برای حفظ جان خود، در نوروز به این منطقه نروید

کار از میدان تیر و فعالیت معادن در محوطه ها و دامنه کوه گذشته، به تازگی معادن فعال در حریم غار اسپهبد خورشید در شهرستان سوادکوه استان مازندران با گودبرداری در دامنه کوه، وضعیت را برای غار اسپهبد خورشید مازندران سخت تر کرده است. این خبر در بخش حذف غار اسپهبد خورشید از تفریح نوروزی قرار دارد.

پاک کردن صورت مسئله به جای حل آن

سه سال پیش نخستین خبرها از فعالیت پیکورها در معادن قرار گرفته در عرصه و حریم محوطه تاریخی - طبیعی غار اسپهبد خورشید مازندران منتشر شدند، حتی یکی دو ماه بعد از انتشار نخستین خبرها، با حضور خبرنگاران در غار اسپهبد خورشید مازندران و دیدن آنچه بر این محوطه تاریخی می گذشت و تیشه ای که به ریشه این غار تاریخی می خورد، می گذرد، هر چند در همان حضور فرماندار سوادکوه با حضور در بین خبرنگاران قول داد تا هر چه سریع تر پیگیری های مورد نظر را انجام دهد و معادن فعال را منطقه ای دیگری منتقل کند حتی یکی دو ماه نیز این قول عملی شد، ولی ادامه دار نبود و امروز تیشه ها برای کندن ریشه «اسپهبد» به ماشین های مکانیکی تبدیل شده اند، ماشین هایی که به مرور در حال نزدیک شدن به غار اسپهبد خورشید هستند و به نظر می رسد که میراث فرهنگی استان، در حال پاک کردن صورت مساله به جای حل کردن آن است. البته از حق نگذریم دست کم یکی از آسیب های محیطی و منظری منطقه یعنی تیراندازی در میدان تیر در پایین دامنه کوه اسپهبد خورشید لغو شد و به نظر می رسد که به جای همان میدان تیر، دامنه زیر دهانه امروز گودبرداری شده و معادن توانسته تا جای پایشان را محکمتر از قبل کنند!

اسپهبد خورشید را حذف کنید

اما شاید بهتر است مسافران نوروزی حذف غار اسپهبد خورشید از تفریح نوروزی را انجام دهند، محوطه ای تاریخی و ارزشمند که هر چند شاه طبرستانی ساسانی عاشقی را آنجا تجربه کرده و در راه خانواده اش وقتی شنید همسر و سه دخترش را اعراب به اسارت برده و کشته اند، خودکشی کرد، اما در شرایطی که امروز معادن فعال در محوطه به وجود آورده اند بهتر است از این لیست حذف شود تا جان انسان های بیشتری را به خطر نیندازد! از سوی دیگر کوه بری توسط معادن را اگر هم نتوان با چشم دید که با صدای انفجارهای پی در پی می توان به آن ایمان آورد، انفجارهایی که از همان ابتدا به اعتقاد باستان شناسان محوطه در هر بار ریزش بخشی از ساختارهای معماری غار اسپهبد خورشید را به دنبال دارد. در این شرایط یک اتفاق به وضوح رخ می دهد با حجم بیشتر تخریب ها، محدوده باستانی این غار تاریخی به مرور کاهش پیدا می کند.

منطقه هنوز امن نیست

در ماه سال گذشته، سامان توفیق مدیر پروژه غار اسپهبد خورشید مازندران، از توقف فعالیت میدان تیر در حریم درجه یک این غار تاریخی خبر داده و گفته بود: با این وجود هنوز این محوطه و تاسیسات موجود در میدان، برچیده نشده اند. او از سوی دیگر از ادامه فعالیت دست کم پنج معدن در اطراف این محوطه تاریخی خبر داد و این را از جمله موارد نقض ضوابط میراث فرهنگی در عرصه و حریم این محوطه تاریخی دانست و بیان کرد: یک معدن در بالای سر غار اسپهبد خورشید مازندران فعالیت داشت، دو معدن در مقابل این محوطه و یک معدن نیز در زیردست این غار در حال فعالیت است. هر چند در حدود دو سال گذشته و با اقدامات اجرایی انجام شده و انتشار خبرهایی از وضعیت این غار توسط رسانه ها، فعالیت معدن قرار گرفته در بالای سر غار متوقف شد و معدنِ قرار گرفته در شمال حریم درجه یک محوطه نیز به مدت 90 روز پلمب بود، اما باز هم مشاهده کردم این معدن نیز کار خود را از سر گرفته و قطعاً در کنار تخریب هایی که در گذشته به این محوطه وارد کرده، آسیب های جدیدی نیز به این غار-دژ و آثار باستانی با ارزش پیرامونی واقع در حریم وارد کرده است. وی با بیان اینکه برای جابه جایی معادن قرار گرفته در مقابل غار دژ قرار بود میراث فرهنگی و صنعت و معدن با یکدیگر به تفاهم برسند، ادامه می دهد: مجوز آن ها هنوز تمدید نشده تا براساس قول و قرارها آن ها جابه جا شوند، حتی حکم قضائی نیز صادر شده، اما ظاهراً به دلیل بار مالی و تأمین نشدن تخصیص اعتباری که برای جابه جایی این معادن باید انجام می شد، هنوز این معادن در محوطه مشغول برداشت و تخریب هستند. بعد از انتشار این خبر هیچ توضیح جدیدتری نسبت به توقف کار معادن در این منطقه داده نشد.

منبع: ایسنا