غذاهای مختلف با سکته های متفاوت!

زومیت/ نتایج یک مطالعه بزرگ نشان می دهد رابطه غذاهای مختلف با سکته ایسکمیک و سکته ی هموراژیک یکسان نیست.

تاکنون بیشتر مطالعات به بررسی ارتباط بین غذا و تمام انواع سکته ها پرداخته اند یا تنها روی سکته ایسکمیک تمرکز داشته اند. اگرچه در مطالعه جدیدی که در آن بیش از 418 هزار فرد از 9 کشور اروپایی مشارکت داشتند، سکته های ایسکمیک و هموراژیک به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه نشان می دهد درحالی که مصرف میوه، سبزی، فیبر، شیر، پنیر یا ماست، هرکدام با کاهش خطر بروز سکته ایسکمیک همراه هستند، ارتباط معنی داری با کاهش خطر سکته هموراژیک ندارند. همچنین، اگرچه، مصرف بیشتر تخم مرغ با افزایش خطر سکته هموراژیک همراه بود، این ارتباط با سکته ایسکمیک دیده نشد.

سکته ی ایسکمیک زمانی رخ می دهد که لخته خونی یکی از سرخرگ هایی که به مغز خون می رساند را مسدود کند یا در قسمت دیگری از بدن تشکیل شده و با گردش خون به مغز برسد و جریان خون بخشی از مغز را متوقف کند. سکته ی هموراژیک زمانی اتفاق می افتد که خونریزی در مغز وجود داشته باشد که به سلول های اطراف آسیب برساند. حدود 85 درصد از سکته ها ایسکمیک و 15 درصد از نوع هموراژیک هستند.

سکته، دومین علت مرگ و میر در سرتاسر جهان است. دکتر تامی تونگ، نویسنده نخست مقاله و اپیدمیولوژیست تغذیه در گروه بهداشت جمعیت نوفیلد در دانشگاه آکسفورد گفت:

مهم ترین یافته این است که مصرف بیشتر فیبر، میوه و سبزیجات ارتباط محکمی با کاهش خطر بروز سکته ایسکمیک دارد و این نتیجه از توصیه های فعلی اروپایی حمایت می کند. اگر مردم از این دستورالعمل ها پیروی نمی کنند، باید باز به آن ها توصیه کرد که میزان مصرف فیبر و میوه و سبزیجات را افزایش دهند. مطالعه ی ما همچنین بر اهمیت بررسی جداگانه زیرگروه های مختلف سکته تأکید می کند، زیرا روابط رژیمی درمورد سکته ایسکمیک و هموراژیک متفاوت است و با شواهد دیگر سازگار است که نشان می دهد عوامل خطرساز دیگری نظیر سطوح کلسترول یا چاقی نیز به طور متفاوتی روی انواع مختلف سکته تأثیر می گذارند.

مقدار کل فیبر (شامل فیبر حاصل از میوه، سبزیجات، غلات، آجیل، حبوبات و دانه ها) که مردم مصرف می کردند، با بیشترین کاهش بالقوه در خطر سکته ایسکمیک همراه بود. درنتیجه هر 10 گرم افزایش در میزان مصرف فیبر، خطر سکته 23 درصد کاهش پیدا می کرد که معادل حدود دو مورد کمتر به ازای هر هزار نفر جمعیت طی ده سال است. ارتباط میان مصرف میوه و سبزیجات با خطر بروز سکته به این صورت بود که به ازای هر 200 گرم سبزی و میوه ای که در روز مصرف می شد، خطر بروز سکته 13 درصد کاهش پیدا می کرد که معادل یک مورد کمتر در هر هزار نفر جمعیت طی 10 سال است. از نظر آماری، ارتباط هیچ غذایی با افزایش خطر بروز سکته ی ایسکمیک معنی دار نبود.

براساس برآوردهای بریتانیا، دو قطعه ضخیم از نان تست سبوس دار 6/6 گرم فیبر فراهم می کند، تکه ای کلم بروکلی (حدود 8 گلچه) حدود 3 گرم و یک سیب متوسط خام با پوست حدود 1/2 گرم فیبر مهیا می کند. انجمن قلب و عروق اروپا (ESC) و دفتر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت در اروپا مصرف حداقل 400 گرم میوه و سبزی در روز را توصیه می کند. ESC همچنین مصرف 30 تا 45 گرم فیبر در روز را توصیه می کند.

پژوهشگران دریافتند که به ازای هر 20 گرم تخم مرغ اضافی که در روز مصرف می شود، خطر سکته هموراژیک 25 درصد افزایش می یابد که معادل 0/66 مورد بیشتر به ازای هزار نفر (یا حدود 2 مورد در 3 هزار نفر)، طی 10 سال است. وزن یک تخم مرع بزرگ تقریبا 60 گرم است. به طورکلی، مصرف تخم مرغ در مطالعه EPIC پایین بود و میانگین مصرف روزانه افراد شرکت کننده 20 گرم در روز بود.

پژوهشگران می گویند ارتباطاتی که آن ها بین انواع مختلف غذاها و سکته های ایسکمیک و هموراژیک پیدا کرده اند، ممکن است تاحدودی با تأثیر این غذاها روی فشار خون و کلسترول قابل توضیح باشد. دکتر تونگ و همکارانش داده های مربوط به 418329 زن و مرد را از 9 کشور جهان (دانمارک، آلمان، ایتالیا، یونان، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و بریتانیا) که در فاصله سال های 1992 تا 2000 در مطالعه EPIC ثبت نام کرده بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. شرکت کنندگان پرسشنامه هایی را درمورد رژیم غذایی، سبک زندگی، تاریخچه پزشکی و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی تکمیل کرده بودند و به طور متوسط به مدت 12/7 سال مورد پیگیری قرار گرفته بودند. در این مدت، 4281 مورد سکته ایسکمیک و 1430 مورد سکته هموراژیک رخ داد.

گروه های غذایی شامل گوشت و فرآورده های گوشتی (گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده و مرغ)، ماهی و فرآورده های ماهی (ماهی سفید و ماهی چرب)، لبنیات (شامل شیر، ماست و پنیر)، تخم مرغ، غلات و فرآورده های غلات، میوه و سبزیجات (ترکیبی و جداگانه)، حبوبات، آجیل ها، دانه ها و فیبر غذایی (فیبر کل و فیبر غلات، میوه و سبزی) بودند.

نقاط قوت این مطالعه شامل اندازه ی نمونه بزرگ و درنظر گرفتن کشورهای مختلف و دوره پیگیری طولانی است. بیشتر انواع مواد غذایی در این مطالعه گنجانده شده بود، اگرچه اطلاعات مربوط به رژیم غذایی فقط یک بار و زمانی که شرکت کنندگان به مطالعه پیوسته بودند، جمع آوری شده بود. از آنجا که این مطالعه مشاهده ای است، نمی تواند نشان دهنده این موضوع باشد که غذاهای مورد مطالعه موجب افزایش یا کاهش خطر سکته ایسکمیک یا هموراژیک می شود و تنها نشان می دهد که این غذاها با خطرات متفاوتی همراه هستند. در این مطالعه اطلاعات مربوط به مصرف دارو (ازجمله استاتین ها) موجود نبود.

نتایج این مطالعه در مجله European Heart Journal منتشر شده است.