گردشگری نجومی رصدخانه مراغه در دو بخش تخصصی و عمومی پیگیری شود

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، گردشگری نجومی رصدخانه مراغه در دو بخش تخصصی و عمومی پیگیری شود.

بیش از 2 دهه از ایده شبیه سازی آسمان در این رصدخانه می گذرد تا جایی که یک دستگاه آسمان نما طی سال 1384 توسط میراث فرهنگی خریداری شد که به دلیل نبود فضای مناسب برای نصب و راه اندازی، اکنون هم در مکانی مناسب و با رعایت موازین ایمنی نگهداری می شود.

رصد آماتوری ستارگان هم در برخی از روزهای خاص، با انتقال موقت تلسکوپ های مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه به رصدخانه خواجه نصیرالدین توسی به ندرت عملیاتی شده و از آنجایی که دائمی نبوده، در جذب گردشگران تاثیر چندانی نداشته است.

نبود همین فعالیت ها در رصدخانه مراغه موجب شده تا گردشگران تنها به بازدید اکتفا کنند و حضور دوباره آنان و درآمدزایی نیز جذابیت و توجیه نداشته باشد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراغه با بیان اینکه نصب و راه اندازی دستگاه پلانتاریوم یا آسمان نما در رصدخانه مراغه پس از حدود 2 دهه وقفه در دستور کار قرار گرفته، بیان کرد: مکان آن طی روزهای اخیر و در پی بازدید کارشناسان بررسی شد.

«جواد محرم ‍ پور» افزود: دستگاه آسمان نما با بهره گیری از پروژکتور بزرگی که در وسط آسمان مجازی قرار می گیرد، صورت های فلکی، سحابی ها و خوشه های ستاره ای را شبیه سازی می کند و می تواند در جذب گرشگران و درآمدزایی موثر باشد.

وی با بیان اینکه مجموعه مدیریت شهری پس از ساماندهی محوطه رصدخانه به دنبال جذب گردشگران و درآمدزایی پایدار از رصدخانه مراغه است، بیان کرد: این رصدخانه تاریخی شهرت زیادی دارد و گویای گذشته درخشان این کهن شهر در عرصه های مختلف فرهنگی و هنری است.

به گفته «محرم پور» طی دهه 80 شمسی که آسمان نما برای رصدخانه مراغه خریداری شد، محوطه این اثر وضعیت مطلوبی نداشت اما اکنون هم محوطه بازسازی شده و هم شرایط برای نصب آسمان نما فراهم است.

وی ادامه داد: رصدخانه تاریخی مراغه با شماره ثبت 1675 طی سال 1364 در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت و ساماندهی محوطه آن در اواخر سال 1400 به شهرداری سپرده شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراغه تصریح کرد: تفاهمنامه همکاری میراث فرهنگی و شهرداری به استناد بند 22 ماده 55 قانون شهرداری ها جهت تشریک مساعی در حفظ رصدخانه در 16 بند امضا شده بود و اکنون به نتایج مطلوب رسیده است.

مدیر عامل انجمن تاریخ پژوهان مراغه نیز بیان کرد: گردشگری نجومی به دو بخش تخصصی و پارک علم نجوم تقسیم بندی می شود که هر دو مکمل هستند و در رصدخانه نیز باید هر دو آنها به صورت همزمان پیگیری شود.

دکتر محمد مشتری در خصوص راهکارهای توسعه گردشگری تخصصی نجوم بیان کرد: برگزاری همایش ها و بازدید متخصصان و نظریه پردازی آنان نه تنها به رونق گردشگری تخصصی نجوم در رصدخانه کمک می کند، بلکه موجب روش شناسی توسعه علمی و تمدنی می شود.

وی با بیان اینکه دانشگاه مراغه و مرکز اخترفیزیک می توانند در جذب گردشگران تخصصی علم نجوم نقش آفرین باشند، ادامه داد: نجوم آماتوری نیز از بخش های قابل توجه گردشگران در سطح جهانی است تا جایی که با تاریخ بشریت قرین است و می تواند زمینه رونق گردشگری عمومی را فراهم کند.

وی افزود: امروزه تمام اقشار به ویژه زنان، دانش آموزان و جوانان دوست دارند تا با تلسکوپ به ستاره ها و ماه نگاه کنند و همین زیرساخت می تواند گردشگران را به رصدخانه تاریخی مراغه بکشاند.

«مشتری» افزود: نصب آسمان نما بهترین شیوه برای رونق گردشگری در رصدخانه مراغه است؛ ضمن توجه به اینکه رصدخانه خواجه نصیرالدین توسی نقطه عطف طلوع نجوم جدید و رنانس علمی در حوزه اخترفیزیک به شمار می رود و از جذابیت بین المللی برخوردار است.

رصدخانه مراغه از مهمترین آثار تاریخی عصر ایلخانی است که با تلاش های خواجه نصیر و در سال 657 هجری قمری ساخته شد و به عنوان اولین رصدخانه ایران در زمانی آغاز به کار کرد که تلسکوپ و تجهیزات مدرن نجومی در ان دوران به وجود نیامده بود.

مراحل ساخت رصدخانه مراغه 15 سال به طول انجامید و پس از آن با تلاش های هلاکو که تحت تاثیر خواجه نصیر به علم و فرهنگ علاقمند شده بود، ابزارها و تجهیزات علم نجوم و کتاب های مرتبط در آن جمع آوری شد.

ابزار و ادوات نجومی رصدخانه مراغه حاصل تلاش دانشمندان ایرانی بود که در تمامی جهان بی نظیر قلمداد میشد و این موضوع سبب شد تا مراغه به یکی از مراکز علمی مهم در جهان اسلام تبدیل شود و دانشمندان، منجمان و علاقمندان بسیاری را گردهم آورد.

عظمت رصدخانه مراغه به قدری بود که آن را برای سالها به عنوان بزرگترین رصدخانه جهان می شناختند و چنین مرکزی باشکوهی حتی امروزه نیز در جهان اسلام به چشم نمی خورد و بی تردید، الگویی برای تمام جهانیان شناخته می شود.

رصدخانه مراغه تا زمان حکومت «سلطان محمد خدابنده» در سال 703 هجری قمری فعال بود و پس از آن اندک اندک به فراموشی سپرده شد؛ تا آنجایی که بنابر مکتوبات «حمدالله مستوفی» در سال 720 هجری سازه رصدخانه کاملا ویران بود.

خوشبختانه عزم «دکتر پرویز ورجاوند» و کاوش های گروه او در دهه پنجاه شمسی به مرمت بخش هایی از این بنا منتهی شد و اکنون نیز گنبدی سفید رنگ برای جلوگیری از تخریب بیشتر بنا و در امان ماندن آن از گزند باد و باران روی آن قرار گرفته که ساخته دست مهندسان آلمانی است.