مدرسه تقوی اولین مدرسه دخترانه گرگان است

میراث آریا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارش های منتشر شده، مدرسه تقوی اولین مدرسه دخترانه گرگان است.

حاج احمد تقوی مالک بنایی در محله سرچشمه بافت قدیم گرگان و کوچه تقوی بوده که با نام مدرسه تقوی از گذشتگان به ارث رسید. این بنای تاریخی که در محدوده شهر تاریخی استرآباد قرار دارد متعلق به اواخر قاجاریه بوده و در 25 اسفند 1380 با شماره 5420 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. طبق تحقیقات میدانی و تطبیق آن با اسناد تاریخی دوره های کارکرد بنای مدرسه تقوی کنونی که در شهر تاریخی استرآباد واقع شده است، مشخص شد که این بنا سالهای قبل از 1307 با کاربری منزل مسکونی، سالهای 1307 تا 1322 با کاربری مدرسه، سالهای 1337 تا 1342 با کاربری مسکونی، سالهای 1343تا 1345 متروکه، سال 1345 تا 1346 با کاربری زایشگاه از 1346 تا سال1381 متروکه و از سال 1382 نیز به تملک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت درآمده و مرمت شده است.

این مدرسه دارای حیاطی به مساحت 1398 مترمربع و متشکل از دو بخش شمالی و جنوبی است. حیاط شمالی دارای دو باغچه تخم مرغی شکل و یک حوض بزرگ بیضی شکل است که در گوشه شرقی آن، آشپزخانه بنا، مشتمل بر سه اتاق تودرتو و در قسمت غربی آن بقایای یک ساخت وساز دیده می شود که محل قرارگیری سرویس بهداشتی بنا بوده است. حیاط جنوبی نیز دارای پنج باغچه مستطیل و یک حوض کوچک است.

با توجه به سونداژهای انجام شده بنا اصلاً پی نداشته و مستقیم بر روی خاک های آبرفتی و واریزی قرار گرفته است. وجود گربه رو در زیر کف اتاق های طبقه همکف برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از تمهیداتی است که به طور دقیق در این بنا اجرا شده است.

نقشه این بنا مستطیلی شکل و شامل 15 اتاق که 8 اتاق آن در طبقه همکف و 7 اتاق در طبقه اول قرار گرفته است. اتاق ها که مهمترین عنصر سازنده این پلان هستند به صورت قرینه در دو محور شمالی جنوبی و شرقی غربی در دو طرف تقسیم شده اند. پلان بنا با تمام سادگی از ریتم و آهنگی یکنواخت در همه فضاهای معماری برخوردار است و براساس مدل خاصی ساخته شده است.

پوشش سفالین سقف آخرین عنصری است که در نما ظهور پیدا می کند. سقفی که بر روی خرپاهای چوبی استوار شده و با حجم های سفالین تودرتو پوشیده شده تا از نفوذ باران به درون بنا جلوگیری کند. بنا به علت متروکه ماندن در طی سالهای متمادی آسیب های زیادی دیده که مهمترین آن مشکل سازه ای بنا بود که منجر به نشست، خروج از محور جرزها و... شده و نیازمند استحکام بخشی سازه ای بود، پس از مطالعات لازم و تصویب طرح آن در کمیته فنی وزارتخانه در سه مرحله شامل استحکام بخشی پی، جرزها و ملات کشی برای اولین بار در شمال کشور انجام شد.

از مهمترین عملیات انجام شده پس از استحکام بخشی سازه ای، اجرای پوشش ایزوگام بر روی تخته کوبی به منظور بالا بردن عمر سقف های سفالی بود که برای اولین بار در این بنا انجام شد و پس از تأیید در بناهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. یکی دیگر از عملیاتی که در این پروژه برای اولین بار در بناهای تاریخی استان و در بخش اجرای عملیات تأسیسات الکتریکال و مکانیکال مرمت رقم خورد، استفاده از سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی vrf به منظور حفظ زیبایی های بصری بنا بوده است.

عملیات مرمت و بازسازی بدنه های داخلی و خارجی، در و پنجره ها، محوطه سازی، سرویس بهداشتی و... فضاهای خدماتی مجموعه از سال 1382 تا 1392 در چندین فاز با هدف حفظ اصالت و تمامیت بنا اجرا شد. در نهایت این بنا در سال 1392 با کاربری مکان اداری اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان گلستان به بهره برداری رسید.