تاریخچه خرمشهر، عروس شهرهای جنوبی ایران

دو رودخانه پر آوازه کارون و اروند شهری را در میان خود جای داده اند که سمبل آزادی، مقاومت، شجاعت و دلاوری مردان و زنانی است که با تمام وجود خود در مقابل رنج ها و مشقت هایی که در طول تاریخ علی الخصوص در دوران هشت ساله دفاع مقدس بر آن ها رفته، ایستادند و به پیروزی دست یافتند. این شهر، خرمشهر است. شهری که در بین تمام شهرهای جنوبی ایران به عنوان عروس شهرهای جنوبی شناخته می شود. در مطلب تاریخچه خرمشهر قصد داریم تا به صورت مختصر شما را با آثار تاریخی خرمشهر و اهمیت خرمشهر آشنا کنیم. خرمشهر، یکی از شهرهای خوزستان می باشد که در جنوب غربی ایران در اطراف خلیج فارس قرار گرفته است. شهری که مساحت آن بالغ بر 67.5 کیلومتر مربع بوده و تا مرکز استان خوزستان یعنی شهر اهواز 125 کیلومتر فاصله دارد.

آزادسازی خرمشهر از دست بعثی ها

خونین شهر، نامی است که به محض شنیدن نام خرمشهر در تاریخچه خرمشهر بر زبان ها جاری می شود. علت این نام گذاری در تاریخچه خرمشهر بدان سبب است که مردم این شهر با دست خالی در برابر ارتش عراق که مجهز به تمام سلاح های به روز زمان خود بود، ایستادند. این مردم با تمام داشته خود که سرشار از عشق و ایمان و وطن پرستی بود، جانانه مقاومت کردند و در نهایت به پیروزی رسیدند. مردم خرمشهر توانستند شهری را که در تاریخ سال 1359 توسط بعثی های عراق اشغال شده بود، از چنگال این رژیم ناپاک در تاریخ 3/3/1361 درآورند.

چگونگی آزاد سازی خرمشهر

آثار تاریخی خرمشهر را می توان عروس شهرهای جنوبی کشور خواند. شهری که در طول تاریخ جنگ های زیادی را به خود دیده است. نیروی های انقلابی ایران برای بازپس گیری آثار تاریخی خرمشهر که 578 روز در دست ارتش بعثی عراق بود، جانانه از جان گذشتند و با شجاعت بی نظیر خود توانستند سرانجام در سوم خرداد 61 آن را آزاد کنند. فرماندهی این عملیات آزادسازی در تاریخچه خرمشهر توسط ارتش و به دوش فرماندهی شجاع به نام شهید علی صیاد شیرازی بود که به یاری فرماندهان و نیروهای جان بر کف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران توانستد این شهر را از تجاوز بی رحمانه بعثی های عراق آزاد کنند و این در تاریخچه خرمشهر درخشان هست.

گرامی داشت روز آزاد سازی خرمشهر

امروزه از روز آزادسازی خرمشهر، به عنوان روز مقاومت و نماد ایستادگی و پیروزی حق در برابر باطل یاد می شود و نشان دهنده اهمیت خرمشهر هست. روزی که در تاریخ جنگ هشت ساله دفاع مقدس به عنوان نقطه عطفی بزرگ شناخته می شود. روز سوم خرداد در تقویم ایران به عنوان روز ایثار، ایستادگی و اهمیت خرمشهر نامیده شده است. مردم غیور ایران هرساله، سالگرد این روز را بزرگ و گرامی می دارند.

تاریخ شهر خرمشهر

چاراکس که یکی از سرداران لشکر اسکندر بود، این شهر را فتح کرد. به همین دلیل در تاریخ اهمیت خرمشهر اگر جستجویی کنیم، می بینم که برای اولین بار این شهر با نام چاراکس به ثبت رسیده است. پس از ناژیتو و آگنیس نوبت پاسداری از اهمیت خرمشهر بود که با گذشت زمان تا محل خرمشهر کنونی پیش آمده و به شهر بیان و محرزه رسید. تا سده چهارم قمری نیز آثاری از آن بر جای مانده بود. این شهر پیش از اسلام بارما نامیده می شد و به گفته ابوزید بلخی در زمان خلافت عمر تبدیل به بیان شده است.

در زمان های دور شهری به نام ناژیتو در جایی که رود کارون به خلیج فارس متصل می شد، برپا کردند که پاسدار دروازه کارون بود. بعدها نیز شهری دیگر به نام آگنیس در این مکان توسط هخامنشیان برپا شد. به مرور زمان این آبادی ها بزرگتر و بزرگتر شدند و به شهر محرزه و بیان رسیدند. در واقع این آبادی ها روز به روز گسترده تر شد تا به خرمشهر امروزی تبدیل گردید. خرمشهر را تا قبل از اسلام با نام بارما می شناختند. در زمان خلافت عمر این شهر به بیان تغییر نام داد. شهر امروزی خرمشهر را می توان بازمانده شهر بیان و محرزه دانست. این چیزی است که بسیاری از تاریخ نگاران به آن معتقد هستند و قبل از نام خرمشهر این شهر را با نام محمره می شناختند. نام خرمشهر، توسط فرهنگستان ایران در سال 1314 بر روی این شهر نهاد شد. اگر بخواهیم به قدمت تاریخی این شهر اشاره کنیم، باید بگوییم که این شهر شهری 2173 ساله است یعنی قدمت این شهر به سال 163 قبل از میلاد مسیح می رسد.

مهمترین جنگ های به وقع پیوسته در خرمشهر

این شهر جنگ های زیادی را به خود دیده است. یکی از جنگ های مهم دیگری که بین ایران و عراق صورت گرفته، جنگی است که در سال 1242 تا 1246 بین این دو کشور و زمانی که ایران تحت تسلط امپراطوری عثمانی بود، در گرفت. حتی در سال 1252 هجری قمری عراقی ها کل خرمشهر و آبادان را به اشغال خود در آوردند. همچنین در قرن 4 هجری نیز جنگی بین خلیفه عباسی با سید موسی المبرقع در گرفت. حتی نیروهای انگلیسی این شهر را در طی جنگ جهانی دوم به اشغال خود در آوردند و توانستند برای اینکه نیروهای خود را به روسیه ارسال کنند، راه آهن خرمشهر – تهران – باکو را راه اندازی کردند.

مهمترین آثار تاریخی خرمشهر

شط عضدی یکی از آثار تاریخی با ارزش و از جنبه های اهمیت خرمشهر است که در سال های بین 324 تا 372 در زمان عضد الدوله دیلمی ساخته شده بود. این شط برای اینکه مسیر اهواز به بصره را کوتاه تر کند، بین رود کارون و اروند احداث شد. طول شط عضدی چیزی در حدود 4600 متر و عرض آن 200 متر می باشد. این شط، شهر خرمشهر را به دو بخش جنوبی و شمالی تقسیم کرده است، کانالی که حفاری آن در حدود 47 سال در تاریخچه خرمشهر زمان برده است.

اهمیت و ارزش اقتصادی و استراتژیکی شهر خرمشهر

این شهر از اهمیت اقتصادی و استراتژیکی بالایی برخوردار است. بالا آمدن آب رودخانه بارها این شهر را ویران نموده اما توانسته است مجدداً روی پای خود آباد و آزاد بایستد. قبل از اینکه جنگ ایران و عراق رخ دهد، این شهر به عنوان بزرگترین و نخستین بندر کل خاورمیانه و ایران شناخته می شد. شهر خرمشهر شهری است که به خلیج فارس از طریق رود اروند دسترسی دارد. این شهر دو رودخانه مهم و پر اهمیت آب شیرین را در خود جای داده است. شهری که با داشتن این موقعیت های استراتژیکی توانسته، لقب عروس شهرهای جنوبی کشور را به خود اختصاص دهد. امروزه نیز از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار می باشد. شهری که 250 هزار نفر جمعیت دارد و امروزه نیز به عنوان دومین بندر حمل و نقل کانتینری کشور که دارای 13 اسکله حمل و نقل بار است، شناخته می شود. همواره دشمنان و استعمارگران به این شهر حسادت و چشمداشت داشته و به نحوی در تلاش هستند تا این شهر را به چنگال خود درآورند که مردم غیور و وطن پرست آن اجازه کوچکترین عکس العملی به آن ها تا به امروز نداده و در آینده هم نخواهند داد.