دور بمانند.

آمونیاک بیشتر در شیشه شورها و انواع جرم زدای سطوح یافت می شود و موجب تحریک پوست، مخاط، ریه و چشم می شود. به دلیل وجود آمونیاک در شیشه شورها این نوع پاک کننده ها را نباید با مواد دیگر به ویژه سفیدکننده ها ترکیب کرد چون گازی سمی تولید می شود که باعث التهاب و سوختگی مخاط دستگاه تنفسی می شود.

شیشه شورها شوینده های همه کاره و ویروس کُش های الکلی قوی تلقی می شوند ولی اغلب حاوی آمونیاک هستند و استفاده زیادشان برای سلامتی مضر است

«تری کلوزان» هم معمولاً در انواع صابون و خمیردندان استفاده می شود و درباره مضرات آن تحقیقات گسترده در حال انجام است. ولی به نظر می رسد تماس زیاد این ماده با پوست موجب بر هم خوردن تعادل هورمونی بدن و اختلال در عملکرد دستگاه های حیاتی و سیستم عصبی شود. برخی ترکیبات دیگر نظیر نانو نقره و آمونیوم نیز در مواد شوینده و ضدعفونی و همچنین انواع اسپری، جرم زدا، لکه بر و... یافت می شوند که می توانند در بلندمدت به سلامت آسیب برسانند. سازمان بهداشتی جهانی نیز درباره خطر ضدعفونی غیراصولی و همچنین استفاده از اسپری های حاوی مواد شیمیایی مضر نظیر انواع «فرمالدئید» و «کلرین» هشدار داده است.

شستن بیش از حد دست ها می تواند به ویژه برای کودکان مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کند

خطر شستن دست ها!

شستن مکرر و طولانی دست ها با آب و صابون مهم ترین توصیه علیه کرونا است؛ دستورالعملی که از همان روز اول تا امروز همچنان پابرجاست. ولی استفاده مکرر از صابون به ویژه انواع صابون مایع موجب خشکی پوست می شود. پوست خشک هم که مدام شست وشو شود ملتهب و در نهایت زخم می شود. زخم هم که می دانیم راهی برای ویروس است تا وارد بدن شود. پس باید در دفعات و روش شستن دست به این نکته توجه کرد که تمیزی و سلامت پوست هر دو مهمند. درباره کودکان موضوع حساس تر است. تشویق کودک به شستن مکرر دست ممکن است به افراط در این کار و بروز التهاب یا زخم پوستی منجر شود. علاوه بر آن تحقیقات نشان می دهد شستشوی مکرر دست ها به ویژه توسط کودکان، از طریق از بین بردن باکتری هایی که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند در بلندمدت به تضعیف ایمنی بدن منجر می شود.

دکتر «جاناتان آیزن»، میکروبیولوژیست دانشگاه کالیفرنیا می گوید:«ضد عفونی کننده ها نه تنها تمام میکروب ها اعم از خوب و بد را از بین می برند، بلکه باعث ایجاد ارگانیسم های مقاوم به آنتی بیوتیک می شوند. مصرف این مواد فقط باید به جاهایی که عفونت زیاد است نظیر بیمارستان ها محدود شود»

تقلبی ها

با شیوع کرونا الکل طبی و ژل ضدعفونی دست در سراسر دنیا کمیاب شد. البته ژل ضدعفونی دست به دلیل مصرف ناچیز، تولید جهانی اش همان موقع هم کم بود. ولی بعد از مدتی انواع مواد ضدعفونی به بازار آمدند و در میانشان انواع تقلبی هم زیاد بود. مصرف بیش از اندازه ژل ضدعفونی دست می تواند به از بین رفتن باکتری های مفید برای بدن و افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی شود. این یعنی تاثیر آنتی بیوتیک ها بر بدن کاهش می یابد و یک عفونت ساده می تواند آثار مخربی در بدن به جا بگذارد. علاوه بر آن برخی ژل های دست و همچنین مواد ضدعفونی که در کارگاه های غیرمجاز ساخته می شوند و پروانه بهداشتی ندارند به دلیل استفاده از ترکیبات نامناسب پس از استفاده طولانی به پوست دست آسیب می زنند. همچنین انواع مواد ضدعفونی سطوح که به صورت غیرمجاز تولیدشده اند احتمالاً خاصیت ضدعفونی ندارند یا حاوی ترکیبات مضر برای پوست و مخاط هستند. یکی از این ترکیبات مضر، متانول یا الکل صنعتی است که خاصیت ضدعفونی کمی دارد ولی برای انسان سمی است و از طریق جذب پوستی یا مخاطی می تواند حتی به مرگ منجر شود. در واقع ضدعفونی بدون رعایت اصول و قواعد بهداشتی و بدون استفاده از روش های درست و ایمن می تواند بیماری زا یا حتی کشنده باشد.