تخریب بخشی از قلعه کرشاهی بخاطر حفاری های غیرمجاز

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، تخریب بخشی از قلعه کرشاهی در آران و بیدگل بخاطر حفاری های غیرمجاز صورت گرفت.

جریان چیست؟

قلعه ساسانی کرشاهی در منتهی الیه شرق نوار ریگ بلند و در ضلع جنوب پناهگاه حیات وحش یخاب در بخش کویرات شهرستان آران و بیدگل با حدود هفت هزار متر مربع مساحت و ویژگی های معماری و دفاعی که در دل خود باقی نگه داشته، حالا سرانجام دیگری پیدا کرده است. این قلعه ساسانی بخاطر بی توجهی ها و حفاری های غیر مجاز از یک سو و بهسازی غیر اصولی قنات منطقه از سوی دیگر و حتی احتمال دخالت انسان ها به مرور در حال تخریب است. مصیب صدری، فعال میراث فرهنگی آران و بیدگل و رئیس انجمن محیط زیست این منطقه درباره وضعیت این اثر تاریخی که 1381 به شماره 5891 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، توضیح می دهد: هر سال دست کم سه تا چهار بار این محوطه توسط حفاران غیرمجاز، حفاری می شود، حتی کسانی که برای گنج بساطی دارند، اقدام به تخریب اتاق ها و حفاری زیر پایه های بنا می کنند. علاوه بر تخریب فضای زیر شاهنشین برای پیدا کردن گنج، زیر برج غربی نیز آواربرداری شده و برج ورودی نیز به دلیل همین حفاری ها فرو ریخته است. او با اشاره به حفر حدود 12 گودال در زیر پایه های برج های این قلعه تاریخی، به ایجاد یک مسیر قنات توسط کشاورزان در طول چند ماه گذشته اشاره می کند و می گوید: بومی ها و کشاورزان در بهسازی مسیر قنات که از حدود یک متری برج رد می شده، بدون نظارت و با استفاده از دستگاه هایی که جز ضوابط میراث فرهنگی نیست به صورت غیر اصولی کار بهسازی را انجام داده اند، اقدامی که خود عاملی برای سست شدن پایه های این برج می تواند باشد. وی با اشاره به وضعیت قرمز کاشان از شیوع ویروس کرونا و منع ورود و خروج کارشناسان میراث فرهنگی به این منطقه تاریخی اظهار می کند: در این شرایط باید منتظر شویم و ببینیم چه زمانی این اتفاق تمام می شود تا پس از آن کارشناسان مرمت بتوانند این بنای تاریخی را بررسی کنند. وی اما محتمل ترین گزینه ها از تخریب بخشی از قلعه کرشاهی را نخست ورود حفاران غیرمجاز به این منطقه و سپس انجام بهسازی مسیر قنات به صورت غیراصولی بیان می کند و می افزاید: در عملیات بهسازی احتمالا با استفاده از دستگاه های کمپرسور زیر زمین را کنده اند، کاری که می تواند عامل سست شدن پایه ها باشد، اما از سوی دیگر حفاری ها در منطقه بسیار زیاد است. صدری با اشاره به ساخت وسازهای گاه و بیگاهی که در اطراف این قلعه ی تاریخی انجام شده، می گوید: مدتی قبل در این محدوده یک چشمه سرویس بهداشتی ساختند و هیچکس به انجام آن اعتراض نکرد، از سوی دیگر دیواره های ضلع جنوبی قلعه نیز به دلیل حضور گله دارها تخریب شد. هر چند خوشبختانه اساس قلعه سالم باقی مانده است، اما به نظر می رسد اگر این وضعیت ادامه دار باشد با سست شدن تدریجی پایه ها، آن نیز به مرور زمان تخریب می شود. این فعال میراث فرهنگی، به نبود هیچ تابلوی معرفی و راهنما توسط میراث فرهنگی برای این اثر تاریخی اشاره می کند و اضافه می کند: در این میان حتی یک علامت هشدار عمومی هم برای حفاظت از این قلعه در منطقه نصب نکرده اند. به گفته مدیرعامل انجمن محیط زیست ابوزید قلعه کرشاهی با پی های باقی مانده از معماری ساسانیان، در منتهی الیه شرق نوار ریگ بلند و در ضلع جنوب پناهگاه حیات وحش یخاب در بخش کویرات شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته که در دوره های بعد بسط و توسعه پیدا کرده و حتی در دوره قاجار نیز به عنوان پایگاه دفاعی مورد استفاده بوده است. او با اشاره به وسعت حدود هفت هزار متر مربعی قلعه که عمده سازه آن با گل از نوع چینه و خشت ساخته شده و بخشی از پی آن از سنگ است، ادامه می دهد: دور تا دور قلعه خندقی به عرض چهار متر حفر شده که به منظور پیشگیری از نفوذ مهاجمان آبگیری می شده است. اتاق های قلعه برای سکونت در دو قالب ارباب نشین و رعیت نشین ساخته شده و پنج برج تدافعی داشته است. برج اصلی آن در ضلع جنوبی قلعه بوده که به عنوان سردر ورودی نیز کاربری داشته است.