چشم مخاطب امروز باید با نقوش سنتی آشنا شود

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای واصله و گزارش های منتشر گشته، چشم مخاطب امروز باید با نقوش سنتی آشنا شود.

حسین یاوری، پژوهشگر هنرهای سنتی که برای بازدید از هشتمین جشنواره صنایع دستی و هنری های سنتی فجر در برج آزادی حاضر شده بود، ضمن حضور در نشست های تخصصی و همراهی با جمعی از دانشجویان هنر که برای بازدید از نمایشگاه آمده بودند، دقایقی با خبرگزاری گفت و گو کرد.

این استاد دانشگاه گفت: من حدود 52 سال است که صنایع دستی و هنرهای سنتی عشق و شغلم بوده است اما این کاری که من انجام داده ام شاید قطره ای از عظمت دریای هنرهای سنتی ایران نیست. 330 رشته هنرهای سنتی و 286 رشته صنایع دستی را دارا هستیم که از نظر پراکندگی میتوان گفت هیچ استانی نیست که دارای صنایع دستی و هنر سنتی نباشد.

او ادامه داد: هنر سنتی هر استانی از ایران دارای ظرایف و نقوش متفاوتی است.

این پژوهشگر هنرهای سنتی درباره ارتباط جامعه امروز با نقوش هنرهای سنتی و شناخت جامعه از المان های بکار گرفته شده در آثار هنرهای سنتی گفت: شاید نیاز باشد که خوانش جدیدی درباره نقوش هنرهای سنتی و صنایع دستی داشته باشیم. در کتاب های خود سعی کردم بخشی از این موارد را بگویم. امروز در خدمت هنرمندی از قاسم آباد رودسر بودم. ایشان نگاره ها و نقش ها را برای من روایت کرد. گفت که چرا این نگاره و نقوش با این رنگ ها ایجاد شده و چه کاربردی در زندگی داشته است؛ صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران بدون کاربرد نبوده و البته همواره از نقدی برخوردار بوده است.

عضو گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر ادامه داد: کاشی کاری و گچ بری های مساجد قدیمی ایران جلب نظر می کند. قالی های بکار رفته در این مساجد نیز ممکن است نفیس نباشد اما همه از تقدس برخوردارند. احساس می کنید که همه چیز با شما آشناست.

او گفت: در گذر زمان بر اساس فراز و فرود حکومت هایی که در ایران حضور داشتند، یا بر اساس توجه یا بی توجهی افراد دست اندرکار رشد یا افول کرده ایم. قالی ایران عصر درخشانی را در دوران صفویه رقم زده است؛ چرا که دستور داده شده بود بهترین دار و ابزار شناسایی شده و نقوش اصیل اجرا شود. هنرمندان برتر نیز شناسایی شده بودند؛ به صورتی که وقتی می گوییم یک قالی برای اصفهان است از نقش و رنگ و نگار آن خاستگاهش را تشخیص می دهیم. در سایر آثار نیز به همین ترتیب میتوان آثار را شناسایی کرد.

یاوری اظهار کرد: من یک روز خواستم طراحی های قالی ایران را بنویسم. آمار بسیار متغیری از تعداد طرح های ما در قالی ها وجود داشت. این آمار متغیر به این دلیل بود که قرار نبود به عددی ثابت برسیم؛ چرا که این طرح و نقش غیرقابل شمارش است. کافی است یک فرد خلاق بر اساس دید خود از محیط، طرح جدیدی را ارائه دهد. این نقوش طی بازه زمانی نیز دستخوش تغییراتی شده است. براساس بررسی های من اقلیم، آب و هوا در نقش و رنگ آثار متفاوت است. من سالها مدیر کل استان سیستان و بلوچستان بودم. آنجا متوجه شدم سوزن دوزان نگاره ها را از برداشتند؛ بعد متوجه شدم در اسپکه، سورمیچ، دبگزان، محمدآباد و...نقوش متفاوت است. تغییرات حاصل شده در نقوش و رنگ آثار هنرهای سنتی به انتقال سینه به سینه روایت ها نیز مرتبط است.

این پژوهشگر هنرهای سنتی اظهار کرد: چشم آدم هایی که در زمان حال زندگی می کنند آنچنان به نقوش هنرهای سنتی آشنا نیست. دلیلش کوتاهی امثال من است. باور بفرمایید سال 1360 که تدریس در دانشگاه را آغاز کردم متوجه کمبود بسیار شدم و ناراحت شدم که شاید تعداد ایرانیانی که در این زمینه کتاب نوشتند بسیار کم است. بر همین اساس هم سعی کردم در این زمینه تلاش کنم. من خود بررسی کرده ام که در خارج از کشور آنانی که نویسنده یا پژوهشگر هستند بودجه ای برای پژوهش دارند و اگر این شرایط برای پژوهشگران ما نیز فراهم بود شاید کار بیشتری صورت میگرفت.

او در ارتباط با برنامه های تلویزیونی که می تواند چشم مخاطبان را به نقوش ایرانی آشنا کند، گفت: باید توجه شود که تحقق این امر به یک برنامه ریزی بلند مدت نیاز دارد و قطعا موثر خواهد بود. اگر تلویزیون، رادیو، رسانه ها و...به این موضوع بپردازند حقیقتا منجر به این امر خواهد شد که نقوش هنرهای سنتی در میان ایرانیان شناخته شود.