جاذبه های گردشگری بندر سیراف، بندری قدیمی در خلیج فارس

خلیج فارس دارای جاذبه های بسیار و همچنین تمدن غنی است. یکی از بنادر با اهمیت و بارز این خلیج، بندر سیراف است که تا چندین قرن بزرگترین و پویاترین بندر تجاری ایران به حساب می آمده است. بندر سیراف یا طاهری در شهرستان کنگان استان بوشهر در جنوب ایران واقع است. در تاریخچه بندر سیراف آمده که بندر سیراف تا سال 87 بندر طاهری نامیده می شده است. در مقاله جاذبه های گردشگری بندر سیراف شما را با راه های دسترسی به بندر سیراف نیز آشنا خواهیم کرد.

معرفی

بندر سیراف یا بندر طاهری در استان بوشهر قرار دارد، 380 کیلومتر از بندرعباس و 240 کیلومتر از بوشهر فاصله دارد. فاصله کوه و دریا در جاذبه های گردشگری بندر سیراف بسیار کم است به همین دلیل جز ویژگی های آن به حساب می آید. این بندر آرام در بهترین موقعیت قسمت خشکی خلیج فارس قرار گرفت. تاجر سیرافی در این بندر به دنیا آمده است. او به کشورهای مختلف دنیا 400 سال قبل از مارکوپولو سفر کرد. سفر او از سال 237 هجری قمری شروع شد و در ابتدا برای سفر تجاری به چین سفر می کند. سفر او از دریای عمان شروع شده سپس به خلیج بنگال رفته و وارد تنگه مالاکا شده و از دریای جنوبی چین وارد کانتون شده است.

دسترسی به بندر سیراف

بین این بندر، بندر کنگان و عسلویه به ترتیب، 33 و 36 کیلومتر فاصله است. از بوشهر برای رسیدن به سیراف باید 240 کیلومتر در جهت جنوب شرقی سفر کنید. از بوشهر تا خورموج جاده دو بانده بوده و از خورموج تا کنگان و بندر طاهری یا سیراف جاده دو طرفه و آسفالت است. به دلیل نبود علائم راهنمایی رانندگی مناسب در این جاده در هنگام شب سعی کنید از آن عبور نکنید. جاده عسلویه تا سیراف نسبت به جاده ای که در بالا گفته شد بهتر است. اگر قصد سفر با هواپبما را دارید باید از فرودگاه عسلویه که نزدیکترین فرودگاه به این بندر به حساب می آید، استفاده کنید. تا این فرودگاه حدود 42 کیلومتر فاصله است و دسترسی به بندر سیراف را ساده تر می کند.

شکل خانه ها در بندر سیراف

خانه های این شهر بسیار بزرگ و یک طبقه هستند. مصالح بکار رفته در آن ها از خشت، گل، چوب و سرشاخه درختان است. سقف خانه ها در این منطقه از چوب چندل و کاهگل ساخته شده و به صورت مسطح است. در این خانه ها می توان قسمت هایی را پیدا کرد که مختص نگهداری دام، علوفه و ابزارآلات صیادی می باشد.

تاریخچه بندر سیراف

برخی قدمت این بندر قدمی را زمان ساسانی و برخی زمان اردشیر بابکان می دانند. این بندر در زمان ساسانی بسیار فعال بوده و با چین معاملات تجاری بسیاری می شده است. این پویایی و فعالیت بسیار تا قرن چهارم هجری قمری ادامه داشت تا دو زلزله بسیار قوی در این منطقه رخ داد و بخشی از شهر به زیر آب رفت. هنوز که هنوز است می توان بقایای برخی از بناهای آن دوران را در آب های این منطقه پیدا کرد. مورخین بسیاری به معرفی تاریخچه بندر سیراف پرداخته اند از جمله این مورخین و جغرافی دانان می توان به سلیمان سیرافی، ابن حوقل، مسعودی، بلاذری و یاقون حموی اشاره کرد. در شرح این مورخین بیشترین چیزی که در مورد این بندر گفته شده، گرمای شدید آن، فعالیت تجاری بسیار بندر، ثروتمند بودن مردم آن و زیبایی بناهای موجود در آن است. استخری شرح و توصیف کاملی از بندر سیراف در سال 346 هجری قمری نوشته است: بندر سیراف آب و هواری گرمسیری دارد و همچون شیراز است. خانه های این منطقه از چوب ساج و دیگر چوب های متعلق به هندوستان و زنگبار ساخته شده اند. عود، عنبر، جواهر، کافور، عاج، آبنوس، خیزران، کاغذ، صندل، عطر و دارو از جمله کالاهای وارداتی از این بندر است. صادرات بسیاری در این بندر صورت می گیرد که انواع پارچه، منسوجات کتان و مروارید از جمله کالاهای صادراتی آن است. در کتاب احسن التقاسیم که توسط مقدسی در سال 375 قمری نوشته شده است، در مورد سیراف این طور گفته شد: سیراف قصبه اردشیر بوده و بعد از آن که آباد شد، به دلیل بازارهای بسیار فعال، ساختمان های قوی و استوار آن، مردم غنی و همچنین معروف بودن بین بسیاری از جوامع آن را از بصره بهتر می دید. از دیگر مورخانی که در مورد سیراف نوشته اند، سلیمان سیرافی است، او می گوید: در سیراف کشتی های بسیاری برای تجارت کالا به چین وجود دارد. این بندر مرکز مهمی برای صادرات و واردات در سرزمین های اسلامی است. در تاریخ وصاف گفته شده سیراف شهر بسیار بزرگی در زمان آل بویه به حساب می آمده و بازرگانان، علما، محققان و بسیاری از افراد بزرگ در آن حضور داشتند. به طور کلی این شهر، شهر پرجمعیتی بوده و به همین دلیل ساختمان ها بین دو تا 4 طبقه بودند. برخی مواقع سلطان معظم ابوشجاع عضدوالدوله فناخسرو به سیراف می آمد و خسمه و خرگاه در اینجا برپا می شد.

جاذبه های بندر سیراف

این شهر باستانی دارای جاذبه های متعدد تاریخی است. در سفر به این بندر حتما از غذاهای آن میل کنید و از صنایع دستی این منطقه به عنوان سوغات خرید کنید.

دست کنده ها

در سیراف تپه هایی بین دو دره لیر و شیلو قرار دارد. در این تپه ها می توان دست کنده های سنگی را مشاهده کرد که حفره های بسیاری هستند. برخی می گویند این دست کنده ها، قبر مرده ها بوده و برخی معتقدند حوضچه هایی برای جمع کردن آب بوده اند. به دلایلی می توان گفت این ها حوضچه های جمع آوری آب بودند مانند آن که در خلیج فارس آب شیرین موجود نبوده در نزدیکی این مکان آب انبارهایی به نام برکه برای جمع آوری آب و همچنین چاه های آب وجود داشته است. از طرفی وجود حفره هایی در سه سنگ بزرگ که امکان جمع آوری آب در آن ها وجود ندارد و همچنین وجود بقایای سنگ لحد در برخی از حفره ها در تاریخچه بندر سیراف نشان دهنده این است که این دست کنده ها قبر مرده ها بوده اند.

چاه های سنگی

در دره لیر و شیلر که به منطقه گورستان تمدن ها معروف است، چندین چاه سنگی وجود دارد که دست کند هستند. برخی از این چاه ها 130 متر ارتفاع دارند. با پرتاب سنگ به داخل چاه ها چند ثانیه زمان می برد که صدای برخورد آن را بشنوید. اینکه این چاه ها چگونه به این اندازه و به این تمیزی حفر شده اند، جز شگفتی های جاذبه های گردشگری بندر سیراف به حساب می آید. در برخی از مواقع سال این چاه ها در دسترسی به بندر سیراف، آب دارند.

قلعه شیخ نصوری

در اوایل دوره پهلوی و اواخر قاجار این شهر حاکمی به نام شیخ نصوری داشته که آخرین حاکم این شهر بوده است. قلعه نصوری مکان حکومت و زندگی او در قسمت بلندی و رو به دریا و بندر قرار دارد. فرزندان شیخ نصوری به شیراز و خارج از کشور نقل مکان کرده بودند به همین دلیل بعد از مرگ او این قلعه کم کم تخریب شد و امروزه برخی از قسمت های این قلعه در تاریخچه بندر سیراف سقف ندارد.

دخمه ها

در امتداد دره لیر، مکانی به نام خانه گبری یا خانه گوری وجود دارد که در آن حفره هایی موجود است. برخی از این حفره ها به صورت مثلثی هستند یعنی دست نخورده اند و از آن ها می توان اسکلت باقی مانده یک یا چند انسان را دید.

موزه

در موزه بندر سیراف می توان سنگ قبرهای بسیار قدیمی، ظروف عتیقه بازمانده در این بندر را دید همچنین در مورد تاریخ این بندر و بزرگانی که در آن زندگی می کردند، شرح و توصیفی داده شده است. این موزه با تلاش مردم این شهر ساخته شد. دفتر میراث فرهنگی نیز با این موزه دایر گردید.

غذا و سوغات

مشهورترین سوغاتی های خوراکی این بندر خرما، میگو و ماهی است. صنایع دستی بسیاری در این منطقه به دستان مردم بومی ساخته می شود که از جمله سوغاتی های این منطقه به حساب می آید. این صنایع دستی شامل منجوق دوزی، گلابتون دوزی، ظرف های صدفی، تزئینات آکواریوم، سبدهای حصیری، لیف و صنایع چوبی است. غذاهای معروف این بندر میگو پلو، قلیه ماهی و ماهی سرخ شده است.