کم توجهی به میراث جنوب کرمان

ایرنا/ این خبر پیرامون کم توجهی به میراث جنوب کرمان برای شما مخاطبان گرامی نگارش شده است.

غروب بود که به حوالی مظاهر تمدن کنار صندل، محل پیدایش تمدن در حوالی جیرفت رسیدیم؛ جمعه نبود اما کل غم عالم را مثل غروب های جمعه انگار در دلمان ریختند وقتی چشممان به محوطه باستانی افتاد؛ غریب، مهجور، تنها، تاریک و بی کس.

دریغ از یک نگهبان و دریغ از یک لامپ؛ درست زمانی که تاریکی شب هم داشت عصبانیت خودش را از این مهجوریت تاریخ و تمدن چند هزار ساله بر سر ما خالی میکرد، مجبور شدیم پله های چوبی را بپیماییم؛ از هر چند پله، یکی دو تا شکسته شده بود و باید حواسمان می بود که پایین نیفتیم و زخمی نشویم.

تا بالای تپه رفتیم؛ به جای آنکه پایین را بنگریم، ابتدا آسمان را نگریستیم تا ستاره ها را از محوطه باستانی کنارصندل تماشا کنیم؛ جایی که چند هزار سال پیش مهد تمدن بشریت بوده است.

به زحمت خودمان را به پایین تپه رساندیم؛ البته مجبور شدیم دست همدیگر را بگیریم که پرت نشویم؛ رسیدیم به جایی که کتیبه گلی چند هزار ساله را درون محفظه ای قفل شده، در یک پلاستیک نگه داشته بودند؛ من مانده بودم آنجا در آن لحظه چطور صحنه پیش رو را تصور و تحلیل کنم.

بهتر است از تنهایی و مشکلات موجود در پهنه تاریخی و تمدن کنارصندل بیشتر برایتان روایت نکنم؛ سوار ماشین هایمان شدیم و حرکت کردیم؛ آنقدر تاریک بود که راه را داشتیم به سمت جاده گم می کردیم. یکی دو کپر آنجا گذاشته بودند، ساختمانی که مثلا قرار بوده رستوران باشد یا هرچیز دیگری؛ نمی دانم، در آن لحظه نمی خواستم به هیچ چیزی فکر کنم؛ آنقدر خشم همه ما را فراگرفته بود که نمی توانستیم به چیز دیگری هم فکر کنیم؛ راهمان را گرفتیم و برگشتیم؛ من فقط داشتم به این جمله می اندیشیدم: مگر می شود انسان، انسان باشد، عشق و محبت داشته باشد، ایران دوست باشد و علاقمند به هویت خود اما اینطور بی توجه به آثار تاریخی بماند؟ اصلا سازمان میراث فرهنگی هم بودجه نداشته باشد یا بودجه ندهد، از هیچ راه دیگری نباید فکر راه و چاره ای کرد؟

این تصویر مربوط به چند ماه قبل بازدید خبرنگاران از محوطه تپه باستانی کنار صندل است؛ یکی از دهها اثر باستانی و تاریخی که در جنوب کرمان در نزدیکی شهرهای جیرفت و عنبرآباد قرار دارد و حالا در ادامه انتقادهای قبلی، صداها از جنوب استان بلندتر برخاسته در اعتراض به بی توجهی های میراث فرهنگی به این منطقه.

منتقدان در جنوب استان کرمان از کم توجهی به حوزه میراث فرهنگی در این منطقه که سابقه غنی فرهنگی و تاریخی دارد گله مند و صدای اعتراضشان هم بلند است؛ هرچند مسئولان میراث فرهنگی نیز در پاسخ به انتقادها به بضاعتی اشاره می کنند که اساسا اندک است و مدعی هستند تلاش کرده اند توازن را در خدمات رسانی به جنوب کرمان پهناور رعایت کنند.

گرچه جنوب کرمان به لحاظ اقلمی، جغرافیایی و فرهنگی داشته های غنی زیادی دارد اما مسئولان و فعالان حوزه میراث فرهنگی اذعان می کنند که اداره کل میراث فرهنگی آنطور که باید به مناطق جنوب کرمان رسیدگی نمی کند و برخی نمونه های آن را هم در نابسامانی تپه کنار صندل جیرفت مثال می زنند که پس از کاوش ها به حال خود رها شده و در معرض تخریب است.

احمد بلند نظر، فرماندار جیرفت اخیرا در دیدار با مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمان به شدت از کم توجهی این اداره کل به جنوب کرمان انتقاد کرد و اظهار داشت: مشکل اساسی مجموعه میراث فرهنگی جیرفت اینکه این مجموعه در حد نمایندگی است، هرچند در تابلو آن عنوان اداره درج شده است، اما هنوز چارت اداری و ساز و کار مشخصی ندارد و این در شان جیرفت باستانی نیست.

وی پیرامون کم توجهی به میراث جنوب کرمان تصریح کرد: مردم از عملکرد ما در حوزه میراث فرهنگی گلایه مند هستند و من حق را به آنان می دهم، زیرا در طی همه این سالها هیچ اتفاق قابل توجهی در حوزه میراث فرهنگی در شهرستان شاهد نبودیم.

فرماندار جیرفت با اشاره به لزوم تعیین تکلیف حریم محوطه تاریخی کنار صندل افزود: تپه باستانی کنار صندل و شهر قدیم جیرفت نیاز به مرمت اضطراری دارد تا از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود.

بلند نظر ادامه داد: این اعداد و ارقام اعتباراتی هم که عنوان می شود روی کاغذ است، زمانی ما آن را می بینیم که به مرحله اجرا درآیند.

همچنین تعدادی از دیگر مسئولان، فعالان رسانه ای و فرهنگی نیز نسبت به حذف منطقه جنوب کرمان در برنامه سفر وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و قائم مقام وی، به استان کرمان در سال گذشته و سال جاری اظهار گلایه کرده بودند.

ذبیح الله اعظمی، نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به بی اطلاعی از سفر قائم مقام وزیر میراث فرهنگی به استان کرمان و ضمن گلایه شدید از روند کند ساخت موزه منطقه ای جیرفت به دلیل تخصیص نیافتن اعتبار افزود: متاسفانه روند احداث این موزه بسیار آهسته و کند است و وزیر میراث فرهنگی باید در این زمینه پاسخگو باشد.

البته در کنار انتقادها، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان نیز ضمن رد بی توجهی به حوزه میراث فرهنگی جنوب کرمان گفت: ما بر توازن خدمات در حوزه های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای جنوب و شمال استان تاکید داریم و پروژه های خوبی در حوزه گردشگری جنوب استان برای سرمایه گذاری تعریف کرده ایم.

فریدون فعالی پیرامون کم توجهی به میراث جنوب کرمان افزود: اخیرا 300 میلیارد ریال تسهیلات تبصره 18 برای استان کرمان تخصیص داده شد که 150 میلیارد ریال یعنی نیمی از آن به یک پروژه در جنوب استان کرمان اختصاص یافت.

وی اظهار داشت: پروژه ساخت موزه جیرفت پس از چند سال توقف نیاز به بازنگری و فاز بندی داشت که این کار انجام شده است و در سفر اخیر قائم مقام وزیر میراث فرهنگی به استان کرمان نیز مبلغ 200 میلیارد ریال برای آن به عنوان یکی از موزه های اولویت دار کشور اختصاص یافت.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان تصریح کرد: همچنین 600 میلیارد ریال نیز اعتبارات سفر رئیس جمهور برای موزه جیرفت مصوب شده که بیشترین اعتبار سفر برای یک پروژه میراث فرهنگی استان محسوب می شود.

وی ادامه داد: کارگاه بازسازی موزه جیرفت دوباره احیا و فعال شده که اجرای فاز اول ساخت موزه جیرفت سه سال پیش بینی شده است.

فعالی با اشاره به ساماندهی محوطه تاریخی کنار صندل جیرفت خاطرنشان کرد: بدون برنامه و کاوش در حوزه میراث فرهنگی نباید فعالیت کرد و طی سالهای گذشته بحث کاوشهای باستان شناسی محوطه کنار صندل انجام شد تا بتوانیم اعتبارات مرمت و حفظ آن را دریافت کنیم.

وی ادامه داد: 25 میلیار ریال اعتبار برای ساماندهی این محوطه مصوب شده تا طبق طرح انجام شود و با انجام ساماندهی محوطه کنار صندل جیرفت در سال جاری این محوطه به سایت موزه تبدیل می شود تا گردشگران از آن بازدید کنند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان گفت: در بحث اعتبارات به جنوب کرمان نیز توجه و در روستای گردشگری دلفارد نیز عملیات ساخت مجتمع خدماتی و سرویس بهداشتی با اعتبار 25 میلیارد ریال به زودی آغاز می شود.

وی بیان کرد: همچنین مرمت قلعه های تاریخی جنوب کرمان نیز در حال انجام است.

مسئولان میراث کرمان همواره در برابر منتقدان پاسخ می دهند که حوزه میراث فرهنگی و گردشگری به دلیل وسعت و تعداد بسیار زیاد آثار تنها با بودجه دولتی قابل رسیدگی نیست و نیاز به اختصاص اعتبارات از محل های دیگر دارد.

با وضع موجود به نظر می رسد نیاز است در جنوب کرمان نیز علاوه بر برقراری توازن در اعتبارات و ارائه خدمات، سرمایه گذاران بخش خصوصی ورود بیشتری به مباحث میراثی و گردشگری داشته باشند.