بررسی اسناد تاریخی گروهی از کهنه مهاجران ایرانی و روستاهای ایرانی نشین در روسیه

ایسنا/ براساس خبرهای واصله، بررسی اسناد تاریخی گروهی از کهنه مهاجران ایرانی و روستاهای ایرانی نشین در روسیه صورت گرفت.

مرتضی رضوان فر، عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نوشته است: «در فروردین 1396 که برای بررسی آثار ایرانیان مهاجر در روسیه به جمهوری های اوستیا، چچن و داغستان رفته بودم با راهنمایی دکتر نوری محمدزاده، مدیر وقت گروه ایرانشناسی دانشگاه دولتی داغستان به مناطقی از این جمهوری که مامن مهاجران ایرانی بود عزیمت کردم.

از جمله مناطقی که مورد بررسی قرار گرفت روستای پارسی در منطقه «قیزلار» در شمال داغستان است. این روستا که تا آن زمان در ایران ناشناخته بود مامن ایرانیانی از مناطق شمالی کشور خصوصا تبریز و برخی سادات مازندران است.

کدخدای روستا که لقبش «سید مازندرانی» بود نمونه ای از یک سند حکومتی داشت که به جدش اجازه داده شده، وجوهات نذری مردم را برای ارسال به آستان مقدس امام رضا (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) جمع آوری کند.

پس از گفت و گو با اهالی روستا و کدخدا، اطلاعات لازم در باره علل مهاجرت، استقرار در این نقطه و سنگ مزارهای فارسی، تهیه و به سفارت و رایزنی جمهوری اسلامی ایران تحویل شد تا مورد توجه و بررسی بیشتر قرار گیرد.

در دی امسال نیز با مساعدت کنسول فرهنگی سفارت ایران و دکتر نوری محمدزاده بار دیگر به این منطقه مراجعه و اسناد جدیدتری از روستای «پارسی» و دیگر روستاهای ایرانی نشین داغستان تهیه کردم که امیدوارم با کمک دانشگاه داغستان و پژوهشگاه میراث فرهنگی آماده سازی و منتشر شود.

جمعیت روستا حدودا 250 نفر است که در نیمه دوم قرن 19 میلادی به دلیل مشکلات معیشتی در ایران و نیاز روسیه به نیروی کار به قفقاز مهاجرت کردند. بیشتر مهاجران پس از انقلاب بلشویکی 1917 میلادی به ایران بازگشتند و تعداد زیادی نیز که مجوز گرفته بودند، در روسیه باقی ماندند. اهالی به زبان های ترکی آذری و روسی تکلم می کنند و تا سالها از خط و زبان فارسی در مزارات و اسناد خود استفاده کرده اند.

سنگ های آرامستان ایرانیان در این منطقه متاسفانه توسط شهرداری جمع آوری شده و بنا بود برای جاده سازی استفاده شود که به همت اهالی، سنگ ها مجددا به منطقه بازگشت اما سنگ هایی که بوی غربت صاحبان خود را می دهد منتظر ساماندهی است.

جدا از روستای پارسی در جمهوری داغستان، روستایی نیز به نام «ایران» در شمال جمهوری اوستیا قرار دارد که اهالی آن روسی و خود را آریایی می دانند و اجدادشان نام ایران را برای روستا برگزیده اند. روستای «ایران» قبلا در کشور ایران معرفی شده است و اینجانب نیز با کمک خانم مدینه سخییوا، مدیر مرکز فرهنگ ایرانی در دانشگاه اوستیا و دکتر البرز سادسایف، مدیر گروه زبان شناسی انستیتوی علوم اجتماعی اوستیا فرصت بررسی میدانی و گفت و گو با اهالی و مدیران روستا را داشتم.

مدیران این روستا علاقه داشتند نمادهایی از تمدن ایرانی در این روستا نصب شود و تبادلات فرهنگی با ایران داشته باشند. لازم به ذکر است مردم جمهوری اوستیا، خود را آریایی می دانند و جمهوری خود را «ایرستون» و زبان خود را «ایرنی» می نامند.