طعم شیرین بهترین میوه های اردیبهشت ماه: راهنمای خرید و مصرف

فصل بهار و خصوصا اردیبهشت ماه که از راه می رسد، انگار باغ های میوه رنگ و بوی تازه ای می گیرند و باغداران خود را آماده لذت بردن از ثمره درختانش می کنند. حتی، بازارهای شهرهای مختلف ایران هم حال و هوای دیگری پیدا کرده و با رنگ های جذاب میوه های فصل تزئین می شوند؛ میوه هایی که فوق العاده خوش طعم بوده و بسیار وسوسه انگیز هستند. وجود این میوه ها در میوه فروشی ها باعث شده که هر فردی چه کودک و چه بزرگسال برای لحظه ای هم شده، متوقف شود و به تماشای این میوه های خوش آب و رنگ بپردازد. با ما در مقاله محبوب ترین میوه های بهاری همراه شده تا شما را با شماری از بهترین میوه های اردیبهشت ماه آشنا نماییم.

چغاله بادام

چغاله بادام میوه درخت بادام در ابتدای رویش است که تا حدودی سفت بوده و قشر خارجی آن سبز رنگ و پوشیده از کرک ظریفی هست. در داخل آن نیز روکشی قرار دارد که سفید و نرم بوده و مغز آبکی و نازک بادام را در خود نگهداری می کند. به مرور زمان، پوسته های رویی و داخلی بادام سخت تر شده و مغز بادام نیز شکل نهایی خود را می یابد. از زمانی که میوه جوان است و هنوز رشد کامل نکرده و کال، به آن چغاله بادام گفته می شود. این خوراکی فقط در ابتدای فصل بهار در دسترس است.

چغاله بادام یکی از میوه های بهاری بوده که با داشتن مقادیری از کربوهیدرات، پروتئین، چربی، فیبر و کلسیم می تواند برای حفظ سلامت عمومی بدن و زیبایی پوست و مو موثر باشد. از فواید این میوه میتوان به کمک به سلامت قلب و عروق، کاهش کلسترول بد خون، بهبود سلامت دندان ها و استخوان ها، تنظیم قند خون، تقویت سیستم ایمنی بدن، تنظیم سطح PH بدن، بهبود عملکرد مغز و حافظه، کاهش وزن و لاغری، درمان یبوست، شفاف سازی پوست، درمان جوش و آکنه، به تعویق انداختن پیری پوست و بدن، از بین بردن لکه های پوستی، جلوگیری از ریزش مو، کمک به رشد سریع موها، درخشندگی و زیبایی موها، درمان کم خونی و بهبود رشد جنین در دوران بارداری اشاره کرد.

بافت فیبر این میوه به سبب اینکه هنوز کامل نشده، هضمش برای سیستم گوارش مشکل بوده و ممکن هست مشکلاتی نظیر دل درد، دل پیچه و نفخ را ایجاد نماید. در ضمن، به سبب وجود ترکیبات اسیدی، مصرف زیادش می تواند به دیواره معده آسیب وارد کند. چغاله بادام باید خوب شسته شود، چون در غیر این صورت، می تواند سبب ایجاد مسمومیت گردد. بعضی از افراد تمایل دارند که این میوه را به همراه نمک میل کنند. اما، اگر بیش از حد مصرف گردد، به سبب وجود نمک می تواند باعث بالا رفتن فشار خون شود.

در ضمن، در خانم های باردار مصرف چغاله بادام به صورت محدود توصیه می شود، چون عوارضی مثل دل درد و دل پیچه را به همراه داشته و حتی اگر با نمک مصرف شود، باعث ایجاد اختلال در روند تنظیم فشار خون می گردد. از چغاله بادام برای تهیه ترشی، مربا و حتی خورشت بهره می برند و به سبب طبع سردی که داشته، بیش از یک پیاله در هفته نباید مصرف شود.

گوجه سبز یا آلوچه

گوجه سبز نام درختی است از تیره گل سرخیان که میوه اش کوچک و آبدار، دارای پوست نازک به رنگ سبز یا سرخ و یک هسته سخت است. نژاد این گیاه قدمت 2000 ساله داشته و چینی ها اولین کسانی بودند که به کشت آن اقدام کردند. گفته می شود که این گیاه از سوریه یا ایران به یونان آورده شد. درختان گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارند و در آب و هوای ملایم به رنگهای ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن در می آیند. آب و هوای سرد باعث ایجاد رنگ قهوه ای و ظاهر نامطلوب میوه می شود و در طعم آن نیز تأثیرگذار است.

گوجه سبز یا آلوچه به سرعت می رسد و مدت نگهداری آن در یخچال 4 روز است. این میوه به صورت تازه و پخته در خورشت ها مصرف می شود. این میوه غنی از ویتامین C، اسید مالیک، اسید سیتریک بوده و مصرف زیاد از حد آن باعث نفخ معده می شود. این مورد از بهترین میوه های اردیبهشت ماه طعمی ترش دارد، سفت و ترد است و اغلب با نمک به عنوان تنقلات مصرف می شود. مرغوب ترین گوجه سبز ایران که بسیار درشت بوده و طعمی مطبوع دارد، گوجه سبز شهریار است.

گوجه سبز در بسیاری از نواحی ایران مثل مازندران، گیلان، گلستان، اصفهان و…با نام آلوچه شناخته می شود. از آنجایی که ساکنان شهرهای صنعتی در قدیم با کشاورزی و نام این میوه آشنا نبودند، با دیدن گوجه سبز برای اولین بار و به دلیل شباهتی که به گوجه فرنگی نارس داشت، این نام را برای آن انتخاب کردند. از آن زمان تا به حال در بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک ایران به آلوچه گوجه سبز گفته می شود. یک گیاه شناس معروف قرن 17 عقیده داشت که مصرف گوجه سبز برای بهبود طعم دهان مفید است و پختن برگهای درخت گوجه سبز در سرکه می تواند در درمان کرم های حلقوی موثر باشد. از خواص دیگر این میوه، خاصیت مسهلی آن است که به خوبی شناخته شد.

همچنین اثرات منحصر بفرد آن شامل کاهش فشار خون و چربی خون، حذف رسوبات از خون و تنظیم عملکرد معده ای روده ای است. گوجه سبز باعث تعادل اسید و باز در جریان خون می شود و از این رو می تواند در درمان حالت اسیدی خون مفید باشد. این میوه اثرات قابل توجهی در جلوگیری از بیماری هایی مانند چربی خون بالا، پیری سلول و سرطان دارد. اسید بنزوئیک ترکیبی است که خاصیت ضد میکروبی دارد. این ماده به طور طبیعی در گوجه سبز وجود داشته و بعضی از تحقیقات هم بیانگر خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی این میوه هستند. مطالعات نشان می دهند که این میوه می تواند در درمان تومورها مؤثر باشد. همچنین، به دلیل وجود اسید اسکوربیک برای افراد مبتلا به نقرس توصیه می شود.

توت فرنگی

توت فرنگی گیاهی نهان دانه از تیره گل سرخیان است. رشد این گیاه در آب و هوای معتدل گرم و در بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی بسیار خوب صورت می گیرد. گل های توت فرنگی نسبت به سرما به شدت حساس هستند ولی عطر و طعم قسمت خوراکی آن با انجماد از بین نمی رود. توت فرنگی به دلیل دارا بودن مواد شیمیایی گیاهی اثرات مثبت بسیاری بر روی مغز می گذارد و می تواند اثرات نامطلوب پیری را هم کاهش دهد. بزرگترین تولید کنندگان این میوه در جهان شامل چین، آمریکا، ترکیه، مکزیک، مصر و اسپانیا هستند.

توت فرنگی میوه ای نسبتا جدید بوده که تا 300 سال قبل به شکل امروزی وجود نداشت و بیشتر موارد استفاده دارویی داشته است. در قرن چهاردهم و در فرانسه، توت فرنگی های وحشی از جنگل به زمین زراعتی منتقل شده و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگل های شمال ایران هم توت فرنگی وحشی فراوان در فصل تابستان یافت می شود. به نظر می رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد.

این مورد از محبوب ترین میوه های بهاری منبع غنی از ویتامین C و منگنز بوده و به همین خاطر، در رژیم های غذایی مختلف کاربرد فراوانی دارد. از خواص این میوه خوشمزه برای بدن میتوان به ضد پیری، کاهش فشار خون بالا، درمان آرتروز و نقرس، کاهش وزن و جلوگیری از سکته مغزی اشاره داشت. این میوه اگر زیاد مصرف شود، می تواند باعث ایجاد کهیر گردد. افرادی که به توت فرنگی حساسیت داشته باشند، مصرف آن می تواند سبب اگزما، ایجاد دانه های قرمز روی پوست، سردرد، آبریزش بینی، ریزش اشک، سرگیجه و اختلالات گوارشی شود. در ضمن، این میوه را نباید به کودکان زیر 1 سال داد. همچنین، اگر فردی مبتلا به آسم هست، بهتر است این میوه را مصرف نکند، چون باعث تشدید حملات آسم در وی می گردد.

طالبی

میوه طالبی شیرین و آبدار بوده و ریشه آن در کشورهای فرانسه و الجزایر است. برای خرید یک طالبی خوب و رسیده، با کف دست به آن ضربه بزنید. باید یک صدای تو خالی داشته باشد. وقتی آن را در دست می گیرید، باید نسبت به اندازه اش سنگین به نظر برسد و هیچ نقطه له شدگی یا نرم شدگی نداشته باشد. پوست آن باید به رنگ کرم یا زرد مایل شده باشد. (رنگ سبز پوست نشانه کال بودن آن است) محل اتصال آن به ساقه باید کمی نرم باشد و باقیمانده ساقه باید به راحتی کنده شود. یکی دیگر از نشانه های رسیده بودن این میوه، بوی ملایم شیرینی است که از پوست آن به مشام می رسد. در ایران از مهمترین مراکز کشت طالبی میتوان به شهرستان های ورامین، دامغان، ساوه و اصفهان اشاره کرد.

طالبی منبع غنی از ویتامین A، آنتی اکسیدان ها، ویتامین C، ویتامین های گروه B، پتاسیم، اسید فولیک، فیبر، منیزیم و ید هست و به همین خاطر هم برای پیشگیری از سرطان، کاهش کلسترول خون، کاهش بیماری های قلبی عروقی، بهبود بینایی، حفظ سلامت پوست، جلوگیری از بروز آب مروارید در سالمندان، افزایش وزن در کودکان و نوجوانان و افراد لاغر، کمک به درمان کم خونی و آسم و درمان یبوست مفید است. لازم هست بدانید که افراد مبتلا به دیابت و افرادی که از ورم معده رنج می برند، بهتر است که در مصرف آن زیاده روی نکنند.

هندوانه

هندوانه گونه بوته ای و میوه ای از تیره کدوییان و دسته صیفی جات است که در جالیز رشد و نمو می کند. گیاهی بزرگ، پهن، یک ساله و یک پایه بوده و ساقه خزنده و برگ های پهن و کرک دار با بریدگی های ژرف و گل های سفید یا زرد دارد. پوست هندوانه کلفت، صاف و سبز رنگ بوده و بیشتر راه راه هایی به رنگ سبز تیره یا نقاط زرد رنگ دارد. گوشت آن شیرین و آبدار و کمابیش به رنگ سرخابی پررنگ یا صورتی و گاهی هم به رنگ نارنجی، زرد یا سفید است. دانه های زیادی دارد که شاید سفید و نرم یا سیاه و سخت باشند. میوه را میتوان خام خورد یا ترشی انداخت یا پوست آن را پخت.

پوست آن حاوی اسید سیترولین است که در بدن به آرژنین تبدیل می شود و به بهبود گردش خون، افزایش جریان خون، بهبود سلامت قلب، افزایش ایمنی بدن و کاهش خستگی عضلانی کمک می کند. علاوه بر این، پوست هندوانه حاوی ویتامین های C و B6 است. در سده نوزدهم، آلفونس پیرام دو کاندول عقیده داشت هندوانه بومی آفریقای استوایی است. هندوانه ابوجهل که هم اکنون بومی شمال و غرب آفریقا بوده، اغلب به عنوان جد وحشی هندوانه محسوب می شود. به هر حال، براساس پژوهش های صورت گرفته بر روی DNA کلروپلاست هندوانه اهلی و خودرو مشخص شده که جد آنها احتمالا گیاه سیترولوس اسیرهوسوس در نامیبیا بوده است.

شواهدی از کاشتش در دره رود نیل از هزاره دوم پیش از میلاد یافت شده است. دانه های هندوانه در محل دودمان دوازدهم مصر و در مقبره فرعون توت عنخ آمون هم دیده شده اند. در سده هفتم، هندوانه در هندوستان کاشته شد و تا سده دهم به چین رسیده بود که امروزه بزرگترین تولید کننده منفرد هندوانه جهان است. مردم مور این میوه را به اروپا معرفی کردند و مدارکی هست که نشان می دهد هندوانه نخستین بار در سال 961 در کوردوبا و همچنین در سال 1158 در سویل واقع در اندلس کاشته شده و سپس از اروپای جنوبی به طرف شمال گسترده گشت. شاید خنکی هوای تابستان و کافی نبودن آن برای دادن محصول پیشرفتش را محدود کرد. هندوانه در سال 1600 در کتابچه گیاهان اروپا ظاهر گشت و در سده هفدهم هم به عنوان محصول باغی در اروپا کاشته میشد.

کلونی های اروپایی و بردگانی که از آفریقا آمده بودند، هندوانه را به بر جدید معرفی کردند. در سال 1576 هم ساکنان اسپانیایی آن را در فلوریدا کاشتند. در سال 1629 در ماساچوست کاشته شد و در سال 1650 مانند بسیاری از کلونی های بریتانیایی و هلندی در پرو، برزیل و پاناما هم دیده گشت. تقریبا همان زمان بومیان آمریکا این محصول را در دره می سی سی پی و فلوریدا می کاشتند. هندوانه هنگام معرفی آن توسط کاشفانی مانند کاپیتان جیمز کوک، در هاوایی و دیگر جزایر پاسیفیک خیلی زود پذیرفته شد.

هندوانه های بی دانه اولین بار در سال 1939 توسط دانشمندان ژاپنی که قادر به تولید دورگه تری پلوئیدی بی دانه بودند، پرورش داده شد ولی چون در برابر بیماری مقاومت کافی نداشتند، تعدادشان محدود ماند. هندوانه های بی دانه در سده بیست و یکم رایج تر شده و افزایش یافت و در سال 2014 به حدود 85٪ از هندوانه های فروخته شده در ایالات متحده رسید. هندوانه معمولا به صورت قاچ شده استفاده می شود یا آن را خرد کرده و در سالاد میوه می ریزند یا به عنوان آب میوه به مصرف می رسد. دانه ها طعمی مثل فندق دارند و میتوان آنها را خشک کرده یا بو داد یا آرد کرد.

این مورد از محبوب ترین میوه های بهاری ملین و ادرارآور بوده و سبب می شود تا سموم از بدن دفع شوند. آب هندوانه هم برای دفع سنگ کلیه، درمان یرقان و دفع سنگ های صفراوی مفید خواهد بود. این میوه بسیار آبدار بوده و در فصل تابستان برای رفع گرمازدگی و عطش موثر هست. لازم است بدانید که آب هندوانه به همراه کمی گلاب می تواند برای رفع تهوع و استفراغ مفید باشد. از دیگر خواص هندوانه هم میتوان به کمک به درمان سرطان، تقویت سیستم بینایی، مقابله با استرس و فشارهای روحی و جلوگیری از آلزایمر و پارکینسون اشاره کرد. در ضمن، لازم هست بدانید که افراد مبتلا به دیابت بهتر است که در مصرف این میوه زیاده روی نکنند.

گیلاس

گیلاس به میوه بسیاری از درختان سرده پرونوس گفته می شود که دارای هسته و گوشت است. ترکیه، آمریکا، ایران، ایتالیا و اسپانیا از عمده تولید کنندگان گیلاس در جهان هستند. میوه گیلاسی که خرید و فروش می شود، معمولا شامل ارقام گونه های محدودی مانند گیلاس شیرین (گیلاس خودرو) و گیلاس ترش (آلبالو) هستند. نام گیلاس به درخت گیلاس گفته می شود و گیلاس وحشی هم ممکن است به هر یک از گونه هایی که بدون کاشتن رشد می کنند، گفته شود. گرچه در جزایر بریتانیا اغلب به گیلاس خودرو با نام گیلاس وحشی اشاره می گردد. از گیلاس علاوه بر مصرف به عنوان میوه خام، مربا و کمپوت هم ساخته می شود.

گیلاس های شیرین خام دارای آب، کربوهیدرات، پروتئین و مقدار ناچیزی چربی هستند. فیبر غذایی و ویتامین C متوسطی دارند در حالی که دیگر ویتامین ها و مواد مغذی معدنی آن هر کدام کمتر از 10 درصد مقدار نیاز روزانه در هر وعده غذایی هست. در مقایسه با گیلاس های شیرین، گیلاس ترش خام (آلبالو) در هر 100 گرم حاوی مقدار کمی بیشتر ویتامین C و ویتامین A است. همانند بسیاری از درختان عرض جغرافیایی معتدل، دانه های گیلاس نیاز به قرار گرفتن در معرض سرما برای جوانه زدن دارند. گیلاس ها در پاییز کاشته شده و نهال ها در بهار ظاهر می شوند. درخت گیلاس سه یا چهار سال طول می کشد تا برای اولین بار میوه تولید کند و هفت سال هم طول می کشد تا به درختی بالغ و کامل تبدیل شود.

این میوه فصل رشد کوتاهی دارد و می تواند در بیشترین عرض های مناطق معتدل رشد کند. گیلاس در ماه آوریل شکوفه می دهد (در نیمکره شمالی) و اوج فصل برداشت گیلاس در تابستان هست. در اروپای جنوبی در ماه ژوئن، در آمریکای شمالی در ماه ژوئن، در انگلستان در اواسط ماه ژوئیه و در جنوب بریتیش کلمبیا (کانادا) در ماه ژوئن تا اواسط ماه اوت شکوفه می دهد. در بسیاری از نقاط آمریکای شمالی هم آنها در میان اولین میوه های درختی هستند که گل داده و در اواسط بهار می رسند. در نیمکره جنوبی گیلاس معمولا اواخر ماه دسامبر در حداکثر میزان هست.

از خواص گیلاس میتوان به خاصیت ضد التهاب و ضد درد، پیشگیری و درمان نقرس، درمان بی خوابی، پیشگیری از انواع بیماری ها، درمان بیماری های قلبی و عروقی، تنظیم فشار خون، پیشگیری از سرطان، کنترل قند خون، کاهش استرس، کاهش خطر سکته مغزی، جلوگیری از مشکلات گوارشی، پیشگیری از آلزایمر و شفافیت پوست اشاره کرد. مصرف بیش از حد گیلاس می تواند سبب بروز مشکلات گوارشی شود.

سیب

درخت سیب درختی برگریز از خانواده گلسرخیان است که به خاطر میوه شیرین و گوشتی اش شناخته شد. منشا این درخت آسیای مرکزی است؛ جایی که امروزه هنوز هم گونه وحشی آن یعنی مالوس سیورسی یافت می شود. سیب پس از هزاران سال کشت در آسیا و اروپا، توسط مهاجران اروپایی به آمریکای شمالی برده شد. سیب در برخی فرهنگ ها از اهمیت مذهبی و اساطیری بالایی برخوردار است از جمله فرهنگ اهالی اسکاندیناوی، یونان و مسیحیان اروپایی قدیم. سیب همچنین یکی از سین های اصلی هفت سین هست.

ارقام سیب حتی زمانی که از یک ساقه زیرزمینی رشد کرده باشند، در محصول و اندازه نهایی درخت با هم تفاوت دارند. بعضی ارقام اگر هرس نشوند، ضمن رشد بسیار زیاد محصول فراوانی می دهند که برداشت آنها را بسیار دشوار می کند. بستگی به تراکم درخت، درختان بالغ معمولا هر سال 40 الی 200 کیلوگرم سیب می دهند گرچه در سالهای کمبود میوه میزان محصول به نزدیک صفر هم می رسد. برای چیدن سیب از نردبان های سه پایه که طوری طراحی شده اند که بین شاخه ها ثابت شوند، استفاده می شود. سیب بسته به نوع آن در زمانهای متفاوتی از سال می رسد.

ارقام گالا، طلایی عالی، مکینتاش، ترانسپرنت، پرایمت، بژ شیرین و داچس در تابستان، فوجی، جوونا طلایی، زرد، سرخ، چننگو، گراون اشتاین، ولثی، اسنو، و بلنهایم در پاییز و واینسپ، سیب سبز گرنی اسمیت، کینگ، واگنر، سوایزی، گرینینگ و تولمن سویت هم در زمستان می رسند. تولید جهانی سیب در سال 2021 برابر با 93 میلیون تن بوده است. چین تقریبا 50 درصد از این مجموع را تولید نموده و اروپا به همراه ترکیه 17 درصد محصول را تولید کردند. بقیه تولید کنندگان مهم هم عبارت بودند از ایالات متحده و لهستان.

براساس گفته وزارت کشاورزی ایالات متحده، یک سیب معمولی 242 گرم وزن و 126 کالری انرژی دارد که شامل مقدار قابل توجهی فیبر غذایی، مقدار متوسطی از ویتامین C و از طرف دیگر میزان کمی مواد غذایی ضروری است. سیب اغلب به صورت خام خورده می شود. تمام سیب از جمله پوست آن برای مصرف انسان مناسب هستند، به جز دانه ها که ممکن است روی بعضی از افراد تاثیر داشته باشد. هسته ها اغلب خورده نشده و دور انداخته می شوند. انواعی از سیب که برای مصرف خام پرورش داده شده، سیب دسر یا سیب مجلسی نامیده می شوند.

میتوان از سیب آب میوه گرفته یا از آن کمپوت درست کرد. از خواص این میوه میتوان به کاهش وزن، کمک به سلامتی قلب، کاهش احتمال ابتلا به دیابت، کمک به فعالیت باکتری های مفید روده، جلوگیری از سرطان، مبارزه با آسم، تقویت استخوان ها، محافظت از بافت معده و محافظت از مغز اشاره کرد. لازم هست بدانید که مصرف بیش از حد این میوه می تواند یبوست را تشدید کند.

زردآلو

زردآلو یک گونه از خانواده گلسرخیان است. این درخت کوچک که میوه آن خوراکی بوده، از دوران پیش تاریخی کشت میشده است. به برگه زردآلو خشک شده ترشاله می گویند. گاهی هم زردآلو برای مصرف به ترشاله تبدیل می شود و در ساخت لواشک به کار می رود. زردآلو منبع عالی بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود و به سلامتی چشم ها، پوست، مو، دهان و…کمک می کند و به بدن هم برای مبارزه با عفونت ها یاری می رساند. این میوه به صورت خشک شده، کمپوت و تازه مصرف می شود.

هسته آن داری آمیگدالین است. این ماده وقتی در مقادیر زیاد مصرف شود، سمی است. اگرچه زردآلو به عنوان یک مکمل طبیعی شناخته می شود اما مصرف بیش از حد هسته آن مضر است. بیش از 1 یا 2 عدد از این هسته ها را در طی روز مصرف نکنید، زیرا مشکلات معده و تهوع ایجاد خواهد کرد و مصرف مقادیر بسیار زیاد آمیگدالین کشنده است. هسته زردآلو حاوی مقدار کمی سیانور به شکل سیانید هیدروژن است اما مصرف آن در مقادیر معمول خطری ندارد.

مقایسه روند تولید سالیانه زردآلو در ایران و سایر کشورهای اصلی تولید کننده هم نشان می دهد که ایران از رتبه دوم به رتبه پنجم تولید این محصول نزول کرده است. تولید زردآلو در سال 2020 برابر 3٫72 میلیون تن بوده که ترکیه با 22٪ بیشترین سهم را در تولید این محصول داشته است. سایر تولید کنندگان اصلی این محصول هم ازبکستان، ایتالیا و الجزیره هستند.