تجهیز کارگاه عمرانی در بافت شیراز و احتمال شروع ساخت مترو در این محدوده تاریخی

ایسنا/ براساس خبرهای منتشر شده، تجهیز کارگاه عمرانی در بافت شیراز و احتمال شروع ساخت مترو در این محدوده تاریخی صورت پذیرفت.

انجمن صنفی مرمتگران آثار تاریخی و جمعی از دوستداران میراث فرهنگی استان فارس از تجهیز کارگاه عمرانی در بافت شیراز و احتمال آغاز ساخت مترو در این محدوده تاریخی خبر دادند. این در حالی است که صدور مجوزها و چگونگی اجرای این پروژه در محدوده ای که حدود چهار ماه از ثبت ملی آن می گذرد و لایه های باستان شناسی این شهر هنوز کشف نشده، زیر سوال برده شده است.

انجمن صنفی مرمتگران آثار تاریخی و جمعی از دوستداران میراث فرهنگی استان فارس در نتیجه بررسی هایشان اطلاع دادند که در بافت تاریخی شیراز کارگاه عمرانی تجهیز شده و فعالیتها برای ساخت مترو از چهارراه زند به سمت دروازه شاهزاده قاسم آغاز شده است. البته این کارگاه فعلا تجهیز شده و مته های مخصوص مترو منتقل شده است. به همین خاطر درباره تخریب بخشی از بافت تاریخی و ثبت شده شیراز در حالی که هنوز لایه های باستان شناسی این شهر کاوش نشده، نگرانی ها تشدید شده است.

این انجمن همچنین یادآور شد که «بافت تاریخی شیراز، حاصل تفکر و عمل چند هزار ساله بشریت بوده است، از زمانی که هنوز شهر استخر برپا بود و رونق داشت، تا بعد از خرابی شهر استخر و رونق بی سابقه شهر شیراز. بر همین اساس ما لایه های باستان شناسی متعدد را در دل بافت تاریخی داریم که گواه و شاهد این تفکرها و فرهنگ هاست. سازه های دیگری مانند قنات ها که شریان و جریان زندگی را به بافت و مردمان شیراز داده است نیز در دل همین خاک ها قرار دارد. با این وجود، متاسفانه امروز در این شهر شاهد تصمیماتی یک طرفه و غیر کارشناسی هستیم.»

بنابر بررسی های اولیه انجمن صنفی مرمتگران آثار تاریخی استان فارس، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان ظاهرا از وجود این طرح، تصویب، استعلام و مجوزهای آن ابراز بی اطلاعی کرده است. این در حالی است که در متن ابلاغ بافت ثبت شده شیراز از سوی عزت الله ضرغامی به ایمانیه، استاندار فارس محدوده این بافت دقیق مشخص و تاکید شده است که «این اثر تحت حفاظت و نظارت این وزارتخانه است و هر گونه دخل و تصرف یا اقدام و عملیاتی که به تخریب یا تغییر هویت آن منجر شود، برابر مواد 558 لغایت 569 از کتاب پنجم قانون مجازات های اسلامی، تعزیرات و مجازات های بازدارنده جرم محسوب می شود و مرتکب مشمول مجازاتهای قانونی خواهد شد و مرمت و بازسازی اثر، صرفاً با تأیید و نظارت این وزارت ممکن خواهد بود.»

انجمن صنفی مرمتگران آثار تاریخی که تصاویری را از کارگاه عمرانی تجهیز شده در محدوده بافت تاریخی شیراز در اختیار قرار داده، چند پرسش در این باره مطرح کرده است، از جمله اینکه آیا ایجاد مسیر مترو در این نقطه از بافت شیراز، کارشناسی شده است؟ آیا روش دیگر یا مسیری دیگر قابل جایگزین است؟ این مسیر دقیقا از کجا شروع می شود و در ادامه به چه شکل به دروازه شازده قاسم می رسد؟ عمق این عملیات در دل خاک چقدر است؟ مسیر قناتها مانند قنات هزار ساله «مشیر» دقیقا در این طرح دیده شده است؟ لرزه های حاصله به عنوان نیروهای پس ماند در مسیر این مترو به کدام بناهای شاخص آسیب خواهد رساند؟

بافت شیراز در دوم مرداد 1402 سرانجام پس از تخریب های پی در پی و پیگیری های بسیار در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد. در ابلاغیه ضرغامی به استاندار فارس محدوده این بافت بین خیابانهای تختی، فردوسی، قاآنی، بلوار سیبویه و زینبیه تعیین شده است. این محدوده 360 هکتار از بافت تاریخی شهر شیراز با 410 اثر ثبتی و 2500 بنای باارزش تاریخی را شامل می شود.

درباره قدمت تاریخی شیراز نیز آخرین نتایج کاوش های باستان شناسی در دشت شیراز و محوطه پوستچی تایید کرد که پیشینه سکونت در آن براساس مطالعات لایه نگاری باستان شناسی و آزمایش های رادیوکربن به 7350 سال پیش می رسد. با این وجود لایه های باستانی در گستره وسیع تری از شیراز هنوز کاوش نشده و ناشناخته مانده است، از این رو اجرای هر نوع پروژه عمرانی با خطر مخدوش کردن و نابودی کامل لایه های باستانی این شهر مواجه است و از این نظر، نگرانی ها را تشدید می کند.