اولین ویژه برنامه فیلمواره چشم هفتم در میراث در موزه سینما برگزار شد

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، اولین ویژه برنامه فیلمواره چشم هفتم در میراث در موزه سینما برگزار شد.

نخستین پروژه «فیلمواره چشم هفتم در میراث» با همکاری موزه سینما در قالب نمایش مستند «معمای تخت جمشید» به کارگردانی پژمام مظاهری پور آغاز شد.

پژمان مظاهری پور، کارگردان این اثر در ابتدای صحبتهای خود گفت: فیلمی که مشاهده کردید، از مجموعه ایران باستان است که سال 1396 تولید آن آغاز شد و تا سال 1400 مراحل تحقیق و تدوین آن به طول انجامید. کار پژوهشی این اثر زیرنظر رزمجو انجام شد. فیلم اول از این مجموعه در ارتباط با شروع کاوش ها و تا جنگ جهانی دوم را در بر می گیرد. فیلم دوم نیز درباره کاوش در تخت جمشید است که مربوط به اهمیت زنده یاد علی سامی اولین باستان شناس ایرانی است که در بنیاد تخت جمشید شروع به کاوش می کند.

وی ادامه داد: در این فیلم به فعالیتهای مرمت و حفاظت ایتالیایی ها پرداخته شده است که همین امر منجر به شناسایی نقش هایی همچون «بارعام خشایارشاه» شده است که امروزه در موزه ملی ایران نگهداری می شود. پایان فیلم دوم مصادف با سال 1357 است و فیلم سوم درباره مجموعه مطالعاتی است که شاهرخ رزمجو درباره برخی سازه های تخت جمشید از جمله «کاخ تچر»، «کاخ زنان» و «کاخ سه دروازه» انجام داده و همچنین به تحلیل و بررسی نقش بارعام که در ضلع شرقی کاخ آپادانا تخت جمشید می پردازد.

مظاهری پور درباره دشواری های ساخت فیلم مستند درباره مجموعه تخت جمشید و چالش های پیش روی خود گفت: در ارتباط با کاربری بناهای تخت جمشید تاکنون فیلم های متعددی ساخته شده است، آثاری که به توضیح دوره هخامنشی مخصوصا دوره داریوش می پردازند و نحوه زیست آن دوره را بیان می کنند اما کمتر پیش آمده که همکاران ما درباره تحلیل تاریخ باستان شناسی فیلمی بسازند. زمانی که من در حال ساخت این فیلم بودم، هم زمان ارد عطارپور هم در حال ساخت فیلمی درباره لوحه های بخش شمالی این مجموعه بود و فیلمبرداری ها به صورت هم زمان پیش رفت که اثر بی نظیری را ارائه کرده است. من معتقدم تخت جمشید هنوز هم اسراری ناشناخته دارد که فاش نشده و جای کار بسیاری برای محققان و فیلمسازان دارد.

این کارگردان درباره تجربه شخصی خود در تولید این فیلم افزود: «معمای تخت جمشید» اثری بود که با فکر تولید شد و در حدود یک سال نگارش کار به طول انجامید. متن های فراوانی درباره تخت جمشید وجود دارد و تا کنون مطالعات زیادی بر روی آن صورت گرفته است. هنگام فیلمبرداری دقیقا می دانستیم که چه چیز می خواهیم. بخشی که بیش از همه به طول انجامید، تدوین بود که علت آن، به وجود جزئیات ناشی از تحقیقات مفصل ما باز می گشت.

مظاهری پور با ارایه توضیحاتی درباره دسترسی به مستندات تصویری به حساسیت های موجود درباره فیلمبرداری از مکانهای تاریخی اشاره کرد و گفت: فیلمبرداری در سایت ها و محوطه های تاریخی دشواری های فراوانی به دنبال دارد. در حالی که بسیاری از مردم به راحتی وارد این مکان ها شده و روی آثار باستانی یادگاری می نویسند. کار کردن در این فضاها نیاز به آگاهی از مسائل باستان شناسی، تاریخ و مرمت دارد که در نتیجه باعث می شود تا بتوانیم مسائل فنی را به درستی در اثر خود بکار بگیریم.

وی ادامه داد: مستندهای باستان شناسی وسیله ای برای دیده شدن فعالیت های مرتبط با باستان شناسی هستند. درواقع این حوزه، ویترین کشور ما به حساب می آید. محوطه و سایت های فراوانی در این کشور وجود دارد که گردشگری موجب تخریب آنها می شود و حتی بسیاری از راهنمایان گردشگری آشنا نیستند تا برخورد درستی با این مجموعه ها داشته باشند و در این میان تلاش من ثبت این بناها است.

این فیلمساز در پاسخ به پرسش مرجان حاجی رحیمی، کارشناس حوزه میراث فرهنگی مبنی بر تخریب محوطه های باستان شناسی یادآور شد: متاسفانه قاچاقچیان باستان شناسی افراد زیرک و باسوادی هستند و حتی پیشنهاد ساخت فیلم در خصوص فعالیت های خود را به من داده اند اما من هیچ وقت نپذیرفتم. در حال حاضر دوستان عزیزی در سالن هستند که در منطقه سیلک کاشان به کاوش می پردازند و در همراهی با مردم به آنها اجازه می دهند که در کاوش ها حاضر باشند. خوشحالم که جمعیت زیادی در سالن حضور دارند و مشخص است که اقبال به چنین آثاری بیشتر شده است. هر اندازه فرهنگ در جامعه ما گسترش یابد، سبب می شود تا توهم وجود گنج در محوطه های تاریخی از میان برود.

پژمان مظاهری پور درباره فعالیت های جدید خود بیان داشت: در حال حاضر بر روی سری دوم مستند «ایران باستان» کار می کنم که یکی از فیلم ها، مربوط به تاریخ مطالعات سیلک و بخش دیگر در ارتباط با کاوش های جندی شاپور است که در سال 1395 و توسط یوسف مرادی به انجام رسید.

فرهاد ورهرام مستندساز شناخته شده از جمله افراد حاضر در این نشست بود که در سخنانی گفت: در ایران نهادهای فرهنگی و موزه ها مانند کشورهای دیگر باید از مستند سازان برای تولید فیلم های مرتبط با این حوزه دعوت کنند و نیاز است تا برای این کار فرهنگی هزینه شود.

پژمان مظاهری پور در بخش دیگری از صحبت های خود بیان کرد: 22 سال پیش که این حرفه را شروع کردم، به سخنی می توانستیم در سایت باستان شناسی کار کنیم. این حرفه به شدت ارتباط سختی با رسانه برقرار می کرد. اینکه امروز چنین جلساتی برگزار می شود نشان می دهد اعتماد میان حوزه باستان شناسی و رسانه ها برقرار شده است که اتفاق بسیار بزرگی به شمار می آید. با توجه به اقبالی که نسبت به این فیلم ها به وجود آمده ممکن است در آینده نهادهای گوناگون بخشی از هزینه ها را برعهده بگیرند که در این حوزه جای امیدواری وجود دارد.

مظاهری پور با اشاره به انفعال سینما و تولیدات نمایشی کشور نسبت به تولید آثاری با موضوعیت باستان شناسی اظهار کرد: هنگامی که به باستان شناسی می پردازیم باید تحلیل را وارد کار کرده و درام بوجود آوریم. اگر بخواهیم به باستان شناسی و اسناد وفادار باشیم، باید به داده های علمی توجه کنیم. در ایران تعداد زیادی محوطه و سایت تاریخی وجود دارد اما سریال های تاریخی ما به آن نمی پردازند. علت این است که ایجاد درام در این زمینه کاری سخت و دشوار است.

در این برنامه افرادی همچون فرهاد ورهرام، ارد عطارپور، مهدی باقری محسن معصومی فخرالدین سیدی و جمعی از علاقمندان به سینمای مستند حضور داشتند.