کارگاه آموزشی مکان تاریخی به عنوان عنصر موثر بر روایت برگزار شد

ایرنا/ براساس آخرین خبر و گزارشات منتشر گشته، کارگاه آموزشی مکان تاریخی به عنوان عنصر موثر بر روایت برگزار شد.

کارگاه آموزشی «مکان تاریخی به عنوان عنصر موثر بر روایت» با تدریس شهاب الدین عادل مدرس، عکاس، مستندساز و پژوهشگر و علی شاه محمدی کارگردان و مدرس فیلمنامه نویسی در سالن نشست موزه ملی ایران برگزار شد.

شاه محمدی در این نشست اظهار داشت: بین روایت و داستان تفاوت های زیادی وجود دارد. روایت سینمایی دارای چهار عنصر شخصیت، زمان، مکان و طرح داستانی است. هر کدام از این موارد وجود نداشته باشد، روایت سینمایی رخ نمی دهد. به طور کلی هر شخصیتی در زمان یا مکان به دنبال هدف است. درباره شخصیت باید بگوییم داستان درباره اوست که خواسته مهمی دارد و فعال است. همچنین شخصیت برای رسیدن به هدف اشتیاق دارد.

وی گفت: مکان روی شخصیت و یا شخصیت روی مکان تاثیر می گذارند. اصولا ما با شخصیتی همذات پنداری می کنیم که هدف داشته باشد. همچنین شخصیت باید اشتیاق داشته باشد و دست به عمل بزند. مهم نیست هدف او برای مخاطب مهم باشد چیزی که مهم است میزان اشتیاق آن به کارش است.

این کارگردان بیان کرد: مکان در سینما مشخص است و بر شخصیت تاثیر می گذارد یعنی این تاثیر به صورت داد و ستد بین شخصیت و مکان است. ویژگی زمان این است در دوره مشخص تاریخی رخ می دهد و زمان هم بر شخصیت یا شخصیت بر زمان تاثیر می گذارد. در فیلم «خانه پدری» کیانوش عیاری وقتی قتل رخ می دهد زمان قبل از قتل مانند زمان بعد از قتل نیست. همچنین مکان در روایت تاثیر می گذارد و وقتی مکان عوض می شود، قصه هم تغییر می کند.

وی اظهار داشت: مکان با کارکرد غیرکلاسیک می تواند تاثیر کمتری در روایت داشته باشد و در این حوزه مکان بر شخصیت تاثیر نمی گذارد یعنی مکانی که از انسان تاثیر نمی گیرد و تاثیر نمی گذارد. مکان در کارکرد غیر کلاسیک هم معنا را منتقل می کند. مکان عامل انتقال جهان بینی فیلمساز است و اگر نمی خواهید مکان کارکرد کلاسیک در روایت داشته باشد باید دلیلی برای آن داشته باشید. مکان روایت شما بخشی یا تمام جهان بینی شما را انتقال می دهد.

همچنین در این نشست شهاب الدین عادل بیان کرد: مکان ایجاد هویت می کند و به نوعی شخصیت دارد. مکان در اصل یک تجربه محیطی و ارتباطی است. در سینما از طریق میزانسن های مختلف در حال تغییر مکان هستیم. مکان به عنوان نقطه ای که از مصالح مختلف ساخته شده می تواند هویت ایجاد کند. به طور کلی مکان و روایت هر دو در سینما مهم هستند. در بسیاری از فیلم ها جذابیت مکانی وجود دارد یعنی لوکیشن فیلم در جایی واقع است که در واقعیت یک اتفاق رخ داده است.

این مستندساز با برشمردن مثال هایی از آثار تاریخ سینما افزود: سه نوع نگاه درباره مکان وجود دارد. یا تاریخی و میراثی هستند یا مکان هایی است که زیبایی متفاوتی دارند یا فیلمسازان آگاهانه براساس ساختار موضوعی فیلم مکان را انتخاب می کنند.

وی افزود: اینکه ما از مکان چه می خواهیم خیلی مهم است. به طور کلی محتوا، لوکیشن و خط روایی مهم است و لوکیشن شخصیت اصلی را تعیین می کند. به طور مثال در فیلم «خشم خدایان» مکانی که فضا را ایجاد می کند مهم است یعنی رعب و هراس از طریق مکان منتقل می شود. همچنین ما از طریق صداها می توانیم فضا را تجسم کنیم و حتی حرکت دوربین می تواند تغییر فضا ایجاد کند. مکان یک امر واقعی است اما در سینما ممکن است انتزاعی باشد.

عادل بیان کرد: در سینما فضا خیلی مهم است و مکان یک پدیدار هستی شناسانه است که تجربه مستقیم افراد در پرداختن به آن نقش دارد. شخصیت مکان را تجربه می کند و هویتش با مکان تعریف می شود. مکان مانند تاریخ است و پویایی دارد و شخصیت ها را به هم مرتبط می سازد.

این پژوهشگر یکی از مهمترین مراحل فیلمسازی را انتخاب مکان عنوان کرد و گفت: در سینما، فیلمساز اول فیلمنامه را می نویسد، بعد به این می رسد که فیلم چطور روایت شود و چه کسی آن را روایت کند و اینکه روایت در چه لوکیشنی قرار گیرد، حائز اهمیت است.

عادل اظهار داشت: سه گفتمان درباره مکان در سینما و معماری وجود دارد. اول این نکته که مکان ارتباط درونی بین انسان ها بوجود می آورد. دوم، اینکه فضای مکانی موجب ارتقای شخصیت می شود و سوم نقشی است که مکان در فراهم کردن زمینه های ارتقای آگاهی شخصیت از محیط برعهده دارد. در نهایت باید گفت فضای میراثی یک اثر هنری محسوب می شود.

کارگاه های دومین جشنواره ملی چند رسانه ای میراث فرهنگی در بخش تهران توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به میزبانی موزه ملی ایران برگزار می شود.

این جشنواره توسط معاونت میراث فرهنگی کشور با دبیری علیرضا تابش از هشتم تا دهم آذر امسال در قزوین برگزار می شود.