گردشگری سلامت در ایران هنوز کارنامه قابل قبولی ندارد

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، گردشگری سلامت در ایران هنوز کارنامه قابل قبولی ندارد.

نداشتن برنامه و بودجه مشخص در حوزه آموزش، برندینگ، بازاریابی و تبلیغات سبب شده عملا گردشگری سلامت با وجود خدمات مطلوب و هزینه پایین در ایران دچار بحران جدی شود. این در حالی است که در سند برنامه هفتم توسعه آورده شده که ایران در حوزه گردشگری سلامت باید به درآمد 7 میلیارد یورویی دست پیدا کند. اما به چگونه و با کدام زیرساخت و سرمایه گذاری برای اجرا کردن برنامه اشاره ای نشده است.

«دیاکو عباسی» دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت در دبیرخانه شورای راهبری گردشگری سلامت در ایران گفت: گردشگری سلامت در ایران از پتانسیل های بالایی برخوردار است و به نظر می رسد در دو سال اخیر وضعیت آن نسب به قبل تاحدودی بهتر شده است. به عنوان مثال بسیاری از گردشگران سلامت که پیشتر به کشورهایی مثل هند سفر می کردند الان به دلیل ارتباطات فرهنگی و اشتراکات قومیتی تمایل پیدا کردند که به ایران سفر کنند. از طرفی هم خدمات پزشکی که کشورهای رقیب به این گردشگران می دادند در سطح مورد انتظار این گردشگران نبود.

عباسی معتقد است، با اینکه ایران در حوزه گردشگری سلامت دارای خدمات مطلوب و هزینه های پایین است اما نباید فراموش کرد که ما در سطح بین المللی با چالش های جدی مواجه هستیم که نه تنها گردشگری سلامت که مابقی بخش ها را تحت تاثیر قرار می دهد. از یک سو، مراکز درمانی، بیمارستان ها و شرکت های گردشگری سلامت در حوزه بیمه های بین المللی، پرداخت های بین المللی و استفاده از گرین کارت ها، تحت تاثیر تحریم های ظالمانه با مشکلات جدی مواجه است و از سوی دیگر چالش های موجود در حوزه زیرساخت های حمل و نقل هوایی، تاثیر منفی در بازارهای هدف ما گذاشته است. این درحالی است که ایران موقعیت بسیار خوبی به لحاظ موقعیت استراتژیک جغرافیایی دارد اما ضعف های بین المللی سبب شده آسیب های جدی به گردشگری سلامت وارد کند.

گردشگری سلامت ارتباط تنگاتنگی با جامعه پزشکی و کادر درمان دارد و به همین دلیل هم تحث تاثیر موج مسایل همین حوزه از جمله مهاجرت پزشکان بوده است، عباسی معتقد است: مهاجرت پزشکان و کادر درمان یک موضوع کلان کشوری است که به مباحث اقتصادی و پرداخت های پزشکان بر می گردد که به نظرم این موضوع کاملا تخصصی است و وزارت بهداشت باید به این مبحث ورود پیدا کند اما قطعا تمرکز همه جانبه دولت در گردشگری سلامت در توسعه سیستم بین المللی درمان می تواند بسیار تاثیرگذار باشد و مانع از مهاجرت پزشکان شود و می تواند ابزاری راهبردی برای جلوگیری از مهاجرت پزشکان و کادر درمان باشد.

او پیرامون اینکه گردشگری سلامت در ایران هنوز کارنامه قابل قبولی ندارد، می گوید: اگر ما بتوانیم سیاست های خود را در این بخش متمرکز کنیم و چالش هایی که این حوزه با آن دست به گریبان است را برطرف کنیم و با اولویت قرار دادن گردشگری سلامت و اجرای سیاست ها و برنامه های تضمینی، نه تنها میتوان به اقتصاد بهتر و دیپلماسی سلامت دست پیدا کرد که از گسترش مهاجرت کادر درمان جلوگیری کرد.

با اینکه گردشگری سلامت با مباحث درمان و پزشکی بسیار عجین است اما دیاکو عباسی معقتد است، بخش های گردشگری سلامت بسیار متنوع هستند و این حوزه صرفا شامل درمان و پزشکی نمی شود. ما شاخه گردشگری و تندرستی را داریم که بسیار مورد علاقه گردشگران بین المللی است.

به گفته او، آب گرم درمانی، دهکده سلامت بخش بزرگی از خدمات و محصولات متنوع گردشگری سلامت که می توانیم روی آنها متمرکز شویم. مطالعاتی که روی علایق گردشگران این حوزه صورت گرفته نشان می دهد که بخش اعظمی از این گردشگران به تم های سلامت، تندرستی در ابعاد فیزیکال، روحی و روانی و فکری علاقمند شده اند و اتفاقا ایران سرشار از این ظرفیت هاست.

او تاکید کرد: موفقیت در این حوزه نیز نیازمند پذیرش یک کار تیمی و بین بخشی است. در این خصوص دستگاه های مختلفی از جمله وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه، سازمان هواپیمایی کشور دخیل هستند که درصورت هماهنگی و اجرای سیاست های گردشگری سلامت می تواند به نتیجه برسد.

دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت با اشاره به اینکه تا زمانی که مسائل کلان و راهبردی مرتفع نشود نمیتوان از ظرفیت های گردشگری سلامت بهره برداری بهینه داشت، ادامه داد: مهمترین موضوعی که هم اکنون وجود دارد این است که دستگاه ها به برنامه ها و سیاست های گردشگری سلامت اولویت بدهند و اگر ما بتوانیم رقابت داشته باشیم کشورهایی چون هند، ترکیه، اردن که در این زمینه خیلی خوب دارند فعالیت می کنند را پشت سر می گذاریم.

او تاکید کرد: ایران دارای قابلیت های زیادی در حوزه گردشگری سلامت است، مزیت هایی دارد که بسیاری از این کشورهایی که بازارهای هدف را قبضه کرده اند، ندارند. اگر ما در این خصوص با برنامه عمل کنیم بدون شک کشورهای حوزه خلیج فارس، کشورهای عربی، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، عراق تمایل بیشتری دارند که به ایران سفر کنند.

او در پاسخ به این پرسش که هم اکنون مهمترین توریست های حوزه گردشگری سلامت شامل چه کشورهایی می شود، پاسخ داد: گردشگری سلامت دامنه متنوعی از گردشگر را شامل می شود. اخیرا از کشورهای اروپایی هم گردشگر داشته ایم و حتی از آمریکا هم گردشگر برای درمان به ایران آمده است. گردشگران اروپایی از کشورهای انگلیس، اوکراین، آلمان برای درمان های زیبایی به ایران سفر کرده اند و از عمان، قطر، بحرین، افغانستان و حتی امارات که سعی کرده گردشگری سلامت کشورش را توسعه دهد، گردشگر داشته ایم. البته که حضور این گردشگران به اعتماد بالای گردشگران کشورهای مختلف به پزشکان ایرانی و خدمات با کیفیت و هزینه های نسبتا پایینی که ارائه می دهند، بر می گردد.

عباسی بر نقش آموزش، تقویب ارتباط های بین بخشی دستگاه ها، بازاریابی و تبلیغات گردشگری سلامت تاکید کرد و گفت: آموزش موضوع بسیار مهمی است که باید در دولت جدید ادامه پیدا کند به خصوص بخش خصوصی و شرکت های گردشگری سلامت در این زمینه باید توانمند شوند. بخش خصوصی در صورتی می تواند در معرفی و فروش بسته های خدمات گردشگری سلامت در بازارهای هدف عملکرد بهتری داشته باشد که از آموزش کافی برخوردار باشد.

به گفته او، در کنار آموزش، ارتباطات بین بخشی بسیار اهمیت دارد گردشگری سلامت، یک زنجیره ای از خدمات است که تنها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در آن نقش ندارد. دبیرخانه شورای راهبری گردشگری سلامت که اعضای آن شامل وزارت بهداشت، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، وزارت امورخارجه و واجا می شود، باید تقویت شود و اختیارات بیشتری داشته باشد به گونه ای که مصوبات و سیاست های آن قابلیت اجرایی داشته باشند.

دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت در ایران معقتد است، وقتی ترکیه به عنوان مقصد گردشگری سلامت خود را مطرح می کند بدون شک دولت ترکیه این حوزه را اولویت قرار داده و سرمایه گذاری قابل توجهی در خصوص برندینگ و بازاریابی کرده است همچنین کره جنوبی که در این حوزه حرف اول را می زند دولت آن سالانه بودجه با مبلغ 30 میلیون دلار به همنین منظور تصویب کرده است حالا شما این کشورها را مقایسه کنید با ایران که بودجه ای ندارد درحالی که خدمات ایران بسیار بهتر و با کیفیت و هزینه ای مناسب تر است.

او گفت: ایران در زمینه گردشگری سلامت در عرصه بین المللی نتوانسته حضور پررنگی داشته باشد کمپین های تبلیغاتی و بازاریابی و سرمایه گذاری در این حوزه بسیار اندک است. درحالی که مزیت های نسبی ما بسیار خوب است اما باید این مزیت های نسبی به مزیت های رقابتی تبدیل شود و زمانی این اتفاق رخ می دهد که ایران در حوزه آموزش، برندینگ، سرمایه گذاری برنامه و عملکرد خود داشته باشد. لازم است دولت بستر را فراهم کند تا بخش خصوصی و سرمایه گذاران در این بستر تجارت کنند.

دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت ادامه داد: در سند برنامه هفتم توسعه تاکید شده که ایران باید در حوزه گردشگری سلامت به درآمد 7 میلیارد یورویی دست پیدا کند اما نگفته چگونه و از چه طریقی و آیا از این مبلغ می تواند یک میلیون دلار در بخش آموزش، برندینگ و بازاریابی هزینه کند؟

آنطور که عباسی معتقد است، در الگوهای توسعه گردشگری در بخش هایی که نیازمند حمایت است دولت باید پیش قدم شود و بازارسازی کند تا بخش خصوصی بازاریابی کند دولت ترکیه در تمامی نمایشگاه های بین المللی و شبکه های مجازی حضور چشمگیر دارد و بودجه هند در این زمینه کاملا مشخص است اینکه ما بخواهیم صرفا در چارچوب های استراتژیک صحبت کنیم و در عمل اولویتی بدهیم در این حوزه اتفاقی رخ نمی دهد.

عباسی گفت: بنده حدود سه سال است که دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت هستم اما گردشگری سلامت در پایین ترین اولویت های وزارت میراث فرهنگی و گردشگری قرار دارد و این یک ضعف بزرگ است. لازم است بالاترین فرد و مسئولان وزارتخانه به عنوان یک سرفصل مهم این موضوع را پیگیری کند و با رفع چالش های این حوزه موانع را برطرف کند. در حال حاضر وضعیت بسیار بهتر شده و بسیاری از پزشکان از گردشگری سلامت استقبال کرده اند در این زمینه مجوزها را تسهیل کرده ایم تا پزشکان با راه اندازی شرکت های خصوصی بیشتر به این حوزه گرایش پیدا کنند.

به اعتقاد دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت، درحال حاضر با راه اندازی شرکت ها، اولویت قرار دادن گردشگری سلامت و اختیارات بیشتر شورای راهبری پیش بینی می شود که بیش از 7 میلیارد یورو گردشگری سلامت برای کشور ارزآوری داشته باشد.

گزارش از: مریم جلیلوند فرد