اعلام کشف اسکلت بانوی اشکانی در تپه تاریخی اشرف اصفهان

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، کشف اسکلت بانوی اشکانی در تپه تاریخی اشرف اصفهان صورت گرفت.

داستان چیست؟

علیرضا جعفری زند پیرامون کشف اسکلت بانوی اشکانی در تپه تاریخی اشرف اصفهان افزود: اگرچه هنوز اسکلت شناس جنسیت این اسکلت را تعیین نکرد اما، به احتمال این اسکلت متعلق به یک زن باشد و از این رو، آن را بانوی اشکانی با تدفین مهری دانست.

در حالیکه یافته ها یکی پس از دیگری در عملیات نجات بخشی آثار تپه اشرف در مسیر لوله گذاری شواهد رسیدن به گورستان اشکانی را به یقین نزدیک کرده، جعفری زند از نبود توجه مسئولان و متولیان اصلی برای لزوم گسترده کردن کاوشها و نجات شواهد تاریخی دوران ناشناخته اشکانی در اصفهان و در قلب فلات مرکزی ایران انتقاد کرد.

اگرچه مسئولان میراث فرهنگی و مدیران شهری اصفهان بر اهمیت یافته های اخیر و شواهد باستانی در تپه اشرف اصفهان اذعان می کنند، اما بنا به گفته های سرپرست هیات باستان شناسی با توجه به اهمیت شواهد تاریخی بدست آمده تاکنون هیچ اقدامی در جهت حمایت از گسترش کاوش ها در خیابان مشتاق انجام نشده است.

جعفری زند گفت: میراث فرهنگی خیلی موثرتر می توانست به این موضوع ورود کند ولی، متاسفانه من هیچ حمایتی در این رابطه احساس نکردم و تاکنون هیچ اقدامی در راستای گسترش گمانه ها به صورت ترانشه صورت نگرفته است.

وی اظهار داشت: به میراث فرهنگی اعلام کردم که نیاز به یک کاوش گسترده وجود دارد، چرا که گمانه زنی ها موقعیت مناسبی را برای کاوش فراهم کرده و در عین حال بخشهایی از آثار بدست آمده زیر خیابان بوده و نجات این شواهد تاریخی در گرو گسترده کردن کاوشهاست.

جعفری زند با اشاره به اینکه بخشی از اسکلت پیدا شده در عملیات نجات بخشی آثار شمال تپه اشرف زیر پیاده رو قرار دارد، گفت: حساسیت موضوع را بارها گوشزد و نامه نگاری کردم و دیگر نمی دانم از چه راهی باید وارد شوم و چه کوتاهی کرده ام که مسئولان نیم نگاهی هم به اینجا نداشتند و اشکال کار در کجاست؟!

سرپرست هیات کاوش، اسکلت تازه پیدا شده در این تپه اشرف را بانوی اشکانی نامگذاری کرد که در کنار آنیک کوزه سفالی کامل نیز پیدا شد.

وی در این رابطه اطمینان داد که در کنار اسکلت کشف شده تدفین های دیگری هم باید باشد؛ تدفین هایی که در زیر خیابان و فضای سبز شهرداری مدفون هستند.

شواهد بدست آمده در عملیات نجات بخشی آثار تپه اشرف احتمال وجود گورستان اشکانی را در یکی از کهن ترین نقاط شهری اصفهان تایید کرد اما، بنا به گفته جعفری زند بخشی از تدفین قربانی اسب زیر خیابان است و هیات کاوش بدلیل امکانات مالی و مساله خیابان مشتاق نمی توانند کاوش این تدفین آیینی را ادامه بدهند. تدفین اسکلت تازه پیدا شده نیز از زانو به پایین زیر پیاده رو قرار گرفته و در عمل نجات بخشی کامل این شواهد و آثاری که به احتمال قریب به یقین در مجاورت آنها قرار گرفته را مشکل کرده است.

سرپرست هیات باستان شناسی تپه اشرف در خصوص تدفین اسکلت کشف شده یادآور شد: در این تدفین صورت به طرف شرق روی کتف چپ گردانده شده و همین نشان دهنده این است که با یک تدفین مهرپرستی رو به رو هستیم.

وی توضیح داد: قسمت اعظم امپراتوری اشکانی پیرو آیین مهرپرستی بودند، در دوره های تاریخی پیش از اشکانی، تدفین صورت به طرف طلوع خورشید دیده شد اما، مساله این است که چون همراه این اسکلت و در کنار آن لایه سفال های اشکانی وجود دارد به احتمال این اسکلت مربوط به دوره اشکانی است.

به گفته این باستان شناس، اسکلت تازه کشف شده در وضعیت مناسبی قرار گرفته و قرار است توسط استخوان شناس بررسی و گزارش نهایی اعلام شود همانطور که بقیه یافته های این فصل کاوش تاکنون در اصفهان دیده نشده، کشف تدفین مهری این اسکلت برای تاریخ اصفهان دریچه ای را برای شناسایی بهتر دوره اشکانی باز کرد.

سرپرست هیات کاوش تپه اشرف اصفهان با تاکید بر ضرورت ادامه کاوش در زیر پوست خیابان مشتاق دوم گفت: اگر مسئولان یک مقدار توجه کنند، مساله تدفین یک موضوع منحصر بفرد است که در شهر اصفهان پیدا شده و بسیار برای تاریخ اصفهان با اهمیت است. درست است که این اسکلت می تواند زیر خیابان محفوظ بماند اما، فردا اگر فاضلاب این خیابان اشکال پیدا کرد و با اتفاقاتی از این دست مجبور به خاکبرداری بزرگی شوند، آیا این اطمینان وجود دارد که تمام این شواهد از بین نرود؟!

وی با بیان این پرسش که چگونه می تواند شواهد کشف شده از تاریخ باستانی اصفهان برای مسئولان امر بی اهمیت باشد، ادامه داد: این اسکلت، تنها اینجا نیست و ما با یک گورستان و تعداد زیاد تدفین اشکانی روبه رو هستیم؛ بنابراین یک موقعیت بزرگ برای اصفهان است که در سرتاسر جهان شناخته شد.

وی معتقد است شواهد تاریخی بدست آمده نه تنها برای اصفهان بلکه برای مرکز و قلب فلات مرکزی ایران با اهمیت است، بدین جهت روی صحبت او با مسئولان و متولیان میراث فرهنگی کشور و اصفهان این است که در این باره دست کم در موقعیت پیش آمده، گسترش کاوشها در کف خیابان مشتاق را جدی بگیرند.

وی با بیان اینکه در تپه اشرف هم آثار معماری هم تدفین و هم آثار تزئینات وابسته به معماری پیدا شد، افزود: دیگر چه چیزی مهمتر از این باید وجود داشته باشد که مسئولان را متوجه خیابان مشتاق، تپه اشرف و تپه جی بکند.

به گفته جعفری زند در عملیات نجات بخشی اخیر در شمال تپه اشرف سه نوع تدفین اشکانی یافت شد؛ یکی دخمه ای که تمام سطح آن به دلیل تعریض خیابان با لودر از بین رفت، دیگری گورخمره ای و آخرین یافته، تدفین مستقیم در خاک و به جانب طلوع خورشید. این یافته ها در راستای یکدیگر و در حاشیه خیابان مشتاق کشف شد. علاوه بر تدفینها آثار یک کارگاه عصاره گیری انگور، کارگاه ذوب فلزات، سکه اشکانی، یک چاه ساسانی و دو چاه اشکانی نیز در این عملیان نجات بخشی کشف شد.