«سیر سور» یا جشن سیر پیش و پس از اسلام در نواحی مختلف ایران در روز چهاردهم دی ماه برگزار می شد. به نوشته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، ایرانیان جشن سیر یا سیر سور را در روز چهاردهم یا روز گوش از دی ماه برگزار می کنند و در این جشن که از زمان جمشید باقی است، ایرانیان همراه با سیر و شراب خوراک ه
جشن اسفندگان (سپندارمذگان) یکی از جشن های ایرانی است که امروز زرتشتیان آنرا در روز اسفند (سپندارمذ - پنجمین روز) از ماه اسفند (سپندارمذ) برابر با بیست و نهم بهمن در گاهشماری خورشیدی امروزین برگزار میکنند. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده است که ایرانیان باستان این روز را روز بزرگداشت زن و زمین م
خرم روز روز اول از ماه دی است و به مناسبت برخورد نام روز با نام ماه که نام خداوند نیز بود در ایران باستان جشن گرفته می شد. روزی بزرگ بود مشحون از آداب و مراسم دینی و غیر دینی. زرتشتیان به ویژه پارسیان این روز را بسیار محترم شمرده و آنرا دی دادار جشن می نامند. ابوریحان بیرونی می گوید دی ماه را خُورما
سیزده بدر، سیزدهمین روز فروردین ماه و از جشن های نوروزی است که در تقویم های رسمی ایران این روز، روز طبیعت نامگذاری شده و از تعطیلات رسمی است. هیچ سندی وجود ندارد که مردمان نسل های پیشین از نحسی سیزده سخن گفته باشند، شاید از آنجایی که درباره این روز آگاهی کمتری وجود داشته در یکی دو قرن اخیر شاید به ع
یکی از مراسم هایی که شهرتی بسیار داشت و همانند جشن های کارناوالی بود «کوسه برنشین» نام دارد. بیرونی شرح این رسم را چنین آورده که در نخستین روز از آذرماه - یا نخستین روز بهار - مردی کوسه (بی ریش) با شمایلی عجیب و غریب را بر خری می نشاندند که به دستی کلاغ داشت و به دستی بادبزن و خود را مرتب باد می زد.
آبانگان یکی از جشن های ایرانی است که در ستایش و نیایش ایزدبانو آناهید که ایزد آب های روان بوده است، برگزار می شده است. زمان برگزاری این جشن در آبان روز از آبان برابر با روز دهم آبان بوده است. «جشن آبانگان» جشنی است در گرامیداشت سیاره درخشان «اَنَهیتَه / آناهید (زهره)» و رود پهناور و خروشان «اردوی /
جشن بمو بزرگترین و مهمترین جشن مانویان بوده که در شهریور روز از شهریور ماه برابر با چهارم شهریور از گاهشماری مانوی برگزار می شده است. این جشن پس از قتل عام مانویان به فراموشی سپرده شد.
لحظه تحویل سال یا به عبارت دیگر اولین روز سال نو به «اعتدال بهاری» معروف است. اعتدال بهاری روزی است که در آن طول روز و شب با یکدیگر یکسان می شود و این مساله به واسطه گردش زمین به دور خورشید و قرار گرفتن زمین در محوری خاص که از آن به عنوان محور «اعتدال بهاری» نام برده می شود به وقوع می پیوندد. به همی
شب یلدا یا شب چله یکی از قدیمی ترین جشن های ایرانی است که مثل نوروز و چهارشنبه سوری از تاریخ و پیشینه قدیم ایران به یادگار مانده است. شب یلدا در واقع از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز یعنی 30 آذر شروع می شود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان یعنی اول دی پایان می یابد. این شب از تمام شب های سال
روز اعتدال پاییزی را در ایران از دیرباز جشن می گرفته اند. این جشن که در روز مهر از ماه مهر برگزار می شود، جشن مهرگان نام دارد. مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن های ایران باستان بوده است که در مهر روز از ماه مهر برگزار می شده است. «مهرگان» پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده و از اهمیت
در دوران باستان، ایرانیان، در روز ششم از ماه خرداد، به مناسب برخورد نام ماه و روز جشنی برگزار می کردند به نام خردادگان. خرداد پنجمین امشاسپند از شش امشاسپند در آیین ایرانیان باستان است. خرداد در زبان پهلوی، هَئورْوَتات Haurvatat که مرکب است از هَئورْوَ Haurva به معنی رسایی و کمال و جزء دوم تاتtat پس
جشن امردادگان را هر سال 7 مرداد ماه برای گرامیداشت منش و کُنش یکی از فروزه های شش گانه خِرد و دانش فرمانروا بر فرارَوَند هستی، برگزار می کنند. این جشن در ستایش و گرامیداشت مرداد روز 7 امُرداد در تقویم ایران باستان (سومین روز اَمرداد ماه در تقویم فعلی ایران) برگزار می شود که یکی از جشن های دوازده گان
در پایان روز پانزدهم دی ماه یعنی روز دی بمهر یا دیگان سوم شب هنگام، جشنی در ایران کهن روزگار برپا و برگزار می شد موسوم به گاوگیل، که به اشکال گوناگون چون: گاگیل، گاوگمل، کاکیل، کاکثل و درامزینان در کتابهای پیشین ثبت شده است. سبب برگزاری این جشن این است که مملکت ایران در این روز از ترکستان جدا شده و
منابع مطالعه و بررسی پیرامون جشن بتیگان بسیار محدود هستند و به مرور زمان از میان رفته اند، با اینحال می توان تا اندازه ای با این آیین کهنسال و فراموش شده آشنا شد. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه گزارشی بسیار کوتاه در رابطه با جشن آورده است که به رغم کوتاهی، مهم ترین سند برگزاری چنین جشنی در متون