دژ کرشاهی | کمینگاه خشتی بزرگ دزدها در ایران

اگر به سفر های ماجراجویانه علاقه مند باشید دیدن پاتوق راهزنها، می تواند یکی از جالب ترین موضوعات برای سفرتان باشد. مخفیگاه هایی که از گذشته های دور باقی مانده و تشکیل دهنده، برگی از کتاب تاریخ این کشور پهناور می باشند. « دژ کرشاهی » که به قلعه دزد ها معروف می باشد آثار و علایم گلوله های توپ نبرد یاغی معروف حسین کاشی و نیروهای دولت رضا شاه را هنوز در خود به یادگار دارد، که در نزدیکی روستا ابوزید آباد که از توابع شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان می باشد قرار دارد. برای سفری مختصر به قلعه کرشاهی با همگردی همراه باشید.

آشنایی با دژ کرشاهی

اگر چه این دژ کرشاهی قدمتش حدود 130 سال تخمین زده می شود اما بنا به گفته ای پیش از اسلام شالوده آن بنا شده است. در ساخت بنای کرشاهی از خشت و گل استفاده شده و به نحوی محکم و دقیق ساخته شده است که حملات مغول های غارت گر را تحمل کرده است. مساحت آن بیش از 4 هزار متر مربع برآورد می شود. مغول ها تصور می کنند که با محاصره قلعه آب و آذوقه مردم تمام می شود و مردم تسلیم می شوند اما اطلاع نداشتند که معماری کویری این قلعه به گونه ای بوده که کمترین فاصله سطح زمین آن با سفره های زیر زمینی داشته است این مطلب را حوزی که در وسط دژ قرار دارد دقیقا اثبات می کند. همچنین این قلعه تونل های مخفی داشته که جهت پیشگیری از حمله شبانه و شبیخون های دشمن از آن استفاده می شده است. قلعه ی نایب حسین خان کاشی بر روی ویرانه های دژ قدیمی در روستای ابوزید آباد بنا شده بود.

سرنوشت و تاریخ دژ کرشاهی

این قلعه باز سازی های مختلفی را در طول تاریخ داشته است چون که از این قلعه جهت جلوگیری از پیشروی دشمنانی که قصد داشتند از کویر به مرکز ایران وارد شوند استفاده می شده است. راهزنان و حاکمان مختلفی از این قلعه به عنوان مقر اصلی خود استفاده کرده اند. در اواخر دوره قاجار هم بازسازی این قلعه توسط حسین کاشی که راهزن معروف دوره رضا شاه بود بازسازی شد. کل منطقه کاشان، از نظنز گرفته تا ساوه تحت تسلط حسین خان یاغی بود که سرانجام هم رضا شاه دستور داد او را بکشند. دژ کرشاهی که در دل کویر قرار گرفته و معماری پیچیده و تاریخ و سرنوشت اسرار آمیزی دارد می تواند یکی از جاذبه های گردشگری در کویر در روستا ابوزید آباد باشد. گاهی گردشگران و کویر نوردان کمی از این بنا دیدن می کنند و به علت عدم توجه به صورت مخروبهایی در آمده است؛ در صورتی که می تواند مرمت و بازسازی شود و گردشگران زیادی را به سوی خود جلب کند. گفته می شود که دژ کرشاهی یا راهزن قلعه بعد از ارگ بم که توسط زلزله تخریب شد، بزرگترین قلعه خشتی در ایران است. به غیر از این قلعه، قلعه های دیگری هم هستند که عنوان دزد را در پیشوند خود دارند که درطول تاریخ مامن و مخفی گاه دزدان و یاغیان دوران خود بوده است. برای مثال می توان به دزد قلعه در شهرستان نوشهر اشاره کرد که در فهرست آثار ملی ایران ثبت می باشد. در روستای دو آب بخش کجور شهرستان نوشهر دزد قلعه که مربوط به عصر آهن دو است قرار دارد که در سال 1382 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

دسترسی و موقعیت قلعه کرشاهی

برای دیدن این قلعه کرشاهی که در روستا ابوزید آباد قرار دارد. باید از شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان حدود 70 کیلومتری دور شد و با گذشتن از ابوزید آباد به سمت روستای قاسم آباد رفته که با طی مسافت حدود 30 کیلومتر بعد از روستای قاسم آباد شما کمینگاه دزدان کویری یا قلعه ی دزدها را خواهید دید. همچنین برای رفتن به این قلعه یعنی قلعه کرشاهی می توان از مسیر مرنجاب هم رفت که این دژ در حاشیه غربی کوه های یخ آب واقع شده است.