دیدنی های عمارت کوتی، سفارتخانه سابق انگلستان

تا دور هم جمع می شویم و از سفر اسم می بریم، اکثریت شمال و دریا یا شهر شیراز، شهر اصفهان و شهرهای نامی را عنوان می کنند، خصوصا اگر تابستان و فصل تعطیلی مدارس و دانشگاه ها باشد. البته شاید غلط هم نباشد، چون گرمای جنوب در این فصل غیر قابل تحمل است و جز گرمازدگی حاصلی نخواهد داشت. ولی، در فصول خنک سال که هوا قدری خنک تر می شود، جنوب ایران برای سفر مقصدی ایده آل هست. در این مقاله، قصد ما همراه کردن شما با خود در سفری به جنوب و دیدنی های آن است. از بین دریایی از دیدنی های جنوب ایران زمین، عمارت کوتی یا قدیمی ترین کنسولگری بوشهر را برای شما انتخاب کردیم. پس با ما همراه باشید که دنیایی از شگفتی ها در عمارت کوتی بوشهر منتظر شما خواهد بود.

بوشهر و دنیایی از زیبایی های رنگارنگ

طبق عادت دیرینه، اندکی از محل قرارگیری این عمارت تاریخی برایتان سخن می گوییم. شهر بوشهر در یک دشت وسیع در امتداد منطقه ساحلی و در سواحل خلیج فارس قرار دارد. این شهر در نزدیکی شهر باستانی ریشهر ساخته شد. بوشهر دارای آب و هوای بیابانی بوده و با پایتخت شلوغ ایران 138 کیلومتر فاصله دارد. این استان جنوبی، مرکز اصلی تجارت ایران در قرن های گذشته بود. بدلیل فقدان اتصال راه آهن به داخل کشور، منطقه موقعیت خود را به عنوان بندر اولیه ایران از دست داد. زبان بیشتر مردم این منطقه فارسی با لهجه بوشهری بوده و لهجه ها و گویش ها در روستاها بیشتر از شهرها تنوع دارند. مناطق شمالی این استان با گویشی از زبان لری سخن می گویند. در کلام مردم بوشهر واژه های انگلیسی، هلندی، پرتغالی، هندی و عربی شنیده شده، ولی ریشه آنان فارسی است. بوشهر بدلیل وجود منابع عظیم نفت و بخصوص گاز ملقب به پایتخت انرژی ایران بوده و اقتصاد آن به بخش های کشاورزی، تجارت، دامداری، شیلات و تا حدودی زیادی به صنعت متکی هست. همچنین، تجارت با کشورهای عربی، همیشه باعث رونق اقتصادی شده است. حال که به مانند قطره ای از دریا با بوشهر آشنا شدید، به سراغ عمارت کوتی بوشهر می رویم.

عمارت کوتی بوشهر، خفته در گرمای جنوب

عمارت تاریخی کوتی، قدیمی ترین کنسولگری بوشهر بوده که در بافت کهن بوشهر و در محله کوتی قرار دارد. عمارت کوتی بوشهر به سبک دفاعی ساخته شده تا دزدان دریایی نتوانند به آن یورش ببرند. با ملی شدن صنعت نفت و رفتن انگلیسی ها، ساختمان قدیمی ترین کنسولگری بوشهر به اداره امور دارایی و اقتصاد و سپس اداره کشاورزی تبدیل شد. در هنگام جنگ ایران و عراق، مهاجران جنگی در این ساختمان سکونت داشتند. عمارت کوتی در 5 تیرماه 1380 هجری شمسی به شماره 3995 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید که در آن زمان جز ویرانه ای از این عمارت چیزی بر جای نمانده بود. معماری عمارت کوتی به گونه ای طراحی شده که دارای سه حیاط غربی، شرقی و شمال شرقی باشد و در هر کدام از حیاط ها، اتاق هایی با کاربری مشخص دیده می شوند. به طور مثال، اتاق های حیاط غربی که در دو طبقه ساخته شده اند، U شکل و در سه جهت شمال، جنوب و شرق قرار داشته اند. از اتاق های حیاط غربی به عنوان محل کار کارمندان سفارت استفاده می شد. در حیاط غربی، کف اتاق های طبقه همکف با اندود ساروچ و کف اتاق های طبقه اول با اندود گچ فرش شده که استحکام قابل توجهی به آن ها بخشیده است. در برخی اتاق ها به علت بلندی طول از تیرک های چوبی به جهت پایداری بنا استفاده شد. در حیاط شرقی که پشت حیاط غربی قرار دارد و از نظر وسعت و مساحت بزرگتر از حیاط غربی است، اتاق ها به عنوان پارکینگ وسایل نقلیه استفاده می شدند. همچنین، از تزئینات و گچبری های دیدنی به کار رفته در اتاق های حیاط غربی، به این موارد می توانیم اشاره کنیم:

• -استفاده از شیشه های رنگی در درها، پنجره ها، گنجه ها
• -هنر گچبری در حاشیه اتاق های ضلع شمالی به شکل نقوش گل و بوته و ساقه های گردان
• -به کاربردن کاشی های نقش دار رنگی در اطراف بخاری های اتاق های طبقه اول
• -بهره گیری از تزئینات گچبری به سبک اروپایی به دور ستون های ضلع جنوبی
  
  
• در بخش جنوبی بنا کلیسای کوچکی با سقف وجود دارد که به کلیسای ظهور مسیح معروف بوده و در سال 1911 میلادی توسط رالف نارمن شارب ساخته شد. این کلیسای زیبا، محل عبادت سفیر و کارمندان عالی رتبه بوده و معماری بی نظیری دارد. از زیبایی های منحصر به فرد عمارت کوتی بوشهر می توان به پنجره های ظریف با شیشه های رنگی، قوس شاخ بزی بین دیوارها و بالای پنجره ها و چراغ های چوبی زیبایی در گوشه های دیوارها به عنوان تزئینات داخلی اشاره کرد. در این بین، دست نوشته ای بر سر در ورودی خودنمایی می کند که به زبان انگلیسی بوده، ولی ترجمه فارسی آن نیز موجود است. حیاط شمال شرقی نسبت به دو حیاط دیگر وسعت کمتری دارد و در اتاق های آن نگهبانان و رانندگان ساکن بوده اند. در ضلع شمال غربی، سرویس های بهداشتی قرار داشته و دو اتاق طبقه اول برای اقامت پزشک و کادر پزشکی در نظر گرفته شده بودند. زمین بازی تنیسی در خارج محوطه عمارت و در سمت غرب قرار داشته و آب انبار بزرگی در خارج حیاط سفارتخانه و در سمت شرق برای استفاده عموم ساخته شد. امیدواریم در سفر به بوشهر سرفراز، به دیدار این بنای تاریخی هم بروید و به قولی سفری در تاریخ خواندنی این مرز و بوم داشته باشید.