نکاتی جهت کاهش انتقال هوایی "کرونا" و نحوه استفاده از کولرها

ایسنا/ عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن بررسی چالش های ویروس کووید 19 در هوا از جمله مدت ماندگاری، معلق بودن ویروس در هوا و میزان بیماری زایی آن، راهکارهایی جهت کاهش درصد انتقال ویروس مطرح کرد.

دکتر رضوان زنده دل با اشاره به تحقیقات متعدد صورت گرفته در رابطه با مدت زمان ماندگاری ویروس در هوا، تشریح کرد: ویروس کووید 19 همراه قطرات تنفسی از طریق عطسه و سرفه بیماران وارد هوا می شود. سایز ویروس در حدود 60-100 نانو متر و سایز قطرات همراه با ویروس حدود 10 میکرون است. مطالعات مختلف بر اساس این سایز، ماندگاری ویروس در هوا را معمولا حدود 2-3 ساعت برآورد کرده و تحقیقات دیگر نیز نشان داده که ویروس همراه با قطرات سیستم تنفسی می تواند در حد 3 ساعت در هوا باقی مانده و وارد سیستم تنفسی افراد دیگر شود. بعد از این زمان ویروس بر روی سطوح رسوب می کند ولی قابلیت بیماری زایی خود را از دست نداده و غلظت آن در سطوح کم نمی شود.

ارتباط ماندگاری ویروس در هوا با فصول مختلف سال

این عضو هیات علمی دانشگاه در رابطه با میزان ماندگاری ویروس در هوا طی فصول مختلف سال، اظهار کرد: به طور کلی مطالعات بر این نکته تأکید دارند که شرایط نامساعد آب و هوایی باعث از بین رفتن ویروس ها به خصوص ویروس های اثرگذار بر سیستم تنفسی می شوند.

وی در همین رابطه ادامه داد: اینکه گفته می شود کووید 19 در مناطق سرد و خشک بیشتر دیده می شود نیز می تواند به این دلیل باشد که اپیدمی از زمان شیوع تا به امروز در فصول سرد سال بوده است. لذا با توجه به بررسی رفتار ویروس کووید 19 از زمان شیوع تا به حال، عدم وجود پیشینه و قابلیت انعطاف پذیری بالا در ژنوم ویروس، تصمیم گیری و قضاوت قطعی درباره آن زود است. به طور مثال افزایش موارد ابتلا در خوزستان طی روزهای اخیر و با دمای بالاتر از 30 درجه نشان دهنده ی متفاوت بودن رفتار ویروس نسبت به ویروس های مشابه است.

غلظت ویروس کووید 19 در هوا و سطوح

این متخصص سم شناسی در مورد غلظت ویروس در هوا و سطوح، خاطر نشان کرد: به هنگام عطسه و سرفه ذرات بزرگ خیلی سریع بر روی سطوح رسوب می کنند و هرچه این ذرات بزرگتر باشد، زودتر رسوب می کنند.

وی افزود: مطالعات مختلف نشان داده که در مکان های آلوده مثل بیمارستان های بستری کننده بیماران مبتلا به کووید 19، غلظت آلودگی های اندازه گیری شده در سطح، نسبت به آلودگی های موجود در هوا بیشتر است. البته به این معنا نیست که آلودگی در هوا وجود ندارد و سبب بیماری زایی نمی شود بلکه مسئله انتقال هم از طریق هوا و هم از طریق سطوح وجود دارد.

دکتر زنده دل با بیان اینکه آلودگی های روی سطوح و مناطق در تماس با دست نیز باعث انتقال آلودگی می شود، گفت: با این حال بیماری زایی ویروس موجود در هوا با ویروس روی سطوح تفاوتی ندارد و فقط نحوه پراکنده شدن آن ها متفاوت است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به مطالبی که پیش از این درباره نقش هوا در انتقال آلودگی و بیماری زایی کووید 19 مطرح شده، تصریح کرد: این مسئله باید با احتیاط مطرح شود، چراکه مطالعات نشان می دهد که این ویروس هم در سطح و هم در هوا وجود دارد و از آنجاکه قابلیت بیماری زایی ویروس بسیار بالاست، حتی در غلظت های سطح پایین گزارش شده در هوا نیز می تواند بیماری زایی ایجاد کند.

راهکارهایی برای کاهش انتقال ویروس از طریق هوا

دکتر زنده دل با اشاره به برخی راهکارها جهت کاهش انتقال ویروس از طریق هوا، گفت: شغل افراد و میزان ارتباط با افراد آلوده در این رابطه تاثیرگذار است، به عنوان نمونه حضور در محیط های پرخطر مانند بیمارستان ها و استفاده از وسایل حفاظت کننده نقش مهمی در میزان انتقال ویروس ایفا می کند.

وی استفاده از ماسک های پارچه ای را برای عموم مردم راهکار مناسبی دانست و ادامه داد: برای همه ی مردم لزومی به استفاده از ماسک های ویژه مثل N95 وجود ندارد، چراکه احتمال تماس با افراد آلوده و بیمار کمتر است. با این حال اگر به واسطه وضعیت شغلی و زندگی، تماس فرد با بیماران کرونایی بیشتر باشد مانند پرسنل درمانی یا خانواده های دارای عضو بیمار، بهتر است که از ماسک های تخصصی مثل ماسک N95 استفاده شود.

این عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای گفت: دارا بودن چندین لایه محافظتی در ماسک های N95 استفاده طولانی مدت را برای افراد سخت می کند و برای افراد عادی توصیه نمی شود. در این رابطه رعایت اصول بهداشتی از جمله شستن مداوم دست ها با آب و صابون، استریل کردن سطوح و استفاده از الکل 70 درصد و رعایت فاصله اجتماعی برای کاهش انتقال بسیار مؤثر است و باید به صورت جدی دنبال شود.

نکاتی درباره استفاده از کولر در فصول گرم سال

دکتر زنده دل با اشاره به جابجایی هوا در زمان استفاده از انواع کولرهای آبی یا گازی اظهار داشت: احتمال انتقال و جابه جایی ذرات در هوا و سطوح آلوده در این موارد وجود دارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه در رابطه با استفاده از کولر گفت: مکان استفاده از کولر در این رابطه اهمیت بالایی دارد. به طور مثال اگر کولر در منزل بیمار کرونایی استفاده می گردد امکان جابجایی هوا احتمال انتقال را بالا می برد و تا حد امکان بهتر است از کولر کمتر استفاده شود ولی اگر گرما به حدی است که استفاده نکردن کولر امکان پذیر نیست؛ رعایت اصول بهداشتی مانند ماسک زدن، پاکسازی سطوح و استریل سازی، ریسک ناشی از پراکندگی آلودگی از طریق جریان هوا را کمتر می کند.

وی اظهار کرد: در همین راستا توصیه می شود که افراد پیش از استفاده از کولرهای آبی و به هنگام راه اندازی، پوشال های داخل کولر را تعویض کنند تا آلودگی های احتمالی روی سطوح از این طریق وارد ساختمان نشود.

وی با اشاره به عملکرد کولرهای گازی، گفت: فیلترهای داخل کولرهای گازی ذرات خیلی کوچک مانند ذرات ویروس کووید 19 را جذب نمی کنند، بنابراین تنها در صورت وجود آلودگی در داخل ساختمان احتمال پراکنده شدن آلودگی روی سطوح و گردش آلودگی در هوای ساختمان از طریق باد کولر وجود دارد.

این عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه در مورد کولرهای ماشین نیز گفت: در صورت وجود فرد آلوده در ماشین امکان جابجایی ویروس در هوای داخل ماشین با کولر بالا می رود و احتمال انتقال بیماری به افراد دیگر داخل ماشین افزایش می یابد.