اصالت اشیای موزه ای چگونه سنجش می شود؟

ایلنا/ بدنبال آخرین خبر و گزارشهای منتشر گشته، این سوال مطرح می گردد که اصالت اشیای موزه ای چگونه سنجش می شود؟

دانستن پیشینه و سن اشیا و آثار باقیمانده، نقش بسیار مهمی در مطالعه و درک این آثار دارد. به طور کلی در باستان شناسی دو روش کلی سالیابی وجود دارد که عبارتند از سالیابی نسبی و سالیابی قطعی. در این میان اصالت سنجی اشیای موزه ای بدون تعصب به افراد یا اشیا به صورت آکادمیک انجام می شود.

محسن قانونی (مدیر توسعه گروه موزه های دفینه) در این باره گفت: اصالت سنجی آثار یکی از وظایف ما در گروه موزه ها است. در اصالت سنجی می توانیم مشخص می کنیم که چه آثاری اصیل یا جعلی هستند و چقدر برای ایجاد آنها دستکاری شده است.

او با بیان اینکه در بسیاری از موزه هایی که در اختیار ارگانها و نهادهایی غیر از وراث میراث فرهنگی هستند، فرآیند اصالت سنجی به درستی انجام می شود، چون تعصبی روی اشیا یا اشخاص و کارشناسان وجود ندارد، گفت: در وزارت میراث فرهنگی شاید این محدودیت وجود داشته باشد که باید در چارت سازمانی کارها پیش رود یا از پیشکسوتان کمک گرفته شود، اما در سایر مراکز و نهادها اصالت سنجی به صورت آکادمیک انجام می شود و به سراغ بهترین افراد هر حوزه می رویم. در این راستا با دانشگاه ها و پژوهشگاه ها مانند دانشگاه هنر اصفهان، پژوهشگاه رازی، میراث فرهنگی و کیمیازی ارتباط زیادی داریم.

مدیر توسعه گروه موزه های دفینه گفت: معمولاً در همه حوزه ها نیروی لازم برای اصالت سنجی و کارشناسی اشیا داریم اما برخی اوقات باید از نیروهای خارج از مجموعه کمک بگیریم. در این زمینه از دانشگاه ها یا افراد خبره دعوت می کنیم. رویکردمان هم علمی است نه مجموعه داری یا عتیقه فروشی.

وی ادامه داد: اصالت سنجی در لایه های مختلف انجام می شود. از عکاسی دیجیتالی گرفته تا طیف سنجی رامان پرتابل یا طیف سنجی پرتوی ایکس پرتابل و تصویر برداری علمی. با این روشها میتوان لایه های زیرین آثار را مشاهده کرد.

قانونی با بیان اینکه مقاله ای با موضوع اصالت سنجی آثار در دو فصلنامه بنیان هنر چاپ شده، گفت: نتایج اصالت سنجی همیشه جذاب بوده است، چون بخشهایی از آثار نمایان می شود که کمتر درباره آن اطلاعی وجود دارد. مثلاً تابلوی نان سوخاری که در موزه هنر جهان وجود دارد را بررسی کرده و متوجه شدیم؛ نقاش یک قفسه نان دیگری نیز داشته که به هر دلیلی روی آن رنگ زده شده است. یا اینکه تابلوی منتسب به کمال الملک در بررسی ها مشخص شده، مشق شاگردان مکتب کمال الملک بوده است.

وی با تاکید بر اینکه اصالت سنجی عموما به صورت غیر مخرب انجام می شود، گفت: هدف ما در استفاده از روشهای غیر مخرب و پرتابل، شناسایی ساختار و مواد بکار گرفته شده در راستای اهداف اصالت سنجی آن آثار بوده است، چرا که مطالعات فن شناسی و ساختار شناسی اثر در کنار سایر حوزه های به کار گرفته شده مانند نظرات کارشناسان خبره درباره آثار تاریخی و مطالعات تاریخی و تطبیقی می تواند تصمیمات صحیحی درباره اصالت و ارزش آثار در اختیار مجموعه ها قرار دهد.