موزه هگمتانه همدان میزبان اسکلت های 1800ساله اشکانی

پاییز بود، کارگران آب و فاضلاب درحال حفاری بودند که دو اسکلت را در یک تابوت پیدا کردند. زن و مردی بازمانده از 1800 سال پیش .

تابوت آبان سال پیش در یکی از محله های قدیمی شهر همدان پیدا شد، داخل بازار در خیابان «جراحان». کارگران آب و فاضلاب هنگام حفاری در عمق سه متری زمین به این تابوت سنگی رسیدند.

در شهر تاریخی مثل همدان هر بار که زمین را می کنند به شئ ارزشمند می رسند، نمونه اش میدان امام خمینی (ره) که وقتی آن را برای ساخت فواره و حوض کندند کانال آب، اسکلت و چند پایه ستون و سنگ آسیاب پیدا کردند، ولوله ای در شهر راه افتاد که گویی گنج پیدا شده است، برای همین بساط حفاری و کاوش را خیلی زودتر از آنچه که باید جمع کردند. داستان خیابان جراحان هم شبیه همان بود. یگان حفاظت همدان تعریف کرد: روزی که کارگران به تابوت رسیدند بازار و خیابان ها شلوغ شد، برای همین ناچار شدیم بلافاصله پس از خروج تابوت، جای خالی آن را با خاک پر کنیم.

زن و مرد که قدمتشان همدوره با اشکانیان تخمین زده شده پس از مطالعه به موزه همدان انتقال داده شدند.

زوج های 1800ساله یادگار تدفین های خانوادگی اشکانیان

حالا به محض ورود به موزه هگمتانه می توان این زوج را که در شیشه قاب گرفته شده اند، ملاقات کرد. آن ها کنار یکدیگر در یک تابوت خفته اند و یادآور اسکلت های عاشقی هستند که تا کنون در ایران و ایتالیا پیدا شده اند.

راهنمای موزه داستان این زوج را این طور روایت می کند: این زن و مرد قدمتی در حدود 1800 تا 2000 سال دارند که با اختلاف زمانی مُرده اند اما در یک تابوت دفن شده اند. در واقع با یافتن این تابوت سنگی شاهد دفن خانوادگی و سنتی در دوره اشکانیان هستیم.

علی مالمیر ـ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان ـ هم هنگام پیدا شدن این تابوت خانوادگی از مطالعاتی گفته بود که نشان می دهد در دوران تاریخی به خصوص دوران اشکانیان ایرانیان فرهنگ تدفین خانوادگی داشته اند و برای زنان ارزش و احترام خاصی قائل بودند.

از اسکلت ها فرودین ماه امسال برای بازدید عموم رونمایی شده است. به گفته راهنمای موزه طول تابوت آن ها 190 سانتی متر به عرض 50 سانتی متر و عمق 30 سانتی متر است که اسکلت زن در آن به پهلو دفن شده و دو النگو از جنس مفرغ در دست دارد. جنس تابوت هم از سنگ آهک است.

در آرامگاه شیشه ای این زوج در موزه هگمتانه سعی شده با قرار دادن ظروف سفالی همدوره با اسکلت ها، شیوه دفن اجساد در دوره اشکانیان تا حدی به تصویر کشیده شود. راهنمای موزه برای مخاطبان تعریف می کند که این کوزه ها با آب و غذا پر می شد چرا که بنا به باور مردم آن دوره، متوفا در زندگی بعدی به آن نیاز داشتند.

از حفاری تصادفی خیابان جراحان همدان آنچنان که یگان حفاظت می گوید: همین یک تابوت با اسکلت های درونش بیرون کشیده شده است.

اما یافته های باستان شناسان نشان می دهد در زمان اشکانیان در کنار تابوت معمولا اشیای دیگری مرتبط با زندگی روزمره متوفی دفن می شد. اجساد هم در در خاک و یا در گورها و تابوت های سنگی قرار داده می شدند، شیوه تدفین نیز به صورت کشیده، جمع شده (چنباتمه ای) و یا طاق باز بود.

منبع: ایسنا