پوماپونکو بولیوی؛ جاذبه ای اسرارآمیز و تاریخی

پوماپونکو بولیوی یک ساختار سنگی به شکل مقبره و یک بنای باستانی پیشاکلمبی بشمار می رود که مملو از شگفتی و بسیار اسرارآمیز است. معماری ویرانه های قدیمی ترین بنای باستانی زمین، باستان شناسان و تاریخ شناسان را شگفت زده کرده و الهام بخش نظریه های تمدن های باستانی پیشرفته و زندگی انسان با فرازمینی ها بود. پوماپونکو که نامش به معنای "درب پوما" است، بخشی از یک مجموعه باستانی بزرگتر با عنوان تیاهواناکو Tiahuanacu بشمار می رود. به حق که معابد سنگی شگفت انگیز در بولیوی حیرت انگیزند و دیدنشان خالی از لطف نخواهد بود.

ویژگی منحصر بفرد پوماپونکو بولیوی، کنجکاوی در مورد سازندگانش، اینکه چه زمانی ساخته شده و هدف از ساختش چه بوده است را بر می انگیزد. این سوالات اسرارآمیز دقیقا از زمانی شروع شدند که تمدن اینکا این ویرانه های شگفت انگیز را قرنها پیش کشف کرد. در این نوشتار قصد داریم به همه چیز درباره پوماپونکو از جمله ویژگی های اسرارآمیز این بنای باستانی و ارتباطش با فرازمینی ها بپردازیم.

بحث و جدال بر سر تاریخ ساخت پوماپونکو Puma Punku

وقتی در سال 1926، یک کاوشگر اتریشی به نام آرتور پوسنانسکی Arthur Posnansky تحقیقاتی را روی پوماپونکو بولیوی انجام داد، این ایده را مطرح کرد که این مکان یکی از قدیمی ترین مکان های باستانی بر روی سیاره زمین است و قدمت آن به حداقل 13000 سال قبل از میلاد مسیح می رسد. او یکی از اولین کاوشگران مدرن بود که به آزمایش و تحقیقات در مورد پوماپونکو بولیوی پرداخت. اما، نظریه او هنوز هم طرفداران فراوانی دارد. برای مثال باستان شناسی به نام نیل استید Neil Steede گفت که هم تراز بودن معبد اصلی این مجموعه با ستارگان نشان می دهد که این بنا ساخته شده است تا با انقلاب تابستانی، انقلاب زمستانی و اعتدال بهاری حدود 17 هزار سال پیش مقارن باشد. این بدان معنی است که قدیمی ترین بنای باستانی زمین حداقل 17 هزار سال قدمت دارد.

مجموعه باستانی تیاهواناکو Tiahuanacu

امروزه چیزی که از معابد سنگی شگفت انگیز در بولیوی به چشم بازدیدکنندگان می آید، چیزی بیش از ویرانه های سنگی باستانی نیست. اما، مورخان عقیده دارند که این بنا در گذشته، مکانی شگفت انگیز برای فرهنگ تیاهواناکو Tiahuanacu بشمار می رفت. این بنا یکی از مهمترین و اصلی ترین بخش های مجموعه باستانی پیشاکلمبی تیاهواناکو Tiahuanacu بشمار می رود. این مجموعه شامل بخش های دیگری از جمله آکاپانا Akapana، آکاپانای شرقی Akapana East، کالاساسایا Kalasasaya، پوتونی Putuni و کری کالا Kheri Kala و همچنین یک معبد نیمه زیرزمینی نیز هست. بعلاوه، شواهدی از خانه های مدفون در خاک و سیستم های آبیاری دیده می شوند.

متاسفانه، این مجموعه بسیار آسیب دیده است و دلیل آن تنها آب و هوا نیست. خاکبرداری ناشیانه باستان شناسان و به تاراج بردن اشیای قیمتی که در طول قرن های متمادی به طور مکرر اتفاق افتاد نیز از دلایل آسیب دیدن این مجموعه هستند. بسیاری از سنگ های تیاهواناکو Tiahuanacu برای استفاده در پروژه های ساخت دیگر ربوده شده اند و مورخان عقیده دارند تعداد بسیار زیادی از جواهرات، اشیای تزئینی، آثار هنری فلزی و سفالجات موجود در پوماپونکو بولیوی کشف و ضبط شده اند.

شهر تیاهواناکو Tiahuanacu در گذشته یک مرکز تجاری و کشاورزی مهم بوده و نزدیک به 400 هزار نفر در آن می زیسته اند. اما، این مجموعه به طور ناگهانی در حدود سال 1000 پس از میلاد خالی از سکنه شد. برخی می گویند دلیل آن خشکسالی یا احتمالا شورش مردمی بوده و مردم به تپه های اطراف شهر پناه برده اند. برخی دیگر نیز می گویند یک زلزله باعث متروکه شدن این شهر گشت. بنابراین، وقتی مردم اینکا در سال 1470 شهر تیاهواناکو Tiahuanacu را کشف کردند، مشخص بود که این شهر برای قرنها متروکه مانده بوده است. اما، اینکاها به سرعت متوجه طبیعت مقدس این مکان شدند و خیلی زود، افسانه های خود را نیز به آن افزودند.

چگونگی ساخت پوماپونکو Puma Punku

قدیمی ترین بنای باستانی زمین، سازه ای بسیار بزرگ بشمار می رود که مساحت آن از ابعاد دو زمین فوتبال بزرگتر است. این سازه در گذشته یک تپه باستانی خشتی با دیواره های ساخته شده از سنگ های ماسه ای سرخ رنگ بود که در نور خورشید می درخشیدند. شواهد باستان شناسی نشان می دهند که این سازه در گذشته دارای حیاط های بزرگ در بخش های غربی و شرقی خود و یک حیات بسیار بزرگ در مرکز بوده است. جالب ترین نکته در مورد پوماپونکو بولیوی، ساخت آن از سنگ هست. سنگ های ماسه ای سرخ رنگ و سنگ های آتشفشانی آندزیت استفاده شده در این سازه، آنچنان با دقت و ظرافت تراشیده شده اند که انگار از ابزار برش الماس برای این کار استفاده شده و سپس، به طور بی نقصی درون هم قرار گرفته و به هم قفل شده اند.

بازدیدکنندگان با دیدن برش دقیق و ظریف بلوک های همسانی که به شکل حرف اچ H انگلیسی برش داده شده اند و شگفتی های هندسی شگفت زده می شوند و همه این ویژگی ها نشان دهنده وجود مرحله پیش تولید و انجام تولید انبوه در ساخت این سازه خارق العاده هستند. براساس تحقیقات و گفتگوهایی که با سنگ تراشان مدرن امروزی صورت گرفته است، حتی با تکنولوژی پیشرفته امروزی نیز تراشیدن سنگ ها با این دقت و ظرافت کار بسیار سخت و پر چالشی بشمار می رود. به همین دلایل است که بسیاری از محققان اعتقاد دارند ساکنان باستانی پوماپونکو Puma Punku از موجودات فضایی یا همان فرازمینی ها برای خلق این سازه کمک گرفته اند.

سنگ های عظیم استفاده شده در معابد سنگی شگفت انگیز در بولیوی بین 140 تن تا 800 تن وزن دارند و ابعاد بزرگترین آنها 7.81 متر طول، 5.17 متر عرض و 1.07 متر ضخامت تعریف شده است. محققان نتیجه گیری کرده اند که بلوک های بزرگ سنگ های ماسه ای سرخ رنگ از جایی در ده کیلومتری پوماپونکو Puma Punku و بلوک های کوچکتر از مکان دورتری در 90 کیلومتری این سازه به این مجموعه آورده شده اند. اینکه این سنگ ها چطور به این مکان حمل شده اند، همچنان موضوع بحث و مجادله است. برخی ادعا می کنند که این سنگ ها احتمالا به وسیله یک نوع دستگاه بزرگ بالابر به پوماپونکو Puma Punku آورده شده اند؛ تکنولوژی پیشرفته ای که باستان شناسان عقیده دارند در آن زمان اصلا موجود نبود.

داستان و افسانه های مربوط به پوماپونکو Puma Punku

مردم تیاهواناکو Tiahuanacu که در پوماپونکو Puma Punku ساکن بودند، به چندخدایی اعتقاد داشتند و تمرکز آنها روی خدایان مربوط به کشاورزی بود. اینطور که باستان شناسان می گویند خدای خالق آنها بر دروازه مشهور خورشید Sun Gate در این مجموعه نقش بسته است. اینطور که بسیاری از مورخان عنوان می کنند، این دروازه ابتدا در پوماپونکو Puma Punku واقع شده بود و سپس، به کالاسایا Kalassaya انتقال یافت. براساس افسانه های محلی، پوماپونکو بولیوی به خدایان و زمان اولین خلقت ارتباط دارد. طبق این افسانه ها، اولین سکنه این منطقه دارای قدرت های ماورا طبیعی بوده و قادر بوده اند سنگ های عظیم را از زمین بلند، با استفاده از انرژی صوتی در هوا شناور و از جایی به جای دیگر حمل کنند.

مردم اینکا عقیده دارند که خدای خالق آنها یعنی ویراکوچا Viracocha، انسان ها را برای اولین بار در این مکان خلق نمود. آنها اعتقاد دارند پرتره های سنگی یافت شده در تیاهواناکو Tiahuanacu که پرتره انسان ها از قومیت ها و نژادهای مختلف هستند، همین انسان های اولیه را نشان می دهند. البته، بعدها نظریه های دیگری به میان آمدند که عنوان می کردند این چهره ها، حاکمان سابق شهر بوده اند. اینکه پوماپونکو Puma Punku همچنان ذهن های کنجکاو را به خود می خواند و با سوالات بدون پاسخ و نظریه های متفاوت، آنها را وادار می کند در مورد اصالت و خلقتش فکر کنند، حقیقتا باعث شگفتی است. این سازه همچنان یکی از اسرارآمیزترین نقاط باستانی در جهان باقی مانده و برای بازدید از آن نمی توان ارزشی تعیین کرد.