احیا و برگزاری آیین گل کار در روستای جواهرده شهرستان رامسر

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، احیا و برگزاری آیین گل کار در روستای جواهرده شهرستان رامسر صورت پذیرفت.

رسوم و سنتهای کهن در همه جای دنیا نشانگر هویتی جوامع است، شناسنامه ای که هیچگونه نمود مادی خارجی ندارد و در هر حالتی اعم از حاضر و غایب، می تواند معرف شخصیت آن جامعه باشد.

حفظ این نشانگر هویتی، ضروری ترین اقدام برای حفاظت از میراث، آداب، رسوم و فرهنگ هر منطقه است و مهمتر از همه بیشترین نقش را در انسجام و پیوستگی اجتماعی بر عهده دارد.

به فراموشی سپرده شدن رسوم و سنت کهن به دلیل فرهنگی بودن آنها برایش مقیاس و یا میزانی وجود ندارد اما با نگاهی به رفتار غالب مردم مازندران یا این رسوم را به یاد ندارند و اگر هم به یاد دارند تنها با این حس که یکسری کارها را برحسب عادت و بدون اطلاع درست از آن انجام می دهند، میتوان دید.

در حالیکه بسیاری از رسوم و سنت مازندرانی ریشه و سابقه ای در فرهنگ منطقه دارند بطوریکه در برگزاری این رسوم سعی شده تا فرهنگ جامعه این استان به نمایش گذاشته شود.

در این میان کم رنگ شدن اجرای برخی از این آیین های سنتی و بومی دغدغه ای برای فعالان حوزه میراث فرهنگی به شمار می رفت و اما اقدامات حمایتی برای احیای این بخش از هویت و فرهنگ مازندران به ثمر رسیده است که احیای آیین سنتی " گل کار " روستای جواهرده رامسر از جمله آنها می باشد.

براساس شواهد و قرائن موجود در مجموعه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران "گل کاری" در جواهرده این استان قدمتی به اندازه بیش از پنج هزار سال دارد.

جواهرده منطقه ای ییلاقی و خوش آب و هوا در شهرستان رامسر است که با مرکز شهر حدود 25 کیلومتر فاصله دارد و بناها و قبرستان های تاریخی بسیاری در آن وجود دارد که یکی از این بناهای تاریخی، مسجد آدینه جواهرده است که با نام قدیم دزگا مزگتی قدمتی بیش از 800 سال داشته و در واقع بازمانده ای از تاریخ کهن این منطقه ییلاقی در رامسر است.

در تاریخ و همچنین بنابر گفته بیشتر قدیمی های جواهرده، بنای قدیمی این مسجد، چندین بار دستخوش حوادث طبیعی شد و گاهی به دلیل زلزله شدید و در سالهای اخیر نیز به دلیل آتش سوزی تجدید بنا شد.

معماری مسجد آدینه در قدیم مانند دیگر بناهای این منطقه از چوب و گل بود که شمع و ستون نداشت که به این گونه دیوارها در گویش رامسری دارواجن گفته می شود.

بنای قدیمی این مسجد بسیار زیبا و منحصر بفرد بود بطوریکه جهانگردان و ایرانگردان بسیاری از آن بازدید می کردند و سقف لت سر و دیوارهای دارواجنی، مسجد آدینه را تبدیل به یک بنا با معماری خاص و ویژه ساخته بود و به نظر می آید بیشترین شهرت آن بواسطه همین معماری خاص، بومی و متناسب با اقلیم جواهرده بود.

متاسفانه در سالهای دور آن بنای دارواجنی آن طور که در تاریخ آمده است در اثر زلزله تخریب شد و پس از تجدید بنای آن بازهم در سالهای اخیر، بار دیگر دچار آتش سوزی شد که بنای بتنی و مدرن فعلی جای آن بنای قدیمی بی نظیر را گرفت و در سالهای قبل این مسجد کانون برگزاری آیین سنتی و مذهبی گل کار بود.

گِل کار در اصل یک نوع مراسم آیینی و مذهبی به شمار می رود و با حضور هزاران نفر از مردم مازندران و استان گیلان برگزار می شد که بسیار تماشایی بود.

در روز برگزاری این مراسم روستاییان و دامداران این منطقه و استانهای هم جوار با اعتقاد به برکت بخشی محصولات دامی خود و نذر سلامتی خانواده، شیر دامهای خود را می دوشیدند و داخل گل به جای آب شیر می ریختند و با سلام و صلوات گل حاوی شیر را برای گلکار دیوارهای مسجد آدینه آماده می کردند.

پس از آماده ساختن گل، مردم اعم از زن و مرد و پیر و جوان در این مراسم مذهبی و سنتی مشارکت کرده و این مسجد را عاری از هرگونه ناخالصی می کردند.

اما متاسفانه سالها بود که دیگر خبری از برگزاری این مراسم نبود و این آیین سنتی و بومی در روستای جواهرده رامسر رنگ باخته بود که بار دیگر همت و تلاش اهالی روستا و پیگیری های مسئولان برای احیای سنت و رسوم قدیمی و سنتی به بار نشست.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران از احیا و برگزاری آیین "گل کار" در روستای جواهرده شهرستان رامسر خبر داد و گفت که این آیین در مسجد آدینه روستای جواهرده پس از یک وقفه 45 ساله به همت شورا و دهیاری این روستا و با مشارکت اهالی روستا برگزار شد.

صادق برزگر افزود: این آیین که قدمت بیش از 5 هزار ساله دارد با گل کاری مسجد آدینه و چند بنای آرامگاهی جواهرده برگزار شد.

وی احیای این آیین ها را برای گردشگری حائز اهمیت دانست و ادامه داد: اقدامات داوطلبانه روستاییان خود یک جاذبه گردشگری محسوب می شود و توسعه اینگونه آیین ها در همه روستاهای مازندران جز برنامه هایی است که پیگیر آن هستیم.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران با اشاره به اینکه آیین گل کاری ریشه در اعتقادات مذهبی و آیینی مردم روستای تاریخی جواهرده دارد، خاطرنشان کرد:حفاظت از نمای داخلی و بیرونی خانه ها، مساجد و آرامگاه ها با کمک این آیین بازآفرینی و ارزش های بافت تاریخی نیز احیاء می شود.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نیز با اشاره به اینکه گل کاری جز آیین های دینی و مذهبی روستای جواهرده بشمار می رود، گفت که البته تا پیش از اسلام این آیین در این روستا برگزار می شد و به نوعی آیین سنتی و قدیمی بشمار می رود.

مهران حسنی افزود: پس از اسلام این آیین سنتی رنگ و بوی معنوی و دینی به خود گرفته است و گل اندود کردن اماکن مذهبی و بقاع متبرکه امامزاده ها انجام میشد که کانون برگزاری این مراسم مسجد آدینه روستا است.

وی ادامه داد: این اداره کل برای حفظ و احیای آیین های سنتی و قدیمی در تلاش است و برای این منظور با اقدامات حمایتی سعی کرده تا مردم را به برگزاری این آیین ها تشویق نماید.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران اظهار داشت: احیای این آیین ها نه تنها باعث حفظ سنت های قدیمی می شود حتی در جذب گردشگر به عنوان افرادی که بدنبال تماشای این بخش از جذابیت های سفر هستند نیز تاثیر دارد.