یادمانی تاریخی و ارزشمند ثبت ملی خواهد شد

براساس آخرین سخنان مسئول امور موزه های میراث فرهنگی اصفهان، یادمان کاخ خسروپرویز بزودی ثبت ملی خواهد شد. این خبر پیرامون ثبت ملی یادمان کاخ خسروپرویز نگارش شد.

داستان ثبت ملی یادمان کاخ خسروپرویز از چه قرار است؟

ساغر حمیدی پیرامون یادمان کاخ خسروپرویز افزود: همکارانم در حال بررسی و تهیه گزارش در مورد منشا سرستون ساسانی اصفهان هستند تا با تکمیل شواهد و مستندات، بتوانیم یادمان کاخ خسروپرویز را ثبت ملی کنیم. وی با اشاره به مستندات باستان شناسی درمورد تعلق سرستون ساسانی به اصفهان افزود: سال گذشته یک سری پرونده ثبتی تکمیل کردیم، اما قرار شد مستندات بیشتری ارائه کنیم تا بزودی این سرستون ثبت ملی شود. حمیدی در ادامه با اشاره به جفت سرستون ساسانی اصفهان در موزه ملی ایران یادآور شد: سرستون های ساسانی اصفهان یک جفت بوده و در کتاب آثار تاریخی اصفهان نوشته لطف الله هنرفر هم اشاره شد که یکی از سرستون هایی که به طور تقریبی سالمتر بوده به جهت منحصربه فرد بودن به موزه ملی انتقال داده شده و دیگری در اصفهان باقی ماند.

وضعیت نامساعد موزه آثار سنگی در چهلستون

مسئول امور موزه های میراث فرهنگی اصفهان در مورد وضعیت نامناسب موزه آثار سنگی در حیاط چهلستون گفت: جای سنگ های تاریخی که در حیاط هستند، جای مناسبی نیست؛ به هرحال سنگ ها به مرور زمان تحت تاثیر شرایط آب و هوایی و اختلاف آب و هوا در معرض آسیب قرار می گیرند، ولی متاسفانه با محدودیت فضا روبه رو هستیم. وی تصریح کرد: از موزه آثار سنگی چهلستون فهرست برداری شده، اما هنوز امکانات کافی برای اینکه بتوانیم موزه سنگ را به صورت استاندارد دایر کنیم، فراهم نشده است. به گفته حمیدی همکارانش در پایگاه چهلستون تلاش کردند سنگ های آسیب پذیرتر را به زیر رواق ها ببرند تا بتوانند به مرور تمهیداتی برای معرفی بهتر سنگ های تاریخی بیندیشند. پیشتر سرستون ساسانی اصفهان در بین آثار سنگی دیگر در زیر همین رواق های ضلع شرقی باغ چلستون نگهداری می شد و این وضعیت برای بسیاری از باستان شناسان و فعالان عرصه میراث فرهنگی نگران کننده بود، آن ها معتقد بودند که در مورد این سرستون ساسانی به عنوان اثری منحصربفرد و از همه مهمتر نشانی مهم و شاخص متعلق به کاخ ساسانی در اصفهان غفلت شده است. سرستون ساسانی حالا به داخل یکی از سالن های جانبی چهلستون منتقل شده و شرایط بهتری دارد. علیرضا جعفری زند، باستان شناسی که بیشتر مطالعاتش بر روی آثار تاریخی پیش از اسلام اصفهان بود، معتقد است که این سرستون متعلق به کاخ خسروپرویز در اصفهان بود. این باستان شناس قرار است در همکاری با پایگاه چهلستون شواهد لازم مبنی بر تعلق این سرستون به اصفهان و کاخ ساسانی را ارائه کند.

تهران در پی پیشینه سرستون ساسانی اصفهان

جعفری زند معتقد است که این سرستون به هیچ وجه از جای دیگری به اصفهان آورده نشد و یادمان کاخ خسرو پرویز در اصفهان است. علیرضا جعفری زند گفت: تهران برای ثبت ملی یادمان کاخ خسروپرویز پیشینه خواسته بود و من به درخواست مدیر پایگاه چهلستون شواهد لازم را ارائه دادم تا ثبت ملی سرستون ساسانی اصفهان پیگیری شود. وی تنها انتقال سرستون ساسانی به داخل کاخ را کافی نمی داند و معتقد است برای نمایش بهتر، این سرستون باید جایی گذاشته شود که پشتش آینه باشد تا تصویر ایزدبانو آناهیتا مشخص باشد. جعفری زند در این باره یادآور شد: سرستون در زمان حاضر در طاقچه ای گذاشته شده و پشت این اثر معلوم نیست. مدیر پایگاه چهلستون اما به من قول داده آینه ای برای نشان دادن زوایای سرستون نصب شود. نویسنده کتاب اصفهان پیش از اسلام با اشاره به گواهی های تاریخ از اینکه خسروپرویز کاخی در اصفهان داشت، معتقد است این کاخ باید در حوالی میدان نقش جهان باشد: به طور احتمال زمانی که دستور دادند ساختمان های میدان نقش جهان را بسازند، این سرستون از این مکان بدست آمده و چون قدیمی بوده نگه داشته شد. جعفری زند گفت: شاردن هم در کتابش نوشته که در میدان چهارحوض، دم در حرمسرا 2 سرستون از تخت جمشید هست؛ شاردن به احتمال قوی سرستون ها را از دور دیده و فکر کرده آن ها را از تخت جمشید به اصفهان آورده اند. در حالیکه در تاریخ نوشته اند، خسروپرویز کاخی در اصفهان ساخته و من معتقدم بقایای این کاخ ساسانی عاقبت یک جایی در همین حوالی پیدا می شود؛ البته اگر شبانه نابودش نکنند!

سال هایی که بر سرستون ساسانی گذشت

این باستان شناس اضافه کرد: هرسفلد در سال 1306 به اصفهان آمد و وی می گوید که در این تاریخ 2 سرستون در اصفهان پیدا شد، ولی جای آن ها را اعلام نمی کند. وی یادآور شد: من معتقدم سرستون ها در همان جایی که در زمان صفویه، کاخ ها خراب شدند؛ یعنی همان جایی که شاردن در میدان چهارحوض آن ها را دیده پیدا شدند. میدان چهارحوض جایی است که در سال 1306 تخریب و بر روی آن بانک ملی ساخته شد. این میدان به روایت شاردن در دوره صفوی، از یک سو از طریق در کاخ سلطنتی به چهلستون باز می شد. جعفری زند از سرگذشت سال های اخیر این سرستون ساسانی در اصفهان گفت و اینکه زمان زیادی طول کشیده تا بتواند به جای محفوظ تری انتقال پیدا کند: این اثر ساسانی سال ها در باغی بود که بعدها ساختمان استانداری را در آن ساختند. در این محل به صورت نیمکت استفاده می شد و سال 81 تلاش کردم تا آن را به باغ چهلستون آوردند اما آنجا هم دوباره نیمکت شد! وی در ادامه گفت: بعدها این سرستون را به ایوانچه های ضلع شرقی کاخ انتقال دادند، جایی بین سنگ قبرهای قدیمی اما عاقبت با پیگیری هایی که کردیم به داخل یکی از سالن های کاخ آورده شد. سرستون ساسانی اصفهان در یکی از وجه هایش نقش خسرو پرویز را دارد و در وجه دیگر نقش آناهیتا. دو ضلع دیگر این سرستون شامل نقوش گیاهی بوده که در هم پیچیده شدند. این سرستون نسبت به سرستون موزه ملی کوچک تر و نقوش آن ها در جزییات با هم تفاوت دارند، اما هر 2 در بردارنده تصاویر آناهیتا، خسروپرویز و نقوش گیاهی هستند. به گفته باستان شناسان این 2 سرستون متعلق به یک بنای ساسانی در اصفهان بوده است.

منبع: ایرنا