آرامگاه ابن سینا | بنایی تاریخی و ارزشمند در قلب همدان

همدان، شهر تاریخی و ارزشمند ایران، شامل مکان های دیدنی و تاریخی بسیاری است. در طول سال گردشگران بسیاری از سرتاسر ایران به این شهر سفر می کنند. یکی از جاذبه های گردشگری این شهر، مقبره ابن سینا، دانشمند بزرگ ایرانی است که طرفداران بسیاری دارد. در ادامه این مطلب به معرفی آرامگاه ابن سینا همدان می پردازیم. با همگردی همراه باشید.

معرفی

در میدان ابن سینا همدان، مقبره ابن سینا، دانشمند بزرگ ایرانی قرار دارد. ابن سینا در زمینه های پزشکی، ریاضیات، روانشناسی، موسیقی و فلسفه فعالیت داشت. یکی از 450 کتاب ابن سینا، کتاب قانون در مورد مسائل پزشکی است. این کتاب به چندین زبان ترجمه شده و در گذشته در دانشگاه های مختلفی تدریس می شد. یکم شهریور به نام ابن سینا و روز پزشک در تقویم نامگذاری شده است. ابن سینا زمانی را در خانه ابوسعید دخوک، یکی از دوستان خود میهمان بود و مقبره او امروزه در مکان خانه این فرد قرار دارد. این مقبره در سال 1333 خورشیدی توسط هوشنگ سیحون ساخته شد. معماری آرامگاه ابن سینا همدان بسیار شبیه به گنبد قابوس از جمله بناهایی که معماری اسلامی دارند، است. در نزدیکی این آرامگاه می توانید از برج قربان دیدن کنید. هزینه بلیت ورودی برای ایرانی ها 3 هزار تومان و خارجی ها 20 هزار تومان بوده و البته برای کسانی که کارت منزلت دارند، هیچ هزینه ای دریافت نمی شود. در نزدیکی آرامگاه ابن سینا همدان، رستوران و اقامتگاه هایی وجود دارند. میدانی که این بنا در آن قرار گرفته، دارای پلان بیضی شکل است و در کنار مقبره ابن سینا همدان، مجسمه، چندین باغچه و درختان تنومند و کهنسال دیده می شوند.

تاریخچه

بنای اولیه مقبره ابن سینا در ابتدا در دوران قاجار به دستور نوه فتحعلی شاه، نگار ساخته شد. به دستور محمدرضا شاه پهلوی، بنای جدیدی به عنوان مقبره ابن سینا توسط انجمن آثار ملی ایران ساخته شد. این بنا در واقع یادبودی از هزارمین سالگرد تولد این دانشمند بزرگ است. جسد ابن سینا در زمان ساخت بنای جدید، به آرامگاه ابن سینا همدان منتقل شد و سرانجام در سال 1333 هجری شمسی مورد بهره برداری قرار گرفت. بنایی که امروزه مشاهده می کنید، نتیجه مسابقه ای است که بین مهندسان معماری در سال 1324 خورشیدی صورت گرفت. این طرح متعلق به هوشنگ سیحون است که چند سال بعد از آن به عنوان پایان نامه خود استفاده کرد. داوران این مسابقه مهندس فروغی و آندره گدار بودند. ساخت آرامگاه جدید این سینا با طرح هوشنگ سیحون از سال 1328 شروع و به مدت 5 سال به طول انجامید.

معماری و ساختار بنا

طرحی که برای مقبره ابن سینا در نظر گرفته شده بود، بسیار شبیه به گنبد قابوس در استان گلستان است، اما تفاوت هایی مانند ابعاد، تعداد ترک ها و فاصله بین ترک ها دارند. در آرامگاه ابن سینا، 12 ستون وجود دارد که 12 رشته مورد نظر ابن سینا را نشان می دهند. این بنا به طور کلی 28 متر ارتفاع دارد که گنبد مخروطی آن 6 متر از این ارتفاع را شامل می شود. این مقبره شامل دو تالار می شود که امروزه از تالار جنوبی به عنوان موزه و از تالار شمالی به عنوان کتابخانه استفاده می شود. در کتابخانه مقبره ابن سینا، کتاب هایی که مربوط به همدان و بزرگان این شهر و همچنین ابن سینا هستند، نگهداری می شوند. در این موزه می توانید از اشیایی که متعلق به دوران اسلام و قبل از اسلام بوده نیز دیدن کنید، در غرفه ابن سینا در این موزه، عکس جمجمه او وجود دارد. این عکس زمانی که جسدش از مقبره قبلی به این مکان منتقل می شد، گرفته شده است. در دیوارهای داخلی این بنا، اشعار قصیده به نام عینیه، سروده ابن سینا بر روی 40 لوح سنگی از جنس مرمر نوشته شد. از دیگر سروده های او که در این بنا دیده می شود، رباعی نوشته شده بر روی سنگ مرمر در بالای در موجود در خیابان سمت رودخانه است. تخته سنگ بزرگی از جنس مرمر، به ابعاد 1 متر در 2.55 متر در بین 12 ستون وجود دارد. در ابتدای ساخت این آرامگاه این تخته سنگ می شکند و سنگ یکپارچه فعلی از کنار دریاچه ارومیه به این مکان منتقل می شود.

بوعلی سینا

این سینا در روستایی به نام افشنه در نزدیکی بخارا، در سومین روز از ماه صفر متولد شد. مادرش ستاره و پدرش عبدالله بن سینا نام او را حسین گذاشتند. هوش ابن سینا از کودکی در بین اهالی این منطقه زبانزد بود، بعد از آن که به مدرسه بخارا رفت، در سن 14 سالگی در بسیاری از زمینه ها از معلم های خود بالاتر بود. از شگفتی های این عالم بزرگ دنیا، یادگیری علوم و مباحث مختلفی در سن 18 سالگی است که در سال های بعد شناخته شدند و او تمام این موضوعات را خودش به تنهایی فرا گرفت. او داروسازی و علوم طبیعی را خود یاد گرفت و بسیاری از پزشکان و طبیبان در گذشته از دانسته های او بهره می بردند. او با اطلاعاتی که خودش بدست آورده بود، امیر خراسان را که درگیر بیماری سختی شده بود، درمان کرد و امیر خراسان به عنوان پاداش، اجازه می دهد تا ابن سینا از کتابخانه اختصاصی شاهزاده های سامانی بهره ببرد. او در سن 22 سالگی به پایتخت خوارزمشاهیان نقل مکان کرد. ابن سینا در این شهر نیز معروف بود و همه به او احترام خاصی می گذاشتند. این شهرت سال به سال گسترش پیدا می کرد، تا آنکه در سن 30 سالگی در همه کشورهای اسلامی معروف و شناخته شده بود. او بعد از مدتی زندگی در گرگانج به ری نقل مکان کرد، حاکم این شهر، مجد الدوله استقبال ویژه ای از ابن سینا کرد. زمانیکه سلطان محمود غزنوی به این شهر حمله کرد، ابن سینا به همدان رفت. بعد از نقل مکان به همدان، او وزیر حاکم همدان، شمس الدوله شد، اما بعد از دوران کوتاهی و در زمان دیالمه، توسط همین حاکم از سمت خود کنار گذاشته شد. در واقع، لشکریان دیالمه به ابن سینا حمله کردند و از حاکم همدان خواستار کشتن او بودند که حاکم فقط کناره گیری از منصبش را دستور داد. بعد از این ماجرا او به خانه ابوسعید دخودک، یکی از یاران و همرانش می رود و مشغول تالیف برخی از کتاب های خود مانند قانون و شفا می شود. به مدت 4 ماه، پسر شمس الدوله، عمال تاج الدوله، ابن سینا را به زندان انداخت. در این مدت زمان کتاب شفا و برخی دیگر از کتاب های او تکمیل شدند. ابن سینا قبل از آنکه به زندان برود، نامه ای را به علا الدوله کاکویه نوشت تا به پیش او برود. این نامه به دست علاالدوله رسید. او برای تسخیر همدان و تبیه تاج الدوله به سمت همدان لشکرکشی کرد و به راحتی این شهر را به تسخیر در آورد. ابن سینا باقی عمر خود را به همراه علاالدوله بود و در اواخر عمر خود به همراه علاالدوله به همدان آمدند. او در این سفر متوجه شد که دچار بیماری قلنج شده و درمانی برای آن نمی بیند. به همین دلیل غسل و توبه کرد و هرچه پول داشت به نیازمندان داد. ابن سینا در یکم رمضان 427 هجری قمری و در روز جمعه فوت کرد و در جایی که امروزه به عنوان آرامگاه او می شناسیم، به خاک سپرده شد.