کشف قدیمی ترین سوزن های سنگی جهان در فلات تبت
میراث آریا/ براساس آخرین خبرهای منتشر گشته، کشف قدیمی ترین سوزن های سنگی جهان در فلات تبت صورت پذیرفت.
باستان شناسان در حال حفاری محوطه ای باستانی در نزدیکی ساحل دریاچه شیاداکو در غرب تبت بودند که شش قطعه سنگی غیرعادی را کشف کردند. هر کدام از این اشیا طولی به اندازه تقریبا نصف پایه توپ گلف داشتند، نوک تیز بودند و در سمت مخالف تیزی، دهانه ای سوراخ دار به چشم می خورد. یون چن، فارغ التحصیل از دانشگاه سیچوآن چین و یکی از اعضای گروه محققان می گوید این اشیا شبیه سوزن های ضخیم خیاطی بودند و زیبایی آنها حیرت انگیز بود.
اکنون، براساس مطالعه ای که در مجله گزارش های علوم باستان شناسی منتشر شده است، چن و همکارانش نتیجه گرفته اند که این آثار در حقیقت سوزن های خیاطی سنگی بودند و با قدمتی حدود 9 هزار سال، قدیمی ترین سوزن های شناخته شده در دنیا محسوب می شوند. همچنین، این سوزن ها قدیمی ترین ابزار سنگی تیز شده ای هستند که تا به حال در فلات تبت کشف شده اند، جایی که انسان های باستانی باید برای بقا با آب و هوای نامساعد مقابله می کردند.
ظهور سوزن های چشمی، نقطه عطفی در تمدن بشر بود، زیرا این نوع ابزار به اجداد ما امکان می داد تا لباس ها و سرپناه های بادوام تر و ایمن تری بسازند و در کشف محیط های جدید و زندگی دائمی در مناطق سردتر بهتر عمل کنند.
قدیمی ترین سوزن های کشف شده از استخوان ساخته شده اند. باستان شناسان در حفاری غار دنیسووا در روسیه، تعدادی از این سوزن ها را کشف کردند که حدود 50 هزار سال قدمت دارند. اما قدیمی ترین سوزن های سنگی که در استان هنان در چین کشف شدند، فقط 2700 سال قدمت داشتند.
با این حال، کشف سوزن های جدید، ظهور سوزن های سنگی را تا حدود شش هزار سال دیگر نیز به عقب باز می گرداند. به گزارش ساینس، گروه محققان در مجموع شش سوزن کشف کردند که از سنگ های ترمولیت، سرپانتین، اکتینولیت و تلک ساخته شده بودند. رنگ سنگ ها بین سبز تا کرم است و ترمولیت، تقریبا 70 برابر از تلک سخت تر است. فقط دو مورد از اشیا کاملا سالم هستند و چشم ها در چهار مورد از آنها حفظ شده اند.
میکروسکوپ سنجی میدانی فوق عمیق و مدل سازی سه بعدی نشان داد که سوزن شماره یک، طولانی ترین، عریض ترین و ضخیم ترین نمونه از سوزن ها، دارای آثار متراکم و عمیقی است که در طول آن در همه طرف ها کشیده شده و نشانگر خراشیده شدن است.
این آثار نواری شکل در پس علائم ریزتر و چند جهته تیزشدگی پنهان شده بودند، بدین معنی که سوزن در ابتدا به شکل فعلی تراشیده و سپس خراشیده شده تا نوک تیز شود. نوک آن نیز دارای آثاری از تیزشدگی افقی است که با آثار خراش مورب پوشانده شده است.
یعنی سوزن باز هم تراشیده شده تا تیزتر شود. سپس، بالای سوزن سوراخ شده تا به شکل چشم درآید. بزرگترین سوراخ چشمی سه میلیمتر و کوچکترین سوراخ چشمی 1٫37 میلیمتر عرض داشت.
سایر سوزن ها نیز دارای الگوی شیارهای راه راه مشابهی هستند که نشان می دهد همه آنها با روش مشابهی ساخته شده اند. براساس تاریخ گذاری رادیوکربن قطعات زغال چوب و استخوان های حیوانی که با سوزن ها کشف شد، قدمت آنها به زمانی بین سالهای 7049 تا 6568 پیش از میلاد می رسد.
محققان برای تأیید روش ساخت سوزن ها تلاش کردند تا نحوه تراشیدن، تیز کردن و ایجاد سوراخ مورد نظر را با استفاده از صفحات ترمولیت و ابسیدین تکرار کنند. ابسیدین سنگ سختی است که لکه های ریزی از آن در سوزن شماره یک تعبیه شده بود.
تیم پس از 50 دقیقه، موفق شدند تا شیارهای نواری شکل سوزن ها را بازسازی کنند. پس از دور دوم سایش افقی سنگریزه های ناهموار به مدت حدود 30 دقیقه، آثار تیز کردن نیز آشکار شد. محققان به مدت پنج دقیقه محل قرارگیری سوراخ چشمی شکل را با استفاده از مته ابسیدین کندند و پس از آن، چشم نیز با سوراخی صاف، مشابه سوراخ های سوزن های کشف شده پدیدار شد.
محققان دریافتند که کل فرآیند ساخت سوزن های سنگی، حداقل هفت برابر بیشتر از ساخت سوزن های استخوانی نرم تر و انعطاف پذیرتر زمان می برد. چن می گوید این امر نشان می دهد که تبتی های باستان به دلایل خاصی به جای استخوان از سنگ استفاده می کردند. او می افزاید: از آنجایی که سوزن های سنگی از سوزن های استخوانی سخت تر و ضخیم تر بودند، به این نتیجه رسیدیم که سوزن های سنگی ممکن است برای دوخت مواد ضخیم تری مانند خیمه استفاده شده باشند.
شیارهای سوزن شماره شش، دارای ردپایی از رنگ قرمز هستند که بعدا به عنوان رنگدانه اخرا شناسایی شد. این بدین معنی است که سوزن با اهداف مذهبی و آیینی ساخته شده بود.
اما سوزن ها گذشته از شکل خاصشان، نکته های بیشتری برای ارائه داشتند. محققان پس از بررسی میکروسکوپی سوزن شماره شش، ردی از رنگ قرمز روشن غنی از رنگدانه اخرا را کشف کردند که زمانی کل سطح سوزن را پوشانده بود.
این کشف، اولین استفاده از رنگدانه اخرا در فلات تبت را تا 4500 سال به عقب باز می گرداند و سوزن را به قدیمی ترین نماد فرهنگی تبت تبدیل می کند. به نقل از محققان، رنگ قرمز برای تبتی های باستانی دارای اهمیت مذهبی و آیینی بسیار بالایی بود، زیرا به اعتقاد آنها زندگی و انرژی را به بطن اشیای سنگی می دمید و ارواح شیطانی را دور نگه می داشت.
فرانچسکو دریکو، انسان شناس از دانشگاه بوردو پیرامون کشف قدیمی ترین سوزن های سنگی جهان در فلات تبت می گوید مطالعه ستودنی است، اما به گمان او، نوک سوزن ها برای دوختن بیش از حد صاف است و این اشیا احتمالا با اهداف نمادین تری به کار می رفتند.
او می گوید ساده ترین توضیح این است که سوزن ها به عنوان زیورآلات شخصی استفاده می شدند. این واقعیت که برخی سوزن ها از تالک ساخته شده اند، مدرک دیگری برای رد فرضیه سوزن است، زیرا تاک برای سوراخ کردن مواد سخت بیش از حد نرم است.
یوعه هو از دانشگاه سیچوآن و یکی از اعضای تیم در پاسخ می گوید ابعاد سوزن های سنگی کشف شده بیشتر از آویزهای سنگی، به سوزن های استخوانی شباهت داشت و الگوهای سایش در نوک سوزن ها، به طور چشمگیری مشابه نمونه هایی است که در نوک سوزن های استخوانی دیده می شود.
ادوارد جولی، باستان شناس از دانشگاه آریزونا می گوید این مطالعه جالب و پذیرفته شده است اما همه با سوزن بودن این اشیا موافق نیستند.
به اعتقاد او، ممکن است احتمال سومی نیز وجود داشته باشد: این اشیا ابزاری برای بافتن تورهای ماهیگیری بوده باشند.
او می گوید با توجه به نزدیکی محوطه باستان شناسی به دریاچه، بهتر بود که نویسندگان این احتمال را نیز در نظر می گرفتند.