ماجرای کشف دست خط منتسب به امام رضا در ساوه چه بود؟

ایرنا/ بدنبال آخرین خبرهای بدست آمده، این پرسش مطرح می گردد که ماجرای کشف دست خط منتسب به امام رضا در ساوه چه بود؟

یکی از سایتها خبری مبنی بر کشف دست خط منتسب به امام رضا (ع) در یکی از آجرهای مسجد جامع ساوه را به نقل یکی از پژوهشگران کشور منتشر کرد.

این خبر تاکنون انتشار گسترده ای در فضای مجازی داشته اما با توجه به عدم واکنش مسئولان میراث فرهنگی استان مرکزی و کشور صحت و سقم آن در هاله ای از ابهام است.

فاطمه داوری، مدیر اداره کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مصطفی مرزبان، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی به همراه چند تن از پژوهشگران و مسئولان ساوه در اداره میراث فرهنگی این شهرستان برای بررسی این موضوع نشستی چند ساعته پشت درهای بسته داشتند.

هر چند علی رغم پیگیری ها هیچ کدام از مسئولان حاضر در این نشست حاضر به مصاحبه نشدند و فاطمه داوری، مدیر اداره کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به اینکه موضوع در دست بررسی است، بسنده کرد.

آنچه که در خبر منتشر شده و در فضای مجازی آمده، این یادگار نوشته آجری در ابعاد 30 در 30 بوده که در قدیمی ترین بخش مسجد جامع تاریخی ساوه قرار دارد.

عمادالدین شیخ الحکمایی، پژوهشگر خطوط و اسناد و کتیبه های موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران در این خبر در ارتباط با متن یادگار نوشته میگوید: عبارت / حَضَرَ علی بن موسی اللهم اغفر[له] به حق محمد و علی و فاطمه و الحس[ن] و الحسین / و کلمه احدی [و ما] تین به خط کوفی به معنی حاضر شد علی ابن موسوی (در این مکان به صورت محذوف) و طلب آمرزش برای همگان با ذکر پنج تن نقش بسته و واژگان / احدی [و ما] تین / به احتمال زیاد به معنای 201 به صورت ناخوانا تر آمده که احتمالا مربوط به سال است.

در هر صورت اظهارنظر قطعی در مورد این ادعا نیازمند اعلام رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از بررسی و به نتیجه رسیدن آنها است.

به عقیده کارشناسان میراث فرهنگی، احتمال می رود مسجد جامع ساوه بر بنای قدیم تری ساخته شده است. به این معنی که از مصالح مسجد قدیمی تر یا بنای قدیمی تری مانند آتشکده در معماری مسجد شبستانی استفاده شده و در واقع 17 لایه تاریخی در داخل گنبدخانه و فضای همجوار آن گواهی بر این مدعاست.

مسجد اولیه در واقع مسجدی شبستان دار بوده است و عمده مصالح بکار رفته در آن خشتی بوده و شواهد حاکی از آن است که دوره ساخت مسجد شبستانی به سبک خراسانی و رازی مربوط به دوران آل بویه یا دیلمان است.

پس از دوره آل بویه و استقرار سلجوقیان، عملیات ساخت ایوان سازی و مناره در مسجد جامع ساوه نیز آغاز شده و از قرن 6 هجری این مسجد دارای ایوان، گنبد، گنبدخانه و مناره شده است.

این مسجد در دوره های مختلف تاریخی با اضافه شدن تزئینات و معماری خاص هر دوره همچنان به حیات و کارکرد اصلی خود ادامه داد، در دوران پهلوی اول با توجه به رونق مناطق و مساجد مرکز شهر ساوه از جمله مجموعه مسجد انقلاب، به دلیل تراکم جمعیت و مراکز اقتصادی حول آن، برگزاری آئین های مذهبی از جمله نماز جمعه از مسجد جامع به مسجد انقلاب واقع در میدان انقلاب این شهر منتقل شد.