نخستین نشست از سلسله نشستهای یک عمر تجربه برگزار شد

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، نخستین نشست از سلسله نشستهای یک عمر تجربه برگزار شد.

نخستین نشست از سلسله نشستهای «یک عمر تجربه» با حضور چهره فاخر میراث فرهنگی کشور در سال 1402، استاد جلیل گلشن بافقی پیشکسوت باستان شناسی در سالن کنفرانس مجموعه نیاوران برگزار شد.

در این نشست که با حضور بیژن مقدم (مدیر این مجموعه) و جمع دیگری از علاقمندان تشکیل شد، جلیل گلشن (پیشکسوت باستان شناسی کشور) اظهار داشت: در تعاریف کنوانسیون های مختلف در دنیا، میراث ناملموس عامل صلح، دوستی و رفاقت در سطح جهان است و فعالان حوزه میراث فرهنگی همچون مادری هستند که با رفتار خود فرهنگ را به فرزندانش آموزش می دهد.

او افزود: تفاوت میراث فرهنگی با تشکیلات دیگر در این است که فعالان این حوزه، میراث ناملموس گذشتگان را با خود حمل و به نسل جدید منتقل می کنند؛ در واقع فعالان میراث فرهنگی از راهنمای موزه تا پژوهشگران و در تمامی سطوح، حامل فرهنگ کشور هستند و با رفتار و راهنمایی خود نسبت به مخاطبان، فرهنگ ارزشمند گذشته را به نسل حاضر منتقل و این نسل نیز به نسل های بعدی انتقال خواهد داد.

او با اشاره به اهمیت و جایگاه نیروی انسانی و بویژه کارشناسان و متخصصان در میراث گفت: ما در 4 و یا 5 سال آینده با ازدست دادن تعداد زیادی از کارشناسان قدیمی با یک بحران و سونامی مواجه خواهیم شد. از نظر من نیروی انسانی مهمترین سرمایه میراث فرهنگی است؛ و متاسفانه در دوره ای به کارشناسان میراث فرهنگی کم توجهی شد.

گلشن با تاکید بر این نکته که باید کارتان را درست و دقیق انجام دهید گفت: در تمام طول خدمتم همواره با گشاده رویی به محل کار رفتم؛ چرا که این حوزه عشق و علاقه می طلبد و تا زنده هستیم نمی توانیم ازمیراث فرهنگی جدا شویم.

او با بیان فرازی از نهج البلاغه در نامه وصیت حضرت علی (ع) به امام حسن (ع) توضیح داد: «ای فرزند، اگر چه من به اندازه پیشینیان عمر نکرده ام، ولی در کارهاشان نگریسته ام و در سرگذشتشان اندیشیده ام و در آثارشان سیر کرده ام، تا آنجا که گویی خود یکی از آنان شده ام و به پایمردی آنچه از آنان به من رسیده، چنان است که پنداری از آغاز تا انجام با آنان زیسته ام و دریافته ام که در کارها آنچه صافی و عاری از شایبه است کدام است و آنچه کدر و شایبه آمیز است، کدام. چه کاری سودمند است و چه کاری زیان آور. پس برای تو از هر عمل، پاکیزه تر آن را برگزیدم و جمیل و پسندیده اش را اختیار کردم و آنچه را که مجهول و سبب سرگردانی تو شود، به یک سو نهادم.

و چونان پدری شفیق که در کار فرزند خود می نگرد، در کار تو نگریستم و برای تو از ادب چیزها اندوختم که بیاموزی و به کار بندی و تو هنوز در روزهای آغازین جوانی هستی و در عنفوان آن. هنوز نیتی پاک داری و نفسی دور از آلودگی.»

او پیرامون اینکه نخستین نشست از سلسله نشستهای یک عمر تجربه برگزار شد، ادامه داد: با توجه به این نامه متوجه می شویم کسی که تاریخ می داند، می تواند تمام حرکاتی که در حال حاضر انجام می شود را با توجه به نمونه های مشابه گذشته تحلیل کرده، تصمیم بگیرد که چه کند و برای آینده برنامه ریزی نماید.

این باستان شناس پیشکسوت کشورمان با بیان تفاوت میان مورخ و باستان شناس گفت: مورخ از مکتوبات دیگر مورخین که تابع حکام روز، نظرات شخصی یا منافعشان بوده استفاده می کند که هم صحت و هم جای تردید دارد اما باستان شناس با دیدن و تحلیل نقش ها می تواند بگوید که در یک دوره خاص آنچه مردمان تولید کرده اند، در چه کمیت و کیفیتی بوده است.

او توضیح داد: نقش ها بازگو کننده محیط فرهنگی، طبیعی و اقتصادی هر منطقه هستند و با بررسی طرح های بر روی اشیا میتوان به اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی مناطق پی برد و محیط انسانی را در دوره های گذشته بازسازی کرد.

او با اشاره به اهمیت بالای پژوهش در حوزه میراث فرهنگی اظهار داشت: امروزه متاسفانه بخشی از میراث فرهنگی به خصوص بناهای تاریخی از پژوهش جدا شده است و می بایست علاوه بر مرمت، درخصوص بنا پژوهش نیز انجام گیرد تا بتوان به تمامی موارد پنهان و ناملموس آن پی برده و آن را آشکار نمود. اگر پژوهش در حوزه میراث فرهنگی انجام نشود نمی توانیم حاملان میراث فرهنگی باشیم و وظیفه خطیری که بر عهده مان است را به درستی انجام دهیم.

گلشن با بیان اینکه در تعابیر از ایران به عنوان بهشت باستان شناسی نام برده شده، افزود: این تعبیر به این دلیل است که ایران در حوزه پژوهش و مطالعه درخصوص سیر حرکت انسان از اهمیت بالایی برخوردار است. براساس مطالعات مبدا انسان از افریقا بوده و یکی از خط سیرهای انسان ایران بوده است؛ از این رو، اگر فکر کنیم که چه می خواهیم به مخاطب و گردشگر منتقل کنیم بسیاری از مشکلات حل شده و با پژوهش های کاربردی در این حوزه بسیاری موانع از میان خواهند رفت.

او با اشاره به دوره باستان شناسی ویژه کودکان که سالهای گذشته در مجموعه نیاوران برگزار شده، گفت: آموزشی که در کودکی داده شود همیشه در ذهن باقی مانده و هیچگاه فراموش نمی شود و تاثیر آموزش از سنین پایین جهت آشنایی نسل جدید با مفاهیم مربوط به میراث فرهنگی بسیار پررنگ و پر اهمیت است.

او عمر باستان شناسی در دنیا را حدود 200 سال عنوان و آن را علم جدیدی خواند که نیاز به تکنولوژی های روز و استفاده از تخصص سایر باستان شناسان در سراسر دنیا جهت موفقیت در این حوزه دارد.

پیشکسوت باستان شناسی کشور اظهار داشت: افراد متخصص باستان شناسی در ایران به تعداد کافی وجود دارند، اما اگر بخواهیم در این حوزه موفق عمل نماییم نیاز است که از نظر تجربی و عملی شرایط و امکاناتی فراهم کنیم تا این افراد بتوانند از اساتید باستان شناسی در تجزیه و تحلیل های خود بهره ببرند.

او تصریح کرد: داشتن مدرک دانشگاهی تنها شرط نیست بلکه باید تجربه کسب کرد و از بزرگان و اساتید آموخت.

گلشن با اشاره به تاریخ سازی برخی کشورهای منطقه گفت: وقتی من کلاس چهارم بودم بحرین استان سیزدهم ایران بود اما امروز آنها با صرف پولهای کلان و استفاده از باستان شناس های خارجی در حال تاریخ سازی برای خودشان هستند.

او تاکید کرد: برای تحلیل درست گذشته باید از تکنولوژی و روش های نوینی که در دنیا وجود دارد استفاده کنیم و اگر علم روز را نداشته باشیم از دنیا عقب خواهیم ماند؛ از این رو بهترین راه در کشورمان جهت رسیدن به این هدف تشکیل هیئت باستان شناسی با حضور متخصصان باستان شناسی دیگر کشورهای دنیا به سرپرستی یک خبره باستان شناس ایرانی است.

این چهره ماندگار میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: جلوگیری از قاچاق و غارت میراث فرهنگی توسط اجانب یا قاچاقچیان همان مجاهدتی است که رزمندگان ما در دفاع مقدس کردند.

گفتنی است، پاسخ به پرسش های حاضران در نشست پیرامون مسائل مربوط به حوزه باستان شناسی توسط استاد گلشن پایان بخش این نشست بود.