گردش در زیباترین روستاهای آذربایجان شرقی: زندگی محلی و هنرهای دستی

استان آذربایجان شرقی یکی از دیدنی ترین و زیباترین استان های ایران بوده که به سبب داشتن جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی متعدد سالانه میزبان شمار کثیری از گردشگران داخلی و خارجی هست. یکی از جاذبه هایی که در بطن این استان جای دارد و در سال های اخیر به یکی از محبوب ترین ها تبدیل شده، روستاها هستند؛ مناطقی دیدنی و زیبا که مردمانی خونگرم و میهمان نواز دارند و با جاذبه های بی مثال خود از گردشگران به بهترین شکل ممکن پذیرایی می کنند. با ما در مقاله زیباترین روستاهای آذربایجان شرقی همراه شده تا شما را با شماری از دیدنی ترین روستاهای آذربایجان شرقی آشنا نماییم.

روستای کندوان

روستای کندوان در استان آذربایجان شرقی و در نزدیکی شهر تبریز واقع شده و در سال مسافران و گردشگران بسیاری به دیدن آن می آیند. روستای کندوان اسکو را میتوان جزو قدیمی ترین روستاها دانست که قدمت آن مربوط به 6000 سال پیش می شود. البته، زمان دقیق ساخت آن مشخص نیست. برخی می گویند به زمان قبل از اسلام بر می گردد و برخی معتقدند که در قرن 7 میلادی ساخته شده است. خانه ها در این روستا در صخره ها ساخته شده و گفته می شود قدمت آنها به 700 سال پیش بر می گردد. در مورد افرادی که در ابتدا در این روستا زندگی می کردند نیز چندین نظر وجود دارد.

برخی می گویند که با توجه به اشیای پیدا شده، میتوان گفت که زندگی در این روستا از زمانی قبل از ایلخانان وجود داشته است. برخی دیگر هم می گویند که کسانی که برای اولین بار در این روستا سکنی گزیدند، از اهالی حیله ور بودند و در واقع، از دست مغول ها فرار کرده و به این روستا پناه آورده بودند. نکته قابل توجه در مورد روستای کندوان این است که جزو 3 روستای صخره ای در کل دنیا بوده و ویژگی به خصوص آن این است که در دنیا تنها روستایی بوده که در آن همچنان مردم زندگی می کنند و جمعیتی 800 نفره دارد.

دو نظریه در مورد نام این روستا وجود دارد. یکی آنکه کلمه کند در زبان ترکی به معنای روستا بوده و به همین دلیل نام این روستا کندوان گذاشته شد و نظریه دیگر شبیه بودن روستا به کندوی عسل است. لازم به ذکر هست که نام دیگر این روستا که خیلی کم از آن استفاده می شود، کندجان است. با توجه به موقعیتی که روستای کندوان دارد، آب و هوا بسیار سرد هست به صورتی که نیمی از سال روستای صخره ای کندوان در یخبندان به سر می برد.

صخره هایی که در حال حاضر خانه های روستا را در آنها می بینیم، از گدازه های آتشفشان کوه سهند بوجود آمده و مردم خانه های خود که به اسم کران معروفند را در آنها حفر کردند. کران ها شکل های استوانه ای دارند و تعداد طبقاتشان بین 2 تا 4 است. در طبقه اول این خانه ها حیوانات را نگهداری کرده و در طبقات بالاتر افراد زندگی می کردند که در آنها حفره های بزرگی برای عبور نور را هم می بینیم. جالب است بدانید که در هر کران طبقات مجزا هستند و هیچ ارتباطی از داخل کران بین آنها وجود ندارد. بلندترین کرانی که در این روستا دیده شده، دارای 40 متر ارتفاع است.

همانطور که گفته شد، روستای کندوان اسکو دارای آب و هوای بسیار سردی است. برای همین هم این کران ها در فصل زمستان فضای داخلی گرم و در فصل تابستان فضای داخلی خنکی دارند و آن هم به دلیل معماری روستای کندوان است. در حال حاضر، میتوان از برخی از این کران ها دیدن کرد که این اجازه را صاحبان آنها با دریافت مبلغی می دهند. برخی دیگر از این کران ها به مکانی برای فروش صنایع دستی و سوغات تبدیل شده اند. در کنار خانه های روستای کندوان هم کران هایی با کاربری هایی همچون مسجد و مدرسه را می بینیم که بزرگترین کران روستا با 3 طبقه متعلق به مسجد است.

طبقه اول کران مسجد مربوط به نگهداری حیوانات، طبقه سوم برای سکونت و طبقه دوم برای مسجد است. در چند سال گذشته، چندین ساختمان در اطراف روستای کندوان ساخته شده که ساختار کلی و زیبای این روستا را به هم ریخته اند. در کندوان هتل بسیار جذابی به نام هتل لاله وجود دارد که جزو سه هتل سنگی در کل دنیا به حساب می آید. این هتل سنگی از چندین کران که به 40 عدد می رسند، تشکیل شده و در آن رستورانی با گنجایش 120 نفر وجود دارد. اتاقهای این هتل دارای امکانات بسیاری بوده و در آن میتوان اقامت بسیار خوبی را تجربه کرد. هتل سنگی این روستا جزو ساختمانهای مدرنی است که به جذب توریست بیشتر کمک کرد.

مردم روستای کندوان از گذشته تا به امروز به کشاورزی و دامپروری مشغول هستند و در کنار این کارها امروزه فروش صنایع دستی نیز اضافه شده است. از این روستا رودخانه ای هم رد می شود که در کنار آن فروشگاه هایی مربوط به صنایع دستی و سوغاتی را می بینیم که مکان مناسبی برای خرید سوغات است. از جمله سوغاتی های معروف روستای کندوان که همه آوازه آن را شنیده اند، عسل است. بسیاری از افراد از آب این مورد از زیباترین روستاهای آذربایجان شرقی برای درمان بیماری های کلیوی برای اطرافیان خود به عنوان سوغات بر می دارند.

روستای اشتبین

روستای اشتبین مربوط به دوره صفویه بوده و در شهرستان جلفا واقع شده است. برخی از کارشناسان درباره علت نامگذاری آن به اشتبین می گویند که این روستا از ترکیب سه روستای همجوار به نام های «هراس»، «جعفرآباد» و «سیاوشان» تشکیل شده و از این رو، اوشتبین مرکب از دو کلمه اوش به معنی عدد سه و تبین به معنی طایفه در زبان تاتی هست. همچنین، اکثریت مردم این روستا علت نامگذاری آن را قرارگیری در میان سه کوه بلند می دانند.

روستای اشتبین که همچون نگینی سرسبز و زیبا بوده، به دلیل شیب تند کوه دارای خانه هایی با معماری پلکانی است بطوریکه حیاط یک خانه سقف خانه ای دیگر بوده و خانه های قدیمی این روستا به شیوه معماری دوره صفویه و قاجاریه ایجاد گشته اند. نرده ها، سرستون های منقش، ارسی ها و پنجره ها همه آثاری هنری هستند و تزئینات در شکل گیری معماری این روستا نقش بسیار مهمی دارند. خانه سلمانزاده هم از خانه های قدیمی داخل روستا بوده که با توجه به کتیبه موجود در سردر بنا، قدمت این خانه به دوره صفویه و سال 977 هجری قمری می رسد.

این خانه به نام آخرین مالک آن سلمانزاده نامیده شده و دارای 305 متر مربع مساحت هست. چندین کتیبه به خط ثلث مربوط به زمان شاه طهماسب صفوی، گورستان قدیمی، کتیبه های مرمرین مربوط به قرن های نهم و دهم هجری و مقبره حکیم ابولقاسم نباتی هم حکایت از پیشینه تاریخی و فرهنگی این روستای تاریخی دارد. روستای اشتبین در تاریخ 17 خرداد 1379 با شماره 2692 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

روستای زنوزق

زنوزق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان زنوزق بخش مرکزی شهرستان مرند واقع شد. زنوزق از تاریخی ترین روستاهای پلکانی ایران بوده که بین کوهها محصور گشته است و خانه هایی دارد که به جا مانده از دوره صفوی هستند. همچنین، قبرستان این روستا با سنگ قبرهای قدیمی خود شاهدی بر قدمت روستاست. روستای زنوزق از نظر تقسیمات کشوری مرکز دهستان بوده، در فاصله 5/1 کیلومتری شهر زنوز قرار گرفته و 6 روستای این دهستان را شامل می گردد. این روستا از نظر وضعیت طبیعی روستایی کوهستانی بوده و از شرق به کوههای سلطان سنجر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب به شهر زنوز محدود می شود. شمال آن را هم ناهمواری های اطراف روستا فرا گرفت.

ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1700 متر بوده و به دلیل اینکه در کوهپایه های کوه قلعه واقع شده ، به زنوزق یا زنوز داغ مشهور شد. برای رفتن به زنوزق باید تبریز را پشت سر بگذارید و همین مسیر را تا شهر مرند ادامه دهید. در همین مسیر و در میان باغات پربار و رنگارنگ، روستایی خودنمایی می کند. زنوزق دارای زمستان های سرد طولانی، بهار و پاییز نسبتا سرد و تابستان های معتدل هست. حدود 6 ماه از سال یخبندان بوده و متوسط میزان بارندگی سالیانه حدود 9/397 میلیمتر است. شکل این جاذبه به صورت کوهپایه ای بوده و خانه ها به صورت پلکانی در کنار هم قرار گرفته اند. بافت روستا یک بافت کاملا متراکم بوده و این فرم روستا را میتوان دلیلی بر امنیت و دوری از خطرات دانست.

آب آشامیدنی روستا از سه چشمه تامین می شود، به یک منبع زمینی 200 متر مکعبی هدایت گردیده و توسط لوله کشی به داخل خانه ها می رسد. براساس آمار خانه بهداشت، روستای زنوزق از 2010 نفر تشکیل شده و با داشتن مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه، مدرسه راهنمایی دخترانه و پسرانه که به صورت دو شیفتی اداره می شوند و نیز دبیرستان دخترانه یکی از روستاهای مهم به شمار می رود. از 488 نفر جامعه آماری افراد بالای 10 سال روستای زنوزق هم 434 نفر را افراد فعال اقتصادی تشکیل می دهند.

روستای مجارشین

مجارشین یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی بوده که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده است. جمعیت این روستا در حال حاضر 1300 نفر هست. مجارشین از نظر وضع طبیعی، روستایی کوهستانی با خانه های پلکانی بوده و دارای جاده آسفالته با شهر اسکو است. روستای مجارشین همچنین محل تلاقی دو جاده اسکو به گنبرف و همچنین آذرشهر به گنبرف بوده و از این لحاظ از موقعیت بسیار ممتازی نسبت به روستاهای اطراف خود برخوردار هست. کوه اوریان (اوریان داغی) مرتفع ترین نقطه روستا بوده که ارتفاع قله آن 2850 متر است. مجارشین در اصل میرزانشین (میرزه رشین) و به معنای اقامتگاه امیرزادگان و بزرگان بود. اگرچه از پیشینه این روستا اطلاع دقیقی در دست نیست اما آثار باستانی از دورانهای پس از اسلام در آن وجود دارند.

یکی از مناطق تاریخی این روستا، گورستان مجارشین هست که در آن سنگ قبرها دارای نوشته هایی به زبان عربی دیده شده که نشان دهنده رواج نوشتن زبان عربی در زمانهای دور در این روستاست. این گورستان نیز از آثار به جا مانده از دوران های تاریخی پس از اسلام هست. یکی دیگر از این آثار بوشلار (خانه های صخره ای تاریخی مجارشین) است. این خانه ها صخره ای بوده و در دل کوه کنده شده و دارای طاقچه هایی هستند که نشان از زندگی انسانها در این محل در گذشته های دور دارند. مسجد صخره ای مجارشین هم مربوط به سده های میانی و متاخر دوران های تاریخی پس از اسلام است و در 6 اسفند 1385 با شماره 17506 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

روستای مجارشین علاوه بر آثار تاریخی ذکر شده، به علت وجود انبوهی از درختان و چشمه های فراوان که بعضی از آنها جزو چشمه های آب معدنی بوده، از طبیعت بسیار زیبایی برای گردشگری برخوردار است. مهمترین منبع درآمد اهالی روستای مجارشین، فروش محصولات کشاورزی از جمله گردو، گل محمدی و بیدمشک خام و…هست. همچنین، فروش شیر تولید شده از دام سنگین و سبک یکی دیگر از منابع درآمدی روستا بوده که همگی اینها در فصل بهار و تابستان صورت می گیرد. اما در فصل زمستان قالی بافی و فروش آن مهمترین منبع درآمد اهالی این روستا است.

عمده ترین محصولات زراعی روستای مجارشین گندم، جو، یونجه، نخود، سیب زمینی، خیار و…بوده و محصولات باغی هم گردو، بادام، سیب، آلبالو، زردآلو، آلوچه، آلو، گل محمدی و…هستند.

روستای کرینگان

کرینگان روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا در دهستان سینا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385، جمعیت آن 129 نفر (27 خانوار) بوده است. شغل اصلی اهالی کشاورزی و دامداری بوده و این روستا تابستانی گرم و معتدل و زمستانی سخت را تجربه می کند. زبان مادری مردم روستای کرینگان تاتی هست اما به زبان ترکی آذربایجانی هم سخن می گویند. بنابر برخی نظریات هم گویش اهالی این روستا نزدیکی زیادی به زبان اوستایی دارد. مهاجرت اهالی از روستا شدت گرفته و به گفته یکی از اهالی، حدود 80 خانوار از این روستا به ارومیه و 80 خانوار به تبریز مهاجرت کرده اند. این مهاجرت ها دلایل مختلفی از جمله دورافتاده بودن روستا و نبود امکانات دارد.

ردیف خانه های روستای کرینگان در شیب تند تپه به موازات همدیگر قرار گرفت بطوریکه پشت بام یکی حیاط و معبر دیگری هست. این روستا در یک نقطه دور افتاده از مرکز استان و در دل جنگل های بکر و و دست نخورده ارسباران قرار گرفته است.

روستای صور

صور دهی از دهستان بناجوی شمالی بخش مرکزی شهرستان بناب بوده، رودخانه قلعه چای از دو کیلومتری شمال غربی روستا میگذرد و کوه دوزلاغ در شمال، کوه پلی گونی در شرق و کوه فرهاد داش در یک کیلومتری جنوب شرقی روستا قرار گرفته اند. این روستا در دره ای قرار گرفته که در دو طرف آن منازل و خانه های مسکونی دیده می شوند و رودخانه ای هم در میانه روستا قرار دارد که آن را به 2 بخش شمالی جنوبی تقسیم می کند. معماری های صخره ای نیز در دو جهت و در زیر خانه های مسکونی فعلی قرار گرفته اند.

بنا به اظهارات محلی ها، در اکثر این واحدها معماری صخره ای وجود داشته که تعداد بیشماری از آنها به مرور پر شده و نیاز به پاکسازی دارند. معماری فوق از سمت ورودی روستا در جنوب آغاز شده و به سمت شرق ادامه دارد. سپس، در قسمت شمالی روستا نیز ادامه یافته است. در حال حاضر، چشمه ای نسبتا پر آب در مرکز روستای صور قرار دارد که آب شرب روستا از آن تامین می شود. این منطقه به دلیل کوهستانی بودن آب فراوانی دارد و زمستانهای آن طولانی است.

هر واحد صخره ای شامل اتاق نشیمن، طویله و انباری با پلان های مدور و بعضا بیضی است که در وسط اتاق نشیمن سکویی با ارتفاع 80 سانتیمتر تا 1/20 سانتیمتر تعبیه شده که در بالای این فضا گنبدی شکل مرتفع هم نورگیری جهت روشنایی وجود دارد. طویله دورادور سکوی اتاق نشیمن قرار گرفته است. آغل ها را هم در کنار سکوی نشیمن و در داخل سنگ به شکل ماهرانه ای کنده اند و حتی جای بستن حیوانات را در کنار بازوی آغل به صورت حلقه های تراشیده اند. در گوشه هایی از این مجموعه ها، فضاهایی نیز به عنوان انباری تعبیه شده است. در دیواره ها و پایه های سنگی هم حفره هایی دیده می شوند که بیانگر محل های پیه سوز است. همچنین، سوراخ هایی وجود دارند که به عنوان قلاب برای آویزان کردن یا بستن وسایل قرار داده شد.

گاهی، برخی عوامل انسانی می تواند در ایجاد چنین فضاهایی دخیل باشد، مانند جنگ، قتل و غارت ها و...انسانهای تاریخی برای پناه گرفتن و در امان ماندن از حیوانات وحشی یا دشمنان خود نیاز به مخفیگاه داشتند که گاهی به جز خود اهالی از وجود آن خبر نداشتند و حتی روستا در دره ای واقع شده که به راحتی در معرض دید نیست. اما به طور کلی نمیتوان تاریخ دقیقی برای این معماری بنا کرد. برخی کارشناسان معتقدند ویژگی های بافت تاریخی روستای صور مهمتر از بافت تاریخی روستای کندوان است.

در حال حاضر، روستای صور جزو روستاهای زنده کشور محسوب می شود و خانه های اهالی آن به وسیله کلنگ و ابزار انسانی در دل کوه ساخته شده است. چیزی که این غارها را برجسته و حائز اهمیت می کند، پیچیدگی در ساختار معماری آنهاست و ساختار معماری غارهای صور خیلی پیشرفته تر از کله قندهای کندوان است. غارهای کندوان به گونه ای ساده ساخته شد در حالی که در داخل غارهای صور گودال های کوچکی وجود دارند که برای ذخیره آب استفاده میشد.

تشکیلات صخره ای صور با توجه به فرم معماری و حالت غار مانندش بیش از هر بنای دیگر به معابد مهری شباهت دارد؛ معابدی که همگی در سینه کوه کنده شده و جز یک مدخل کوچک راه دیگری ندارد. پراکندگی فضاهای مجموعه از قبیل اتاق ها، طاقچه ها، تالارها، آخورها و سکوهای ویژه هر یک از واحدها بدان فرم معابد مهری را بخشیده و از هر قسمت برای مراسم خاص یا فعالیت های نجومی استفاده میشده است.

روستای آوارسین

آوارسین یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان کیوان واقع شد. جمعیت این روستا طبق سرشماری 1395، 74 نفر در قالب 24 خانوار بوده و از این تعداد 43 نفر مرد و 31 نفر زن هست. بنا به گفته کهنسالان این روستا، در دهه 1320 شمسی بیش از 200 خانواده در این روستا زندگی می کردند که بعدها همچون روستاهای دیگر، با مهاجرت بسیاری از اهالی مواجه شد. قلعه آوارسین با قدمتی از دوران ساسانیان در نزدیکی و جنوب این روستا واقع شده است. آوارسین روستایی تاریخی با قدمت 1400 ساله بوده و در گذشته ای نه چندان دور یکی از روستاهای پرنفوذ منطقه بشمار می رفت. یکی از وجه تسمیه های نام آوارسین، محل زندگی آوارها است. آوارها قومی هستند که عمدتا در داغستان روسیه کنونی زندگی می کنند.

میرزا محمد توکلی در دهه های 20 و 30 شمسی به سوادآموزی و آموزش قرآن به کودکان و نوجوانان این روستا می پرداخت. مرحوم میرزا محمد هم یکی از نزدیکان میرزا کوچک خان جنگلی بود که پس از شکست نهضت جنگل و از سوی حکومت به اردبیل و بعدها به این روستا تبعید شد. آب هوای این روستا ییلاقی بوده و تابستان های خنک و زمستان های سردی دارد. این روستا دارای قشلاقی در بالادست رودخانه کلیبرچایی بوده که در فصل های سرد سال مردم به آنجا کوچ می کردند . آوارسین دارای دو قنات بزرگ و چشمه های معدنی بوده و از میوه های این روستا میتوان به گلابی، گردو، تمشک، زالزالک، انگور، گیلاس و...اشاره داشت.

روستای نودوزق

نودوزق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان تیرچایی بخش کندوان شهرستان میانه واقع شد. روستای نودوزق در کل به سه محله تقسیم بندی می شود که اولین محله آن یوخاری تنگه به معنای محله بالایی بوده که بخاطر واقع شدن در قسمت بالایی روستا و همچنین وجود خانه های اربابی درگذشته در این قسمت به این نام نامگذاری شد. در این محله چشمه ای قرار دارد که برای استفاده اهالی است. محله دوم به محله آرا تنگه به معنای محله وسطی بوده که بخاطر واقع شدن در قسمت میانی روستا به این نام نامگذاری شده است. محله سوم هم محله آشاغی تنگه به معنای محله پایین بوده که مشخص است که به علت واقع شدن در قسمت پایینی روستا به این نام مشهور و شناخته شد.

روستای نودوزق در کنار رودخانه کلمز و در زمین هایی مسطح بوجود آمده و تاریخ احداث آن هم دست کم به 300 الی 400 سال پیش می رسد. هسته اولیه روستا از خانه اربابی شروع شده و طبق گفته اهالی، حداقل در بیش از 100 یا 200 سال پیش ساخته شده و کم کم و با گذر زمان به سمت جنوب شرقی گسترش یافت. ولی در سالهای اخیر بافت قدیمی و کهن این مورد از دیدنی ترین روستاهای آذربایجان شرقی کم کم از بین رفته و روستاییان خانه هایشان را از نو و به حالت امروزی ساختند. در این بین هم تعداد چند خانه به صورت قدیمی و اصلی خود باقی مانده بودند که با اجرای طرح هادی قسمتی از ساختمان آنها تخریب و به شکل امروزی بازسازی گشت.

اهالی روستای نودوزق اکثرا دامدار و کشاورز هستند. آنها برای تامین غذای دام و امرار معاش زراعت و باغداری نیز می کنند. محصولات زراعی شامل گندم، جو، یونجه و گاها نخود و عدس بوده و محصولات باغات آنها هم شامل سیب، زردآلو، گردو، سنجد، گلابی و آلو است.

روستای بنیس

بنیس یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گونی شرقی بخش مرکزی شهرستان شبستر واقع شد. بنیس روستایی است که دانشگاه دارد و مردم آن بی سواد نیستند و همه نیز شاغل هستند. کمربندی از باغات سرسبز که به وسیله آب قنات و جویبارهای تشکیل شده از کوهساران سیراب می شوند، این روستا را محاصره کرد. شکل ظاهری روستای بنیس از نوع متمرکز بوده و میدان بزرگ این روستا در مرکز و مسجد، حمام عمومی و مغازه ها گرداگرد آن جای گرفته اند. از ضلع جنوبی میدان هم توسط یک جاده آسفالت به شبستر متصل می شوند.

جمعیت روستای بنیس در سرشماری 1395 ایران، 709 نفر (296 خانوار) بوده و در فصل تابستان جمعیت این روستا افزایش قابل توجهی دارد. کشاورزی در بنیس از سالیان دور وجود داشته و در حال حاضر نیز کم و بیش ادامه دارد. از محصولات کشاورزی این روستا میتوان به مغز گردو و بادام اشاره کرد. در قرن نوزدهم، اغلب مهاجرت ها از این روستا به شهرهایی نظیر استانبول، باکو و تفلیس بوده و بعد از انقلاب روسیه مسیر مهاجرت بیشتر در درون کشور و به شهرهایی چون آبادان، اهواز و تهران انجام می گرفت. اکثریت آنان هم در تولید مواد غذایی قنادی یا چاپ اوزالید و تجارت کاغذ فعالیت دارند.

اهالی روستای بنیس در ساخت و احداث مراکز آموزشی و موسسات خیریه از پیشگامان هستند. با وجود کوچکی و روستا بودن بنیس، تمامی امکانات شهری با همت و تلاش و همیاری مردم و خیرین در این روستا برقرار شده و از طرف سازمان یونسکو در سال 1378 به عنوان روستای نمونه و الگو مطرح گردید. جاده آسفالت، مخابرات خودکار، درمانگاه مجهز، آب و برق و گاز شهری و مراکز آموزشی، کودکستان، دبستان، دبیرستان و هنرستان دخترانه و پسرانه و مراکز آموزشی دانشگاه پیام نور هم نمونه هایی از این امکانات هستند.

روستای نانسا

نانسا یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش مرکزی شهرستان عجب شیر واقع شد. مردم نانسا به زبان ترکی آذربایجانی سخن گفته و پیرو دین اسلام و مذهب شیعه دوازده امامی هستند. عمده اهالی این روستا به کشاورزی و دامپروری مشغولند و از مهمترین محصولات کشاورزی آن هم میتوان به گندم، پیاز و سیب زمینی اشاره کرد. جمعیت روستای نانسا براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، برابر با 790 نفر بوده است. نانسا از زمان های دور به این نام نامیده می شود. در فرهنگ ها و منابع تاریخی هم توضیح قابل استنادی در باب این نام دیده نشده است.

روستای اسنجان

اسنجان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی بوده که در دهستان سرد صحرا بخش مرکزی شهرستان تبریز واقع شده است. جمعیت این روستا در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 خورشیدی 1451 نفر برآورد شد. به گفته اهالی، در حمله روسها به ایران هم کل جمعیتش با دود در غار خفه شده اند. زبان اهالی این روستا ترکی آذربایجانی بوده و اهالی آن مسلمان و شیعه اثنی عشری هستند. حرفه اهالی اسنجان تحت تأثیر آب و هوا و اقلیم این منطقه است. کوهستانی بودن منطقه موجب شده تا دامداری جزو فعالیت های اصلی اهالی به شمار رود.

کشاورزی دیمی نیز در اطراف این روستای اسنجان وجود دارد و عموما نخود و هندوانه دیمی کاشته می شود. باغداری نیز از دیگر شغل های مردمان این روستا بوده که تنها در اطراف رودخانه انجام می گیرد.

روستای آرموداق

آرموداق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گرمه شمالی و بخش کندوان شهرستان میانه واقع شد. لباس محلی زنان آن یک پیراهن دامن دار سفید است که اکثرا دست دوز خودشان هست. این مورد از زیباترین روستاهای آذربایجان شرقی دارای باغات سرسبز و حاصلخیزی بوده و از جمله محصولات آن سیب، زردآلو، گیلاس، آلبالو، گردو، بادام، سنجد، گلابی و...هست. در آخرین سرشماری هم این روستا دارای 603 نفر جمعیت و 185 خانوار بود.

روستای اونلیق

اونلیق یکی از روستاهای دیدنی کشور است که در دهستان تیرچایی و بخش کندوان شهرستان میانه واقع شد. روستای اونلیق تشکیل شد از مردمان با فرهنگ چندین روستا با وسعت چند صد هزار هکتار اراضی و با قدمت چندین قرن. روستای اونلیق در مسیر توقف و اقامت چندین شاه ایرانی و در مسیر جاده بین المللی ابریشم که محل تردد توریست و مسیر تجارت ابریشم بوده، جای دارد. این روستا همچنین در مسیر جاده قدیم شوسه تهران به تبریز و بالعکس و در مسیر لوله های انتقال و صادرات نفت و دیگر میعانات نفتی به دیگر کشورها همچون ترکیه دیده می شود. اونلیق به دلیل وجود انبوه درختان باغ زردآلو و بادام به سرسبزی معروف است.

این روستا با اهالی کوشا و تحصیل کرده ای که دارد، افتخار آن را داشته که در اکثر اداره جات دولتی شهرستان میانه چه به عنوان رئیس اداره و چه کارمند یا معلم و مدیر مدرسه خدمت گزار مردم هست. از سوغاتی های روستای اونلیق هم به نان تنوری تازه و فطیر محلی میتوان اشاره کرد.

روستای مهماندوست

مهماندوست روستایی در دهستان بروانان غربی و بخش مرکزی شهرستان ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا قدمت تاریخی زیادی دارد. هر چند تحقیقات باستان شناسی در آن انجام نگرفته، اما آثار موجود و بدست آمده قدمت آن را حتی به قبل از میلاد مسیح می رساند. طبق اعتقاد و باور اهالی روستا، قبلا این منطقه به نام مهمان شهر بوده و در اثر زلزله ویران شد. سپس، روستای فعلی مهماندوست بر روی خرابه های مهمان شهر بنا شده که وجود آثار باستانی موید این مطلب است. این قسمت از شهرستان ترکمانچای به مانند سایر قسمتهای استان آذربایجان شرقی بیشتر تحت تاثیر توده های مدیترانه ای و عرض های میانی بوده و اغلب بارش ها در فصل زمستان به صورت برف و در فصل بهار و پاییز به صورت باران است.

این منطقه دارای تابستان های گرم تا بسیار گرم و زمستان های سرد تا بسیار سرد در سالهای متوالی است. مهمترین و نزدیک ترین عارضه توپوگرافیکی در منطقه مورد مطالعه هم کوههای بزقوش با ارتفاع تقریبی 3200 متر هست. بیشتر مساحت منطقه شامل زمین های مسطح و تپه ها بوده و کمترین و بیشترین ارتفاع در منطقه به ترتیب 1659 و 1796 متر است. پوشش گیاهی این منطقه به دلیل تاثیر آب و هوای مدیترانه ای و وجود پستی و بلندی ها از تنوع گوناگونی برخوردار است.

تراکم گیاهی بیشتر در فصل بهار بوده و از مهمترین گونه های گیاهی هم میتوان به انواع گون ها، کنگر، پونه، علف آبه، بولاغ اوتی، کاکوتی، بومادران، مرزه کوهی، قاز آیاغی، ترشک، اسپند، خاکشیر، ریواس و...اشاره کرد. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 هم جمعیت این روستا برابر با 290 نفر (86 خانوار) بوده است.

روستای قراغیل

قراغیل یکی از روستاهای دیدنی کشور است که در دهستان تیمورلو و بخش گوگان شهرستان آذرشهر واقع شد. روستای قراغیل مهمترین مهد کاشت و فرآوری سیر در ایران است و از قدیم کاشت سیر در این روستا رواج داشت. این روستا 1871 نفر جمعیت دارد. سیر قراغیل یکی از مهمترین و شاید اصلی ترین منابع درآمد مردم روستای قراغیل و شهر و روستاهای اطراف بوده و به برکت کاشت سیر توسط مردم این روستا در مناطق مختلف از جمله شهرستان های عجب شیر، آذرشهر، پارس آباد مغان، شاهین دژ و مناطق مختلف و فرآوری آنها و سورتینگ سیر در خود روستا، علاوه بر کارآفرینی برای مردان و زنان غیور روستا، برای عده زیادی از مردم شهر و روستا ای دور و نزدیک نیز شغل مناسبی فراهم شد. این کار از اول بهار شروع شده تا اوایل زمستان ادامه می یابد.