گردشگری در زیر آب چطور به محبوبیت رسید؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبر و گزارشهای منتشر شده، این پرسش مطرح می گردد که گردشگری در زیر آب چطور به محبوبیت رسید؟

در عصری که بخش اعظمی از خشکی ها کاوش شده است، موج اخیر گردشگری زیر آب به مسافران اجازه می دهد تا به اعماق یکی از ناشناخته های زمین یعنی «اقیانوس» سفر کنند، آن هم در شرایطی که بیش از 70 درصد از سیاره ما را آب پوشانده است.

افتتاح مجموعه ای از مکانهای تفریحی همچون نخستین هتل زیرآب جهان و بزرگترین رستوران زیرآبی جهان در نروژ به طور روزافزون مسافران ثروتمند را برای کاوش در دنیای جدید زیر اقیانوس جذب کرده است. اکنون که غرق شدن زیردریایی حامل پنج گردشگر در مرکز توجه قرار گرفته است، شاید زمان آن فرا رسیده باشد که درباره محدودیت های این تجربیات خاص بیشتر صحبت کنیم.

گردشگری زیر آب را نمیتوان یک اتفاق جدید دانست؛ چرا که «ژاک-ایو کوستو» استفاده عمومی از تجهیزات غواصی را در سال 1942 میلادی آغاز کرد و «انجمن حرفه ای مربیان غواصی» (PADI) نیز از سال 1967 میلادی تاکنون 27 میلیون مدرک در سراسر جهان صادر کرده است.

براساس اطلاعات منتشر شده توسط «Scubanomics»، حدود شش میلیون غواص فعال در سراسر جهان وجود دارند، همچنین تعداد بیشماری از افراد در سراسر جهان، غواصی در سطح نزدیک به آب را انجام می دهند.

با این حال، وجود برخی از امکانات و تجهیزات ماجراجویی هایی شبیه به غواصی را برای افرادی به ارمغان آورده است که غواص یا شناگرهای ماهری نیستند، یا زمان یا وسیله ای برای کسب گواهینامه غواصی ندارند. تفرجگاه هایی مانند «Seawalker on Green Island» واقع در «دیواره بزرگ مرجانی» به مردم این فرصت را می دهد در حالی که کلاه ایمنی شیشه ای بزرگی بر سر دارند به زیر آب بروند. این گروه از افراد با پوشیدن لباس محافظ، به آرامی تا کف اقیانوس پایین می آیند؛ جایی که کاملاً به معنای واقعی کلمه روی شن ها راه می روند و به لوله هایی متصل می شوند که به آنها اجازه می دهد در زیر آب به طور عادی نفس بکشند.

امروزه همچنین شاهد امکانات تفریحی برای لذت بردن از سواری در زیر دریا هستیم. به این منظور تورهایی وجود دارد که بازدید در امتداد صخره های برخی از جالب ترین جزایر و مناطق ساحلی جهان، از هاوایی گرفته تا موریس را ارائه می دهد. این زیردریایی ها از بزرگترین زیردریایی ها برای گروه های گردشگر گرفته تا زیردریایی های خصوصی فوق العاده لوکس همچون «Deepflight» در مالدیو را شامل می شود. این زیردریایی های سازگار با محیط زیست و دارای تهویه مطبوع، با فضایی برای دو نفر به اضافه یک ناخدا ساخته شده اند که دارای گنبدهای مخصوص تماشا هستند و تجربه ای منحصر بفرد را فراهم می کنند.

بسیاری بر این باورند که این زیردریایی های پرزرق و برق ممکن است آینده کاوش در زیر آب باشند؛ چراکه در این صورت دیگر به غواصی یا شنا نیازی نیست. البته اغلب این امکانات قیمت بالایی دارند، برای مثال هر زوج برای یک ساعت گشت و گذار با «Deepflight» باید 1500 دلار هزینه کند. «Lovers Deep» یک هتل زیردریایی لوکس در میان صخره های اطراف «سنت لوسیا» با سرآشپز و پیشخدمت خصوصی است که قیمت آن از 150000 دلار در شب شروع می شود.

حالا نوبت به «اوشن گیت» (OceanGate)، شرکت تور کاوشی در اعماق دریا می رسد که زیردریایی «تایتان» آن اکنون به صدر اخبار جهان تبدیل شده و تلاش جهانی برای یافتن آن آغاز شده است. زمانی که «بی بی سی» در پاییز سال 2022 و در آستانه سفر یکی از زیردریایی های این شرکت به سمت بقایای «تایتانیک» با «استاکتون راش»، مدیرعامل شرکت گفت و گو کرده بود، «راش» گفته بود هدف او این است که اکتشافات در اعماق دریا را از نظر تجاری برای گروه بزرگتری از مردم امکان پذیر کند و در عین حال کشتی تایتانیک را به عنوان یکی از مهمترین سوژه های بازدید در زیر دریا معرفی کرده بود، اما با توجه به اینکه بلیت تماشای مشهورترین لاشه کشتی جهان از نزدیک 250 هزار دلار است، تجربه کردن این بازدید برای بسیاری از گردشگران دور از ذهن است.

دکتر «هیلی استینتون» استاد دانشگاه گردشگری و یکی از نویسندگان «Tourism Teacher» پیرامون اینکه گردشگری در زیر آب چطور به محبوبیت رسید؟ بیان کرد: «گردشگری زیر آب بسیار گران قیمت است. فکر نمی کنم بازاری برای گردشگری زیر آب وجود داشته باشد. معتقدم که این نوع تجربه به افراد ثروتمند و گروه کوچکی از مردم محدود خواهد شد.»

«پاتریشیا رودیلز مارتینز» یکی از مقام های مسئول در موسسه «Les Roches» و کسی که برگزار کننده نخستین نشست جهانی گردشگری فضا و زیرآب در سال 2019 بود، نظر متفاوتی دارد. «مارتینز» معتقد است همان طور که تقاضا در طول زمان افزایش پیدا می کند، هزینه های مربوطه نیز کاهش می یابد و آن را برای همه مردم بیشتر در دسترس قرار می دهد و این همان اتفاقی است که در نخستین هواپیماها، سفرهای دریایی و هتل ها رخ داد.

صرف نظر از این که آیا سواری های زیردریایی به یک جریان اصلی تبدیل می شوند یا خیر، بسیاری از این تجربیات نوآورانه زیرآب یک مزیت ثانویه مهم دارند و آن هم این است که این نوع تجربیات به مخاطبان جدید در مورد نیاز به مراقبت از اقیانوس آموزش می دهند؛ اقیانوسی که با تهدیداتی مانند رنگ پریدگی مرجان ها به دلیل گرمایش جهانی، صید بیش از حد و آلودگی دست و پنجه نرم می کند. به گفته راش، این امر به شرکت «اوشن گیت» نیز تعمیم می یابد که متخصصان ماموریت های آن، هر کدام این شانس را دارند که به عنوان شهروند دانشمند در جریان سفر 125 هزار فوتی به اعماق دریا با جمع آوری تصاویر و ویدئوهایی از تنوع زیستی دریا کمک کنند.

سایر پروژه های زیردریایی نیز با متخصصان حفظ و نگهداری و زیست شناسان دریایی همکاری می کنند تا این تجربه سفری را به علاوه بر مفرح بودن به یک رویداد آموزشی نیز تبدیل کنند که آگاهی درباره تهدیدهای اقیانوس و موجودات آن را افزایش می دهد. مراکز تحقیقاتی بویژه در «دیواره مرجانی بزرگ» تحقیقات خود را در مورد موضوعاتی مانند سفید شدن مرجان ها، اثرات زباله های پلاستیکی و تخریب صخره ها به نمایش می گذارند. این مراکز از بازدیدکنندگان می خواهند که علاوه بر تجربه یک بازدید لذت بخش، معلومات ضروری را نیز کسب کنند.

همچنین با توجه به موفقیت پارکهای مجسمه ای زیر دریا همچون «موزه هنر زیر دریای کانکون در مکزیک» که در سال 2010 به عنوان بخشی از «اجلاس آب و هوای کانکون» افتتاح شد، اقداماتی برای ترکیب گردشگری زیرآب با گردشگری هنری صورت گرفته تا نوع جدیدی از مسافران را که صرفاً به غواصی علاقه ندارند، جذب کنند.

پروژه «مجسمه های زیردریای Ngaro» در «دیواره مرجانی بزرگ» که در سال 2019 افتتاح شد، 6 اثر هنری چیدمان همچون یک لاکپشت بزرگ را به نمایش می گذارد که تماشای آنها با شنا در عمق کم و یا استفاده از قایق امکان پذیر است؛ چراکه این آثار هنری برای بازدید کنندگانی است که به قسمتهای عمیق دریا علاقه ای ندارند. این مسیر بازدید پس از ویرانی بیشتر صخره های این منطقه در سال 2017 راه اندازی شد و نه تنها بخشی از پروژه بازسازی صخره های مرجانی است، بلکه هدف آن آغاز گفت و گوها درباره حفاظت از دریا از طریق موضوعاتی همچون مهاجرت «سفره ماهی دیو» است.

کمی دورتر در امتداد ساحل «کوینزلند»، در نزدیکی شهر «تاونزویل» واقع در استرالیا، «MOUA» نخستین موزه هنرهای زیر آب استرالیا در چهار نقطه مختلف ساخته شده است که دسترسی به یکی از آنها فقط توسط غواصان امکان پذیر است و هنر چیدمان اثر «جیسون دکایر تیلور»، مجسمه ساز بریتانیایی را به نمایش میگذارد. این نقطه، داستان صخره ها و اقیانوس ها را به کمک مجموعه ای از آثار هنری و تابلوهای راهنما روایت می کند.

ایده پشت گردشگری زیرآب، به نوعی با سفرهای اکتشافی به شمالگان، آمازون یا سایر اکوسیستم های دوردست تفاوتی ندارد، اما با وجود جاذبه های تاریخی، طبیعی و هنری بسیار که در زیر دریاها وجود دارد، این مسئولیت بر عهده دولت ها و برگزار کنندگان تور است که از مدیریت مکان ها به شیوه ای سازگار با محیط زیست و سودمند اطمینان حاصل کنند. این خطر وجود دارد که یک محوطه بیش از حد مورد توجه قرار بگیرد و ازدحام جمعیت آن زیستگاه طبیعی را از بین ببرد.

همانطور که روز به روز نوآوری بیشتری در گردشگری زیرآب ایجاد می شود و محبوبیت آن افزایش پیدا می کند، ما این فرصت را داریم که تجربیات و جاذبه های جدید را توسعه دهیم و از این طریق اطلاعات مسافران درباره اعماق دریا را افزایش دهیم. با این حال ضروری است که این کار با اولویت دادن به پایداری و ایمنی انجام شود.