روز درختکاری؛ روزی برای کاشتن نهالی تازه بر دل و جان زمین

زمستان نرم نرمک بار سفر بسته و آماده رفتن است. 3 ماه سرد و برفی را به ما بخشید و حال، می رود تا بهار زیبا از راه برسد و شکوفه و عشق را میهمان طبیعت خسته و رنجور کند. مردم سرزمین ما در اواخر سوز و سرما رسم جالبی دارند که در تقویم ملی ما به نام روز درختکاری نامیده شده است. مردم به دامان طبیعت می روند و درست در زمانیکه برای سفره هفت سین خود سبزه آماده می کنند، نهالی را هم در دل خاک می کارند تا با هم به استقبال بهار دیدنی و زیبا بروند. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا بدانید روز درختکاری چه روزی است و چرا 15 اسفند روز درختکاری است.

تاریخچه ای قدیمی و تاثیرگذار

جشن روز درختکاری در سال 1872 میلادی و در ایالت نبراسکا توسط فردی به نام J.Sterling Morton برگزار شد. گفته می شود که در آن روز بیش از 1 میلیون درخت کاشته شد، اما بعد از مدتی این تاریخ به آخرین جمعه ماه آوریل انتقال یافت. امروزه، بیشتر کشورهای دنیا روز درختکاری را گرامی می دارند و در این روز به کاشتن درخت و نهال های متفاوت اقدام می کنند. البته، تاریخ این روز با توجه به آب و هوای هر کشور متفاوت است و بیشتر سعی می کنند تا در مواقعی از سال این کار را انجام دهند که درخت قابلیت رشد را داشته باشد. برای نمونه میتوان به کشورهایی نظیر آلمان، مصر، پاکستان و مکزیک اشاره کرد که روز درختکاری در آنها به ترتیب در روزهای 5 اردیبهشت، 26 بهمن، 27 مرداد و دومین پنجشنبه ماه جولای برگزار می شود.

درختکاری در ایران دارای پیشینه علایق ملی و سنت تاریخی است. تاریخ نشان می دهد که ایرانیان باستان جشنهای خاصی داشتند و در جشن روز درختکاری به کاشت درخت پرداخته و به خاک و زراعت احترام می گذاشتند. در کشور ما روز درختکاری 15 اسفند هر سال برگزار شده و مردم با حضور در پارکها، جنگل ها و نقاط مختلف شهر اقدام به کاشت نهال های جوان می کنند. ایرانی ها هر سال با کاشت درخت به استقبال سال نو می روند و در واقع، با این کار نمادین در آستانه بهار زندگی را به زمین باز می گردانند. براساس مقاله روز درختکاری چه روزی است باید بدانید که در این روز در مقابل بیشتر پارکها و فضاهای سبز نهال هایی به صورت رایگان در اختیار مردم قرار داده می شوند.

درختکاری در روایات و داستان ها

در فرهنگ های مختلف جهان درختکاری جایگاه مهمی دارد. اسلام بشر را به کاشت درخت تشویق کرده و بعضی از بزرگان دین به این امر اشتغال داشته اند. حضرت علی علیه السلام باغ های خرمای فراوانی را بوجود آورد و پیامبر اسلام در این باره می فرمایند:"اگر شخصی درختی بکارد یا مزرعه ای را به زیر کشت ببرد و انسانها، حیوانات یا پرندگان از آن بخورند، این کار صدقه ای از طرف آن شخص شمرده می شود." این نشانگر تاکید و توصیه اولیای اسلام به اهمیت درختکاری است.

درخت و نجات زندگی بشر

تک تک افراد از این سرمایه های طبیعت سود می برند. براساس مقاله چرا 15 اسفند روز درختکاری است باید بدانید که آنها هر لحظه از هوای لطیف و پاکیزه ای که درختان بوجود می آورند، استفاده می کنند و این تنها یکی از سودهای بسیار درختان است. امروزه، با صنعتی شدن جوامع بشری درختان نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا می کنند و از سویی، مقدمات پیشرفت بیشتر صنعت و فناوری را موجب می شوند و منابع تامین کننده محصولاتی نظیر وسایل چوبی، مبلمان، لوازم التحریر و الوار هستند.

از دیرباز آدمی از گیاهان برای درمان بیماری ها استفاده میکرد. برای مثال، سالها از پوست درخت بید برای کاهش تب بیماران بهره می بردند. انسان پس از شناخت ماده تب بر بید توانست از رویش آسپرین را بسازد که دارویی مسکن و تب بر است. برای درمان بیماری مالاریا نیز از پوست درختی به نام سین کونا استفاده شد. پوست درخت این گیاه ماده ای به نام کینن دارد که عامل مالاریا را از بین می برد.

با کهنسال ترین درختان ایران آشنا شوید

چنار نطنز اصفهان

این درخت هزار ساله یکی از زیبایی های نطنز بوده و در سال 1397 با شماره 499 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. داخل تنه این درخت عظیم الجثه به قطر 5 متر از بالا تا پایین تهی بوده و در محله رهن نطنز جای گرفته است. براساس مقاله روز درختکاری چه روزی است، باید بدانید که ریشه های این درخت حدود 2 متر از دل زمین بیرون آمده و از قدیم الایام به عنوان استراحتگاه اهالی منطقه مورد استفاده قرار می گرفت. جالب هست بدانید که این درخت بر روی مسیر قنات قرار دارد که همین امر بر جذابیتش می افزاید.

ارس تخته مایان خراسان رضوی

درخت ارس تخته مایان حدود 2 هزار سال از عمرش می گذرد و با ارتفاع 8 متر در نزدیکی روستای مایان از توابع شهرستان طرقبه جای گرفته است. این درخت زیبا ظاهری شبیه به هرم داشته و سازگار با هر نوع آب و هوا هست. براساس مقاله روز درختکاری چه روزی است، باید بدانید که برگهای آن سوزنی شکل بوده و در برابر بیماری ها و انگلهای طبیعی هم بسیار مقاوم است. این درخت که بسیار مورد علاقه و توجه اهالی منطقه بوده، با شماره 610 به ثبت ملی رسید و تلاشهای بسیاری برای محافظت از آن صورت گرفته است.

چنار باغوار همدان

درخت چنار باغوار یکی از جاذبه های طبیعی تویسرکان همدان بوده که در حیاط مسجد و محله ای به نام باغوار جای گرفته است. این درخت 2 هزار ساله یکی از کهنسال ترین درختان ایران بوده و ارتفاع آن از سطح زمین 25 متر هست. براساس مقاله چرا 15 اسفند روز درختکاری است، باید بدانید که این درخت در زمانهای گذشته بسیار زیبا و سرسبز بوده و شاخه هایش را به اطراف پراکنده بود، ولی هم اکنون به دلیل ساخت و سازهایی که در نزدیکی آن صورت گرفته اند، در حال پژمردگی هست. مردم منطقه برای این درخت ارزش زیادی قائل بوده و حتی به عنوان پیر مسجد باغوار به آن قسم یاد می کردند.

ارس سمنان

این درخت خاص و دیدنی با قدمت 2500 ساله اش در شهر دیباج از توابع بخش مرکزی این شهرستان جای گرفته و یکی از کهنسال ترین درختان منطقه به شمار می رود. این درخت در برابر بلایای طبیعی و آفت ها مقاوم بوده و با آب و هوای منطقه سازگار هست. براساس مقاله چرا 15 اسفند روز درختکاری است، باید بدانید که ارس سمنان در سال 1390 به عنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسید و برای مردم منطقه بسیار اهمیت دارد.

ارس سرانی خراسان شمالی

درخت ارس سرانی یکی از دیدنی ترین جاذبه های طبیعی بوده که در 52 کیلومتری شمال شیروان خراسان شمالی جای گرفته است. این درخت 2700 ساله تنه و ریشه هایی پهن و قطور داشته و وسعت سطح تاج پوشش آن 271 متر مربع هست. این درخت با 3 تنه ارتفاعی در حدود 3 متر ارتفاع داشته و به اطراف گسترده شده است. این درخت با اقلیم شیروان بسیار سازگار بوده و جزو نادرترین درختان منطقه به شمار می رود. ریشه های این درخت بر سطح زمین پراکنده شده و منظره جالبی را ایجاد کرده اند. این درخت برای اهالی منطقه بسیار مهم بوده و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری قرار گرفته است.

سرو ابرکوه

این درخت که در شهر ابرکوه قرار دارد، یکی از پیرترین موجودات زنده دنیا است. محیط تنه این درخت یازده و نیم متر بوده و بلندای آن بین 25 تا 28 متر برآورد شده است. دانشمند روس، الکساندروف عمر این سرو را بیش از 6000 سال و محققان ژاپنی سن آن را بیش از 8000 سال تخمین زده اند و برخی از افسانه ها هم کاشتن آن را به زرتشت و برخی نیز به یافث (پسر نوح) نسبت می دهند. سرو ابرکوه 25 متر ارتفاع داشته و دارای ارزش علمی، قدمت و زیبایی خارق العاده ای هست. این اثر بعد از قله دماوند به ثبت رسیده و به عنوان اثر طبیعی ملی در زمره مناطق چهارگانه محیط زیست قرار گرفت. سرو ابرکوه در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی بوده و با سن زیادی که دارد، با شادابی قابل قبولی در حاشیه ابرکوه استقرار یافته است.

کلام پایانی

درختان سرمایه های طبیعی ما هستند که گاه به فراموشی سپرده می شوند و مورد بی مهری و خشونت آدمیان قرار می گیرند. بهتر است کمی فکر کنیم، چون نابودی درختان در اصل نابودی نسل بشر است.

تو قامت بلند تمنایی ای درخت

همواره خفته است در آغوشت آسمان

بالایی ای درخت

دستت پر از ستاره و جانت پر از بهار

زیبایی ای درخت

وقتی که بادها

در برگهای در هم تو لانه می کنند

وقتی که بادها

گیسوی سبز فام تو را شانه می کنند

غوغایی ای درخت

وقتی که چنگ وحشی باران گشوده است

در بزم سرد او

خنیاگر غمین خوش آوایی ای درخت

در زیر پای تو

اینجا شب است و شب زدگانی که چشمشان

صبحی ندیده است

تو روز را کجا؟

خورشید را کجا؟

در دشت دیده غرق تماشایی ای درخت؟

چون با هزار رشته تو با جان خاکیان

پیوند می کنی

پروا مکن ز رعد

پروا مکن ز برق که بر جایی ای درخت

سر بر کش ای رمیده که همچون امید ما

با مایی ای یگانه و تنهایی ای درخت

"سیاوش کسرایی"