میراث فرهنگی ناملموس و آیین های نوروز و ماه رمضان در اماکن تاریخی معرفی می شوند

ایرنا و ایسنا و خبرگزاری مهر/ براساس خبرهای بدست رسیده، میراث فرهنگی ناملموس و آیین های نوروز و ماه رمضان در اماکن تاریخی معرفی می شوند.

نشست تخصصی معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی هم زمان با برپایی همایش «به استقبال نوروز و ماه مبارک رمضان» با حضور علی دارابی قائم مقام وزیر، علی طلوعی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی و جمعی از مدیران وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی روز پنجشنبه 10 اسفند 1402 در محل سالن آمفی تئاتر این وزارتخانه برگزار و دستورالعمل فعالیت موزه ها، اماکن فرهنگی تاریخی و پایگاه های ملی و جهانی در نوروز 1403 و ماه مبارک رمضان تبیین و بررسی شد.

فاطمه داوری، مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی در ابتدای این نشست تخصصی گفت: نوروز امسال با ماه مبارک رمضان تقارن پیدا کرده است. این تقارن در حقیقت یک تقویم کاری متفاوتی را برای ما رقم زده است.

وی افزود: این در حالی است که در هفته آینده و در روز 15 اسفند، روز درختکاری برنامه هایی را برای توسعه درخت کاری در نظر داریم.

داوری سپس به تشریح برنامه های نوروزی اماکن تاریخی پرداخت و اضافه کرد: آغاز برنامه های نوروزی از 24 اسفند خواهد بود و تا پایان نیمه اول فروردین 1403 ادامه دارد. در این مدت چند برنامه مهم داریم که به عنوان مثال، در روز 25 اسفند که مصادف با پایان سرایش شاهنامه است، ویژه برنامه برگزار خواهد شد.

داوری ادامه داد: در روز اول نوروز و لحظه سال تحویل، برنامه تحویل سال در اماکن فرهنگی تاریخی و پایگاه ها برگزار خواهد شد.

وی افزود: همچنین در روز 7 فروردین که مصادف با سالروز ولادت امام حسن مجتبی (ع) است، برنامه های جشن ولادت امام حسن (ع) برگزار خواهد شد. این در حالی است که در پایگاه های ملی و جهانی و اماکن تاریخی میزبان برگزاری مراسم احیای شبهای قدر هستیم.

مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی یادآور شد: در نوروز 1403 ساعت کاری تمام اماکن تاریخی مشخص شد، با این حال اماکن منتخب تا ساعت 21 فعال هستند.

وی با اشاره به تقارن ماه مبارک رمضان و نوروز 1403 افزود: زبان حوزه میراث فرهنگی زبان فرهنگ است. در نوروز و ماه مبارک رمضان همکاران ما در اماکن فرهنگی تاریخی باید با زبانی مهربانانه و نرم به راهنمایی و هدایت افراد و بازدید کنندگان بپردازند.

وی در ادامه به شیوه اعلام آمارها نیز اشاره کرد و گفت: آمارهای بازدید در هر استان فقط از سوی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آن استان اعلام خواهد کرد و در سطح ملی نیز اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارتخانه آمارهای بازدید را اعلام می کند.

رضا سامه، مدیر کل پایگاه های ملی و جهانی نیز در این نشست تخصصی در سخنانی گفت: بهره مندی از تجارب سال گذشته در ارائه خدمات به گردشگران و مسافران می تواند به ما در ارائه خدمات بهتر یاری کند.

وی افزود: برنامه های ما باید متناسب با سیاست های ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر باشد و از برگزاری مراسم متفرقه در پایگاه ها خودداری شود.

سامه یادآور شد: در اجرای برنامه های ابلاغی به موضوعات مهمی مثل تاب آوری بناها و پایگاه ها توجه خواهد شد برنامه و جدول زمان بندی بازدید طراحی شده است تا شاهد حضور بیش از حد در یک پایگاه یا مکان تاریخی نباشیم.

وی درباره بیمه بازدید کنندگان و گردشگران در اماکن تاریخی گفت: بیمه مسئولیت مدنی در پایگاه ها را تعیین تکلیف شود و هیچ پایگاهی وجود نداشته باشد که بیمه نداشته باشد. امسال همه پایگاه ها باید بیمه داشته باشند.

سامه در ادامه گفت: در کنار توجه به موضوعاتی مثل بیمه، با توجه به تقارن ماه مبارک رمضان در هر پایگاهی که قرار است در شب و بعد از افطار میزبان بازدید کنندگان باشد، حتما باید مجوز شورای تامین را دریافت کند.

مدیر کل پایگاه های ملی و جهانی در ادامه صحبت های خود گفت: نوروز و تقارن آن با ماه مبارک رمضان فرصت بسیار خوبی است تا میراث ناملموس و آیین های مرتبط با نوروز و ماه رمضان در پایگاه های ملی و جهانی اجرا شود.

وی ادامه داد: ساماندهی سرویس های بهداشتی و توجه به نظافت محیطی یکی دیگر از اقدامات مهمی است که در پایگاه های ملی و جهانی باید رعایت شود.

سامه خاطرنشان کرد: برگزاری بازارچه های صنایع دستی، تولید محتوا، اطلاع رسانی، توزیع بروشور، نصب تابلوهای راهنما، جمع آوری زباله ها، رعایت نظافت از دیگر اقدامات مهمی است که هم زمان با نوروز در پایگاه های ملی و جهانی باید مورد توجه قرار گیرد.

هادی میرزایی، سرپرست اداره کل امور موزه ها نیز در این نشست تخصص در سخنانی اظهار داشت: تجهیز، ایمن سازی، اقدامات فرهنگی و هنری، اقدامات اجرایی و مالی و هماهنگی موضوعاتی است که در نوروز 1403 در اماکن فرهنگی تاریخی و موزه ها اجرا خواهد شد.

میرزایی در ادامه با اشاره به استفاده از ظرفیت های دستگاه های مختلف ادامه داد: در نوروز امسال استفاده از ظرفیت شهرداری ها می تواند به افزایش جذب بازدید کننده از موزه ها کمک کند.

وی با اشاره به پیش بینی حوادث غیر مترقبه خاطرنشان کرد: تشکیل کمیته های بحران و پدافند غیر عامل از دیگر موضوعاتی است که باید در نوروز 1403 به آن توجه داشت.

علی طلوعی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این همایش به وضعیت درآمدی این وزارتخانه پرداخت و گفت: خوشبختانه درآمد وزارت میراث فرهنگی امسال 65 درصد رشد داشته که 81 درصد این رشد از ورودی موزه هاست. با این حال همچنان در حوزه میراث فرهنگی به اعتبارات بالایی نیاز داریم.

او افزود: یکی از علتهای افزایش درآمدهای وزارت میراث فرهنگی افزایش درآمدهای موزه هاست. خوشبختانه از ابتدای سال تا پایان بهمن بیش از 22 میلیون نفر از موزه ها و اماکن فرهنگی تاریخی بازدید کرده اند و این در حالی است که تعداد بازدید کنندگان در کل سال قبل 21 میلیون نفر بود.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: برای مرمت اضطراری بافت ها و محوطه های تاریخی 7 همت نیاز داریم اما کل اعتبار ما 432 میلیارد تومان است. همچنین برای تجهیز و تکمیل موزه ها نیز 6 همت نیاز داریم اما کل اعتبارات ما در این زمینه 409 میلیارد تومان است.

او اظهار کرد: کاملا مشخص است که با این بودجه ها و با سازوکار دولتی نمیتوان در حوزه میراث فرهنگی کاری انجام داد، اما باید توجه داشت که اگرچه 2 دهم درصد کل بودجه کشور به وزارت میراث فرهنگی اختصاص دارد، اما سهم ما در تولید ناخالص کشور 5 درصد و همچنین سهم ما در اشتغال کشور 8.3، در صادرات 10 درصد و سهم ما در رشد اقتصادی کشور 29 درصد است.

طلوعی افزود: در جمهوری اسلامی ایران هیچ دستگاهی این ضریب تکاثر پولی را ندارد. هیچ دستگاهی را نداریم که بودجه آن اندک باشد اما در حوزه اشتغال و رشد اقتصادی تا این حد نقش داشته باشد. بنابراین ما می توانیم با استفاده از ضریب تکاثری نجات بخش باشیم و این می تواند مزیت اصلی ما باشد.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: ما نزدیک 6 میلیون شی تاریخی داریم اما تنها 150 جایگاه شغلی امین اموال داریم که البته این در حالی است که امین اموال های ما مسئولیت های دیگری نیز دارند. ما برای نگهداری اشیاء تاریخی حداقل 600 امین اموال دیگر نیاز داریم.

وحید سلطانی، مدیر کل حراست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: اولویت فعالیت این اداره کل رضایتمندی گردشگران اعم از داخلی و خارجی است. به همین منظور، هر عاملی که موجب نارضایتی گردشگران شود را همکاران حراست بررسی می کنند.

وی ادامه داد: گاهی اوقات موضوعاتی مانند نبود یا کمبود سرویس های بهداشتی و یا دپوی زباله ها و…می تواند موجبات نارضایتی گردشگران را به دنبال داشته باشد. از این رو، نیروهای اداره کل حراست در استان ها و تمام مجموعه ها تمامی عوامل احتمالی ایجاد نارضایتی و به سختی افتادن گردشگران داخلی و خارجی را بررسی و نسبت به برطرف کردن آنها کمک خواهند کرد.

سلطانی اضافه کرد: این در حالی است که با توجه به اینکه امنیت گردشگران داخلی و خارجی برای ما مهم است، در استانها برنامه های بسیار خوبی در این باره انجام می شود.

وی بیان کرد: به طور حتم امنیت گردشگران داخلی و خارجی را تأمین می کنیم و در همین رابطه حراست تیم های مختلفی دارد که مسائل را رصد می کنند تا مشکلی برای گردشگران بوجود نیاید.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم گفت: شورای فرهنگ عمومی مصوبات بسیار خوبی برای نوروز داشته که 14 بند است و مدیران باید این موارد توجه داشته باشند و آنها را اجرا کنند.

ضرغامی خطاب به مدیران وزارت میراث فرهنگی اظهار کرد: شما میزبان میلیون ها نفر از گردشگران داخلی و خارجی هستید و هدف آنها رفع خستگی و گرفتن انرژی مجدد و استراحت و تفریح است. باید بدانید با این افراد چگونه برخورد کنید. این در حالی است که این زمان، زمان تفریح و استراحت خودتان هم هست و از آن دارید صرف نظر می کنید. از این رو باید قصد قربت کنید و کارها را برای خدا انجام دهید.

وی ادامه داد: گاهی اوقات متأسفانه به نام دین کارهایی می شود که مردم را از اصل آن زده می کند. بزرگترین و مهمترین وظیفه ما آن است که نگاه خواص را تغییر دهیم. شما مدیران نیز باید در این حوزه ها شجاعت داشته باشید. در بسیاری از استان ها و شهرها، ائمه جمعه و شخصیت های دینی استان با سیاست های توسعه گردشگری همراه هستند و 99.9 درصد آنها با نگاه های ما موافق هستند. با این حال وظیفه مدیر کل استانی ماست که با ائمه جمعه جلسه بگذارد و درباره مأموریت ها و اهداف این وزارتخانه با ایشان صحبت کند.

این عضو کابینه دولت سیزدهم در ادامه صحبت های خود به اظهاراتش در آخرین جلسه هیئت دولت اشاره کرد و گفت: وقتی در جلسه دولت درباره مصیبت زباله ها در اطراف اماکن گردشگری صحبت کردم، آقای رئیسی دستور اکید داد تا مشکل توسط دستگاه های مسئول حل شود.

ضرغامی افزود: رئیس جمهور دستوراتی را در این باره صادر کرد و به رئیس سازمان اداری و استخدامی دستور داد تا ساختاری ایجاد شود و این موضوعات ساماندهی شود.

وزیر میراث فرهنگی در ادامه به مساجد و نمازخانه های بین راهی اشاره کرد و افزود: متأسفانه برخی از مساجد و نمازخانه ها در ساعات غیر نماز بسته است. در حالی که این اماکن باید باز باشند. حداقل در اماکن گردشگری و فرهنگی و تاریخی باید نمازخانه ها باز باشند.

ضرغامی با انتقاد از عدم معرفی و اطلاع رسانی اماکن تاریخی و مراکز گردشگری اضافه کرد: اطلاع رسانی های ما هنوز ضعیف است. در طول مسیر یک گردشگر گاهی اوقات هیچ تابلویی نمی بیند تا او را به اماکن فرهنگی تاریخی راهنمایی کند. 54 کاروانسرا را ثبت جهانی کردیم ولی در حوزه اطلاع رسانی آنها به مسافران مشکل داریم.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: با وزارت راه در این باره توافق کردیم و مصوب شده است 10 درصد در جاده ها تابلو بزنیم که تصویری از ظرفیت های گردشگری، اماکن تاریخی و صنایع دستی باشد و شرکت های تبلیغاتی نیز تبلیغ و حمایت کنند. من نمره خوبی به اطلاع رسانی و معرفی آثار و ظرفیت هایمان در جاده ها نمی دهم.

وی با تاکید بر تقویت فعالیت های رسانه ای خطاب به مدیران وزارتخانه گفت: شما مدیران با خبرنگاران مصاحبه کنید، اطلاع رسانی کنید، با مردم حرف بزنید با مردم جلسه و نشست بگذارید و به کارهای آنان رسیدگی کنید. اگر کاری انجام نشد، عذرخواهی کنید و بابت آن توضیح بدهید. مدیران در خدماتی که به مردم باید ارائه شود، دو برابر وسواس به خرج دهند. پایگاه های ملی و جهانی آبروی ما هستند. مراقب باشید در نوروز مردم از خدمات خوبی برخوردار باشند.

علی دارابی، قائم مقام وزارت میراث فرهنگی نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: در مراسم به استقبال نوروز که امسال سومین دوره آن است، برنامه های سال گذشته را آسیب شناسی و برای سال آتی برنامه ریزی می کنیم.

وی به ثبت جهانی نوروز در سال 1388 و ثبت جهانی «افطاری و فعالیت های فرهنگی و اجتماعی وابسته به آن» در آذر سال جاری اشاره کرد و آن را اتفاقی بزرگ دانست که باید در ایام نوروز، برنامه های ویژه ای برایش تدارک دیده شود.

دارابی در ارتباط با ساعت کار مجموعه های تاریخی با بیان اینکه دستورالعمل جامعی تبیین شده، ادامه داد: ویژه برنامه های نوروزی از 24 اسفند آغاز می شود و تا نیمه فروردین 1403 ادامه دارد. در این ایام از 10 تا 21 میزبان بازدید کنندگان هستیم.

قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی افزود: 829 موزه فعال در کشور داریم که 286 موزه، زیر نظر وزارتخانه هستند. همچنین با توجه به 54 کاروانسرایی که امسال ثبت جهانی شد، تعداد سایت های جهانی در سراسر کشور به 107 سایت رسیده که همراه پایگاه های ملی و محوطه های تاریخی در ایام نوروز به گردشگران خدمات می دهند.

وی پیرامون اینکه میراث فرهنگی ناملموس و آیین های نوروز و ماه رمضان در اماکن تاریخی معرفی می شوند، ادامه داد: همچنین اماکن منتخب که امکان برگزاری مراسم تحویل سال را دارند، در نخستین روز سال جدید از ساعت 4:30 صبح به مردم خدمات ارائه می دهند.

به گفته دارابی، در «شب های قدر» ساعت بازدید اماکن تاریخی، موزه ها و پایگاه های ملی و جهانی از 10 صبح تا 17 است.

وی به تصویب و ابلاغ ارزشیابی هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی و میراث داران تمدنی در شورابی عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و افزود: در نوروز 1402 در سراسر کشور 1400 بازارچه صنایع دستی دایر شد و این رویه برای نوروز سال 1403 هم در دستور کار قرار دارد.

استفاده از ظرفیت همیاران میراث فرهنگی و انجمن خیرین میراث فرهنگی، توجه به روایتگری و جهاد تبیین، درختکاری در محوطه پایگاه های میراث فرهنگی و تدارک مکان هایی برای صرف غذای افراد دارای عذر شرعی از دیگر نکات مطرح شده از سوی دارابی در این مراسم بود.