فاز دوم مرمت پل خشتی خطیبان به پایان رسید

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارشات منتشر شده، فاز دوم مرمت پل خشتی خطیبان به پایان رسید.

به تازگی فاز دوم مرمت پل خشتی روستای خطیبان واقع در شهرستان صومعه سرا به پایان رسیده است. البته مرداد سال 1400 فاز نخست عملیات مرمت انجام شده بود و امسال عملیات تکمیلی صورت گرفت.

پل خشتی خطیبان بر روی رودخانه گاز رودبار قرار گرفت. بر روی این رودخانه دو پل خشتی ساخته شده است. در جوار پل خشتی بزرگ بر رودخانه گازرودبار پل آهنی ساخته شده که در مسیر آزادراه جاده رشت به سمت صومعه سرا قرار دارد و این نشان از اهمیت این مسیر قدیمی دارد.

پل خشتی خطیبان از سوی اهالی «پل تخم مرغی» نامیده می شود. اگرچه اکنون این پل در میان شالیزارهای روستا قرار گرفته است، ولی در گذشته درست در مسیر راه قدیم معروف به شاه عباسی قرار داشت. راهی که دستور ساختش در زمان شاه عباس اول صفوی صادر شد تا به تجارت ابریشم کمک کند. این راه از شهر اردبیل آغاز می شد و با گذر از شهرهای گیلان یعنی آستارا، پونل، گسگر، صومعه سرا، رشت، کوچصفهان، نیاکو، آستانه، نالکیاشر، لنگرود، رودسر، تمیجان و دیگر شهرها و روستاهای گیلان ادامه می یافت و در نهایت به ساری در استان مازندران می رسید.

بسیاری از پل های آجری در دوره صفویه ساخته و در دوره قاجار مرمت می شود. در ساخت این پل ها از مصالحی همچون «سنگ، آجر، آهک، ساروج، ملات های گچی و گاها آهن و سرب» بکار برده میشد.

اکنون این پل خشتی در مسیر راه اصلی نیست و بیشترین تردد توسط اهالی روستا به سمت زمین های زراعی صورت می گیرد. وسعت پل به اندازه ای هست که ماشین های کشاورزی از روی آن عبور کند.

پل خشتی خطیبان یک دهانه بسیار بلند و 2 دهانه کوچک در طرفین دارد. در حال حاضر به دلیل کاهش دبی آب رودخانه، تنها از دهانه اصلی آب عبور می کند و دهانه های دیگر از رسوبات پر شده است.

نزدیک به پل خشتی خطیبان، تابلوی قهوه ای رنگ اداره کل میراث فرهنگی نصب شده و مشخصات پل خطیبان اینگونه بر روی تابلو نوشته شده است: «پل خطیبان، شماره ثبت: 32364 تاریخ ثبت: 1397.9.14 قدمت: دوره قاجار»

شالوده این پل متعلق به دوره صفوی، به طول 24 متر و عرض سه متر و 80 سانتیمتر به دستور شاه عباس صفوی بر روی رودخانه گازروبار در مسیر شاهراه عباسی ساخته شده است.

هرگونه تعرض و آسیب به این اثر مشمول ماده 557 تا569 کتاب پنجم قانون مجازات های اسلامی می گردد.

اهالی روستای خطیبان به این پل خشتی «مرغانه پورد» (پل تخم مرغی) می گویند؛ در گیلان به پل هایی که یک طاق قوسی بلند داشت، مرغانه پورد می گفتند، زیرا در نگاه بیننده، افرازه بلند آن از کف شبیه یک تخم مرغ است.

معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی گیلان درباره مرمت پل خشتی خطیبان می گوید: رشد گیاهان بر بدنه و حریم بناهای تاریخی یکی از مهمترین مشکلات نگهداشت بناهای تاریخی است. گاهی مشاهده می شود ریشه درختان انجیر تا عمق خشت و ساروج پل فرو می رود و موجب ترکاندن خشت های بنا می شود. بنابراین می باید مرتب عملیات گیاه زدایی از بنا صورت گیرد.

محمدرضا امیری نژاد اضافه می کند: فاز نخست مرمت پل خشتی خطیبان مرداد سال 1400 انجام شد و امسال نیز با تخصیص اعتبار لازم فاز دوم عملیات مرمت انجام گردید. گیاه زدایی، ترمیم دیوارها، طاق قوسی و مرمت جان پناه پل از اقدامات فاز اول مرمت این پل بود. در فاز دوم نیز پیش از عملیات مرمتی، ابتدا گیاه زدایی از حریم، بدنه و اطراف پل صورت گرفت.

وی با اشاره به بخش های فرسوده این پل اعم از جان پناه و بستر می افزاید: برچیدن بخش های فرسوده آجری، مرمت دیوارها و طاق های آجری در دو بخش پل صورت گرفته است.

امیری نژاد با بیان اینکه بستر پلهای خشتی در گیلان، با سنگهای گرد رودخانه ای کف پوش میشد، اظهار کرد: بخش های آسیب دیده بستر پل که قبلا با بتن پر شده و یا بستر تخریب شده بود، مجدد ترمیم شده و سنگفرش بخش رویی پل توسط پیمانکار پروژه انجام شد.

معاونت میراث فرهنگی با اشاره به اینکه پل خشتی خطیبان در میانه روستا و نزدیک به شالیزارها قرار گرفته، یادآور می شود: این پل هنوز هم مورد استفاده اهالی قرار می گیرد و هنوز برای این بنای تاریخی بجا مانده از دوره صفوی حریم تاریخی تعیین نشده است.