جشن امردادگان

جشن امردادگان را هر سال 7 مرداد ماه برای گرامیداشت منش و کُنش یکی از فروزه های شش گانه خِرد و دانش فرمانروا بر فرارَوَند هستی، برگزار می کنند. این جشن در ستایش و گرامیداشت مرداد روز 7 امُرداد در تقویم ایران باستان (سومین روز اَمرداد ماه در تقویم فعلی ایران) برگزار می شود که یکی از جشن های دوازده گانه سالیانه در روزهای هم نام شدن روز و ماه اَمْشاسپند جاودانگی امرداد، همواره در کنار اَمشاسْپَند رسایی خرداد، نگهبان آب و گیاه است. ایرانیان از هزاره های دور، این جشن فرخنده را برگزار کرده، ستوده و گرامی داشته اند.
هر یک از فروزه های دوازده گانه که جشن های هم نامی روز و ماه برای گرامی داشت آن ها برگزار می شود، گل ویژه ای دارد و گل ویژه امُرداد، زنبق است.
در برگ 250 برگردان فارسی آثار الباقیه ابوریحان بیرونی چنین آمده است که: «...مردادماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه پیش آمدن دو نام با هم جشن می گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و برکنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری هاست، کارگزاری یافته است...»
خیام در نوروزنامه می نویسد: «مردادماه یعنی خاک، داد خویش بداد از بَرها و میوه های پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبار خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.»
خیام به اشتباه به جای نام اَمرداد از واژه مرداد استفاده کرده است. این جشن سزاوار شادمانی و نشاط بی مرگی، امروز به اشتباه تحت نام مردادگان، در بین مردم رایج است. زیرا مرداد به معنی نیستی و مرگ است اما وقتی حرف الف در اول آن قرار گیرد آن را نفی و به بی مرگی و جاودانگی، تغییر معنی می دهد. زیرا "امرتات" در زبان اوستایی و "امرداد" در زبان پهلوی، از ششمین امشاسپندان و یکی از صفات اهورا مزدا در گات هاست که دلالت بر بی مرگی و جاودانگی و زوال ناپذیری اهورا مزدا دارد.
این جشن را بیشتر در کنار چشمه سارها و باغ ها و مزرعه های خرم در دامن طبیعت برپا می کنند.