زوج جوان هنرمند اسدآبادی که در زمینه هنر گره چینی فعالیت دارند

ایسنا/ این خبر پیرامون زوج جوان هنرمند اسدآبادی که در زمینه هنر گره چینی فعالیت دارند، برای شما نگارش شده است.

اینجا در این کارگاه کوچک گویی به گوشه ای از تاریخ هنر اصیل ایرانی بازگشته ای، گویی در کوچه پس کوچه های تاریخ قدم زنان سرک می کشی، هر یک از آثار دست ساز هنر گره چینی این زوج جوان گویی نفس می کشند و زنده اند و روح دارند و گویی با این همه زیبایی می خواهند برای هر رهگذری که از کنار این کارگاه می گذرد، دلبری کنند، ساده بگویم که اینجا اوج زیبایی هنر سرانگشنان یک هنرمند است که تا نبینی باور نخواهی کرد.

خانم آقاجانی و آقای پاشایی زوج جوان هنرمند اسدآبادی هستند که به اتفاق هم در زمینه زیباترین و قدیمی ترین هنر اصیل ایرانی، هنر «گره چینی» فعالیت دارند و در کارگاه کوچک خود دنیای زیبایی از این هنر وصف ناپذیر را خلق کرده اند و معتقدند هنرمندان این عرصه نباید اجازه دهند این هنر ارزشمند و فاخر ایرانی به بوته فراموشی سپرده شود.

به گفته این زوج جوان اسدآبادی، گره چینی به هنری ایجاد شده با قطعات برش خورده چوب و شیشه های رنگی در اشکال مختلف و متعدد الاجرا و وحدت گرای هندسی که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده در کنار هم قرار گرفته باشند، گفته می شود.

هادی پاشایی با بیان اینکه تحصیلاتم فوق دیپلم برق بود و پیش از این در زمینه برق فشار قوی فعالیت داشتم، اظهار کرد: بعد از ازدواج، همسرم برخی از کارهای خود را برای انجام به منزل می آورد و همین امر موجب شد تا کم کم به این هنر زیبا در صنعت چوب علاقمند شوم و با فراگیری اش از حرفه برق کاری به این حرفه روی آورم و بعد از مدتی کارگاه گره چینی را به اتفاق همسرم راه اندازی کنیم.

وی با بیان اینکه همسرم مربی صنایع چوب اداره فنی و حرفه ای اسدآباد بوده و در خارج از ساعات اداری خود نیز در کارگاه به اتفاق بنده مشغول فعالیت است، خاطرنشان کرد: اداره فنی و حرفه ای برخی از هنرجویان گره چینی اش را برای آموزش به این کارگاه می فرستد که در این رابطه به طور میانگین سالانه 20 تا 25 نفر را در رابطه با این هنر زیبای آموزش می دهم.

پاشایی با بیان اینکه این حرفه با خراطی ها و کارگاه های نقاشی ارتباط تنگاتنگی دارد، یادآور شد: از هنر گره چینی بیشتر در دکوراسیون منازل سنتی و نیز کافه های سنتی در قالب درب و پنجره، نرده و پله های سنتی چوبی، میز و مبلمان و عسلی مورد استفاده قرار می گیرد.

این هنرمند 43 ساله خوش ذوق اسدآبادی با اشاره به اینکه فروش کارگاه ما بیشتر به صورت حضوری است، خاطرنشان کرد: در بحث بازاریابی قصد استفاده از ظرفیت فضای مجازی را هم در آینده نزدیک خواهیم داشت.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه این هنر به عنوان قدیمی ترین هنر زیبا در صنایع چوبی در جامعه کمتر شناخته شده و مردم شناخت چندانی با از ندارند، گفت: بنده و همسرم به اتفاق به دنبال توسعه کارگاه گره چینی خود هستیم، این کارگاه 22 متری دیگر پاسخگوی فعالیتهای ما نیست اما متأسفانه امکان اجاره کارگاه بزرگتر به علت سنگین بودن اجاره بها را نداریم.

پاشایی پیرامون زوج جوان هنرمند اسدآبادی که در زمینه هنر گره چینی فعالیت دارند، مطرح کرد: برای اجاره کارگاه بزرگتر و خرید تجهیزات بروز درخواست 200 میلیون تسهیلات بانکی کرده ام که در این رابطه بانک مورد نظر شرط پرداخت این تسهیلات را پرداخت 32 میلیون تومان در قسط اول عنوان کرد که واقعاً برای بنده و همسرم بسیار سنگین است.

وی با اشاره به چوب مورد استفاده در هنر گره چینی تصریح کرد: بهترین ماده اولیه ساخت گره چینی که مورد توافق استادکاران چوب است، درخت چنار است که خوشبختانه این درخت، بومی ایران است و بافتی منسجم داشته و از مقاومت بالایی برخوردار است البته از چوب نارنج، گلابی، گردو، عناب و درختهای جنگلی ایران از نوع آزاد و راش نیز برای ساخت گره چینی استفاده می شود.

این هنرمند بیان کرد: ابزارآلاتی که برای ساخت گره چینی استفاده می شود، همان ابزاری است که در یک کارگاه دوردگری وجود دارد و شامل اره، خط کش، دریل، سمباده، سوهان، گیره، چکش و مته است.

وی با بیان اینکه کسی که عاشق حرفه و هنر نباشد نمی تواند این کار را دنبال کند، اظهار کرد: در گذشته در همه خانه ها حداقل اثری از گره چینی وجود داشت اما اکنون با تغییر کاربری و تبدیل خانه ها به آپارتمان ها نه تنها منازل ما تغییر کرده بلکه هویتمان نیز دگرگون شده است.

پاشایی با اشاره به اینکه ماشینی شدن زندگی های این دوره و زمانه موجب شده این هنر رو به منسوخ شدن برود، ادامه داد: در زمان کار گره چینی چنان لذت و شوق وصف ناپذیری به من دست می دهد که دلم می خواهد شوق و لذتم را با همگان تقسیم کنم.

آزاده آقاجانی هم گفت: فارغ التحصیل رشته مهندسی سازه های چوبی هستم و حدود 22 سال است به عنوان مربی فنی و حرفه ای شهرستان اسدآباد هنر زیبای صنایع دستی گره ‍ چینی را آموزش می دهم. حدود 13 سال پیش ازدواج کردم و بعضی مواقع برخی از سفارشات کار خود را برای انجام به داخل منزل می آوردم و این امر موجب شد که همسرم نیز به این هنر از خود علاقه نشان دهد.

وی با اشاره به اینکه شغل اصلی همسرم فنی کار برق بود، تصریح کرد: با آموزش هایی که از هنر گره چینی در حین انجام کار سفارشات در منزل انجام می دادم، همسرم این هنر را فرا گرفت و از حدود شش سال پیش وی نیز فعالیت در این هنر را آغاز کرد و حدود دو سالی در حیاط منزل در زمینه این هنر فعالیت داشت اما بعد از دو سال حدود چهار سال پیش تصمیم به راه اندازی کارگاه گره چینی گرفت و در حال حاضر در کارگاه مشغول به فعالیت در این حوزه است و بنده هم در کارگاه، وی را کمک می کنم البته همسرم بیشتر از بنده در کارگاه حضور دارد.

آقاجانی خاطرنشان کرد: همسرم با توجه به علاقه ای که به این هنر پیدا کرده بود، خیلی زود در این هنر پیشرفت کرد و از طریق فضای مجازی و نیز فیلم های آموزشی با پیگیری لازم آموزش های خود در زمینه این هنر فاخر را تکمیل تر کرد و در حال حاضر در گره چینی راهنمایی نیز به بنده می دهد.

وی با بیان اینکه متأسفانه مردم از هنر فاخر گره چینی و هنر چوب شناخت ندارند و حتی به گمان آنها گره چینی همان معرق است، تصریح کرد: از قیمت و ارزش این هنر دست نیز بسیاری از مردم آگاه نیستند و فکر می کنند یک کار مشبک است.

این بانوی هنرمند 44 ساله یکی از دلایل ناشناخته بودن این هنر را هزینه های سنگین چوب در هنر گره چینی دانست و ادامه داد: بسیاری از هنرجویان برای فراگیری رایگان این هنر با ذوق و علاقه بسیاری به مرکز فنی و حرفه ای مراجعه می کنند اما متأسفانه وقتی از هزینه و قیمت بالای چوب و مواد اولیه این هنر آگاه می شوند، پا پس می کشند.

وی خاطرنشان کرد: اگر مرکز فنی و حرفه ای مانند گذشته بتواند علاوه بر آموزش رایگانی که در حال ارائه است، مواد اولیه این هنر را نیز به صورت رایگان یا حداقل با قیمت پایین تری در اختیار هنرجویان قرار دهد، این امر از نقش مؤثری در حفظ و احیاء و نیز زنده نگهداشتن این هنر برخوردار خواهد بود.

این هنرمند و مربی باسابقه و باتجربه هنر گره چینی نقش رسانه ها را نیز در معرفی و حفظ این هنر اصیل ایرانی مؤثر ارزیابی کرد و گفت: معرفی این هنر فاخر و ارزشمند به جامعه موجب آن خواهد بود که مردم با این هنر بیشتر آشنا شده و ارزش این هنر زیبا را به عنوان یکی از هنرهای قدیمی صنایع دستی بیشتر بدانند.

وی افزود: برگزاری و برپایی نمایشگاه های مختلف گره چینی نیز از نقش مؤثری در حفظ و آشنایی هر چه بیشتر مردم با این هنر اصیل ایرانی برخوردار است اما متأسفانه حمایت لازم در این ارتباط انجام نمی گیرد و هزینه های غرفه واقعاً سنگین است و نمیتوان از پس آن برآمد.

آقاجانی ادامه داد: در حال حاضر اکثریت کلبه ها و دهکده های سنتی و خانه های بومگردی کل کشور و حتی سایر کشورها به سمت و سوی استفاده از هنر گره چینی و سنتی سوق پیدا کرده و استقبال کننده این هنر در این زمینه ها رو به افزایش است و به طور قطع جوانان با آموزش لازم می توانند در این حوزه کسب و کار بسیار خوبی برای خود راه اندازی کنند.

وی با بیان اینکه متأسفانه در زمینه حوزه صنایع دستی حمایت و تبلیغات چندانی وجود ندارد و این است که برخی از هنرهای صنایع دستی اصیل ایرانی از جمله گره چینی برای مردم شناخته شده نیست، خاطرنشان کرد: در دوران دبیرستان ابتدای امر با هنر معرق و مشبک وارد کار هنر صنایع دستی شدم و در دوران دانشگاه سفر به استانهای مختلفی از جمله شیراز موجب آن شد که با رشته گره چینی و خاتم آشنا شوم ضمن اینکه در دوران دانشگاه نیز در رشته مهندسی سازه های چوبی مربوط به ساخت خانه های متحرک چوبی در زمینه ویلاسازی در حال تحصیل بودم.

آقاجانی یادآور شد: هنر خاتم کاری یکی از دیگر هنرهای صنایع دستی زیبا و اصیل ایرانی بوده که در استان همدان برای بسیاری از مردم ناشناخته است در حالیکه یک رشته بسیار پولساز و پردرآمد به شمار می رود و به طور قطع معرفی این هنر از نقش مؤثری در هدایت افراد علاقمند برای آموزش و حفظ این هنر برخوردار خواهد بود.

این هنرمند تحصیلکرده در رشته کارشناسی مهندسی سازه های چوبی ادامه داد: معرفی ظرفیت و پتانسیل های این رشته به جوانان از طریق رسانه ها و آموزش این هنر اصیل ایرانی می تواند در زمینه اشتغال قشر جوان به ویژه قشر آقایان نقش مؤثری داشته باشد و درآمد خیلی خوبی از این طریق داشته باشند و علاوه بر این با آموزش و اشتغال اجازه ندهند این هنر زیبای وصف ناپذیر به بوته فراموشی سپرده شود.

گره چینی چوب از هنرهای ظریفی است که از اوایل دوره اسلامی در ایران رایج بوده است، برخی پژوهشگران احتمال داده اند استفاده از این هنر از دوران خلفا عباسی آغاز شده و در قرن شش تا هشت هجری قمری در مصر و سوریه متداول شده و از همان زمان به ایران رسیده است.

براساس شواهد و آثار موجود پیشینه هنر گره چینی در معماری ایران به دوره سلجوقی و صفوی باز می گردد و خاستگاه آن نیز شهر اصفهان بوده است.

پیش از این از این سبک کار به طور معمول در ساخت درهای اماکن متبرکه، مقابر، منابر و از مشبک در پنجره های منازل و کاخ ها و نرده ها استفاده می شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اسدآباد هم تعداد کارگاه های صنایع دستی مشاغل خانگی این شهرستان را بیش از 250 کارگاه صنایع دستی خانگی برشمرد و گفت: کارگاه های صنایع دستی خانگی این شهرستان در زمینه های نقاشی سفال (میناکاری)، تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، رودوزی و چرم و...دارای فعالیت هستند.

کامران اکبری شایگان همچنین با اشاره به فعالیت 20 کارگاه صنایع دستی در شهرستان افزود: از این تعداد کارگاه های صنایع دستی تعداد بیشتر کارگاه ها به میناکاری اختصاص دارد.