نشست خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی با مدیران موزه و مدیر توسعه گروه موزه های دفینه برگزار شد

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای واصله، نشست خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی با مدیران موزه و مدیر توسعه گروه موزه های دفینه برگزار شد.

محسن قانونی، مدیر توسعه گروه موزه های دفینه گفت: غیر از موزه هایی که اکنون در شهر تهران، رامسر، یزد و اصفهان داریم، ایجاد موزه های دیگری نیز در دست اقدام و راه اندازی یا امکان سنجی است. به عنوان مثال موزه تار و پود یا دست بافته های کویر ایران را به عنوان مکمل موزه نور و روشنایی یزد برنامه ریزی کرده ایم. فرآیندهای اجرایی آن شروع شده است. تمام تلاشمان را می کنیم که امسال به بهره برداری برسد.

وی گفت: در شهرهای کمتر برخوردار برای ایجاد موزه ورود پیدا کرده ایم. به عنوان مثال، آقای فاضل نظری به تازگی با استاندار خوزستان درباره ایجاد موزه در اهواز صحبت کرده تا اگر بنای پیشنهادی وجود داشت، به گروه موزه های دفینه اعلام کنند.

قانونی بیان کرد: در استان مازندران و شهر رامسر پروژه هتل قدیم را داریم که در مرحله مرمت قرار دارد و تا سال 1403 افتتاح خواهد شد. در شهر شیراز امکان سنجی می کنیم تا با همکاری شهرداری شیراز، موزه فرهنگ و هنر ایجاد شود. در شهر بیرجند استان خراسان جنوبی یکی از فضاهای موزه ای به گروه موزه های دفینه اضافه می شود.

در شهر تبریز نیز امکان سنجی خواهد شد که موزه فرش راه اندازی شود. به فراخور اینکه چه زمانی موانع راه اندازی موزه ها برطرف شود به سراغشان خواهیم رفت. بنابراین امسال و سال آینده تعدادی موزه افتتاح می کنیم.

این مرمتگر گفت: زمانی که موزه هنرهای ملی اصفهان راه اندازی شد؛ تصور میشد سرانه موزه داری این شهر خوب است، چون پتانسیل زیادی دارد اما متوجه شدیم اینطور نیست و این شهر موزه زیادی ندارد. در شهر شیراز اماکن تاریخی زیادی وجود دارد اما موزه ای که استاندارد باشد؛ نداریم و اهالی شهر شیراز نیز به آن واقف هستند. در تبریز نیز همین طور است. با توجه به ثبت جهانی شهر تبریز، اداره میراث فرهنگی قول ایجاد موزه را داده اما هنوز موزه فرش تبریز ایجاد نشده است.

وی افزود: با توجه به بررسی های انجام شده، متوجه شدیم که عمارت باغ اکبریه در شهر بیرجند وضعیت مطلوبی از لحاظ نگهداری بنا ندارد. شاید به این دلیل که میراث فرهنگی بناهای زیادی داشته و امکان نگهداری از همه انها نیست. در حالی که این باغ ثبت جهانی شده است ما به این جمع بندی رسیدیم با همکاری وزارت میراث فرهنگی این بنا در اختیار بنیاد قرار گیرد تا در آن سرمایه گذاری کند و اولین پردیس موزه ای باغ ایرانی در اکبریه ایجاد شود.

این مرمتگر افزود: شاید کمتر از 5 درصد از آثار مخازن ما به نمایش درآمده باشد بقیه آثار در مخازن قرار دارد. یکی از اهداف ما این است که آثار از خزانه ها بیرون بیاید و براساس نوع آنها و موزه ها به نمایش گذاشته شوند.

قانونی درباره فرآیند اصالت سنجی آثار نیز گفت: کارگروه اصالت سنجی را در گروه موزه های دفینه داریم. تمام اشیایی که وارد موزه ها می شوند اعم از آنهایی که قبلاً شناسایی شده اند یا نه؛ همگی فرآیند اصالت سنجی را طی می کنند.

این فرآیند اصالت سنجی از دریافت نظر کارشناسان خبره شروع می شود و روش های مختلفی را طی می کند تا در نهایت مطمئن شویم که آن اثر اصل است بنابراین آثار غیر اصیل در موزه های بنیاد به نمایش گذاشته نمی شود.

اما درباره مابقی آثاری که به آن شک داریم فرآیندها می تواند ادامه پیدا کند تا منجر به نتیجه شود. به عنوان مثال مجموعه ای از تابلوهای کمال الملک را داشتیم که از نگاه کارشناسان به عنوان تابلوی کمال الملک شناخته میشد اما با توجه به پارامترهای تکمیلی و مطالعات و آزمایش های مختلف متوجه شدیم که این تابلوها متعلق به مکتب کمال الملک هستند نه آثار خود استاد.

این بررسی ها در تصاویر دیجیتالی مشخص شده است و هنوز هم روی آنها مطالعه می شود. مثلاً در مطالعات نشان داده که از بوم های وارداتی استفاده کرده اند درحالی که در دوره کمال الملک بوم وارداتی نداشتیم. همکاران ما در حال مطالعه هستند که بدانند این بوم ها از کدام کشور یا کارخانه وارد شده است. درباره اشیای دیگر نیز این مطالعات انجام می شود.

قانونی درباره اینکه در سالهای گذشته مرمت برخی از خودروهای موزه خودروهای تاریخی مورد انتقاد قرار گرفت و چطور میتوان مطمئن بود که مرمت بقیه آثار به شکل این خودروها نشود گفت: اتفاقی که در موزه خودرو افتاد و انتقادهایی که به آن شد به نظر من یک پروپاگاندای خبری بود. باید بدانیم که شیوه مرمتی یک اثر ماشینی که سالها به آن رسیدگی نشده با شیوه مرمتی یک سفال خیلی متفاوت است. حساسیت کسانی که خودرو دارند را درک میکنم اما شی مرمت یک شی تکنولوژیک شبیه همین چیزی است که اتفاق افتاده است.

وی افزود: دخل و تصرف در قبال آثار تاریخی با آن چیزی که فکر می کنید کاملاً متفاوت است. برخی از خودروها در دوره هایی تفاوتهایی داشتند که از اصالت اولیه خودشان خارج شده بودند. رنگ خودرو تغییر نکرده شاید به اصل خودش برنگشته باشد. باید در آن زمان این نکات به خوبی توضیح داده میشد که هر کدام از این خودروها چه فرآیندی را طی کرده اند.

شاید در کشور نتوانیم برخی از مرمتهای نوین را به دلیل محدودیتهایی از جمله محدودیتهای تکنولوژیک انجام دهیم و هر ایده ای که می خواهیم را اجرا کنیم، چون امکاناتش در ایران وجود ندارد ولی سعی می کنیم با تمام توان اشیای موزه ای مرمت شود. ضمن اینکه در چند سال اخیر از نیروهای نخبه و ماهر در این بخش کمک گرفته شده و جذب شده اند.

ما به صورت تخصصی 15 تا 20 مرمتگر حرفه ای را در این سالها جذب کرده ایم این اتفاق کم نظیری در کشور است که بتواند در یک مدت زمان محدود متخصصان و نخبه های جوان کشور به یک مؤسسه جذب شود.

وی گفت: ما در گنجینه ها نزدیک به چند صد هزار شی تاریخی داریم. هیچ ساختار و گروهی نمی تواند ادعا کند هر آن چه در گنجینه داد را به نمایش میگذارد اما احصا و نگهداری از آثار و نمایش آثار شاخص انجام می شود. میزان موفقیت ما در این زمینه در حالی بررسی می شود که تازه این مسیر شروع شده و در 5 سال اخیر نگاه موزه داری در بنیاد نسبت به قبل تفاوت زیادی داشته است. در این دوره تحول جدی تری انجام شد، چون بنیاد از سال 74 موزه داری را شروع کرده ولی در چند سال اخیر تعداد زیادی موزه به مجموعه های آن اضافه شد.