سفر به ایلام | از روستاهای ایلام و قلعه های تاریخی چه می دانید ؟
دیدن آثار و بناهای تاریخی و تامل در انها می تواند به انسان چیز های زیادی را بیاموزد و سرگذشت کسانی که روزگاری در این سرزمین می زیسته اند مطنا جالب توجه است . کشور ما از جمله کشور هایی است که سابقه ی تاریخی زیادی دارد و در جای جای این سرزمین می توان آثار با شکوه و به جای مانده از زمان های گذشته را دید و مورد مطالعه قرار داد . یکی از این سرزمین های تاریخی استان ایلام و جاهای دیدنی ایلام می باشد که به خاطر موقعیت جغرافیایی ویژه ای که دارد بناهای تاریخی با شکوهی در آن کشف شده است . در مطلب امروز ما می خواهیم به بررسی قلعه های تاریخی که حتی در دوران پیش از اسلام در این سرزمین ساخته شده اند بپردازیم و سری هم به روستاهایی با طبیعت کوهستانی در سفر به ایلام بزنیم و با برخی از آن ها آشنا شویم . پس لطفا تا آخر مطلب همراه ما با معرفی روستاهای ایلام در مجله همگردی باشید .
بررسی قلعه هزارانی ایلام
یکی از آثار تاریخی و با ارزش استان ایلام قلعه هزارانی می باشد که متعلق به دوران ساسانی می باشد , این قلعه در ورودی ده هزارانی در شمال آن و در مسیر جاده آبادانان به مورموری دیده می شود . از نمونه جاهای دیدنی ایلام و آثاری که از قلعه ی قدیمی و تاریخی هزارانی باقی مانده است تنها محدود به خرابه هایی است که در واقع این طور به نظر می رسد که این قلعه پلانی به شکل مستطیل طویلی بوده است و در ساخت ان از مصالحی چون گچ و سنگ استفاده شده بود.
بررسی دژ شیخ مکان یا قلعه ی پور اشرف ایلام
دژ شیخ مکان دره شهر که در ساخت ان از موادی چون ملات گچ و خاک و سنگ استفاده گردیده است در سال 1335 هجری قمری ساخته شده وکاربرد نظامی داشته است که می توان از روی تیرکش های قرار گرفته در وسط و ضلع غربی قلعه و برج های دیدبانی که با فاصله ی مشخص از یکدیگر قرار دارند به این موضوع پی برد. در سفر به ایلام بدانید که این بنای تاریخی و با ارزش در روستای شیخ مکان که فاصله اش با شهرستان دره شهر استان ایلام 6 کیلومتر می باشد قرار گرفته است .این دژ از نمونه روستاهای ایلام و نمونه جاهای دیدنی ایلام ، در سه طبقه بنا شده است و شامل برج دیدبانی و زیر زمین می باشد.همچنین این قلعه با نام قلعه ی پور اشرف از جاهای دیدنی ایلام معروف می باشد.
بررسی قلعه قیران در استان ایلام
این قلعه که با شماره ثبت 8432 در روز نهم اردیبهشت ماه سال 1382 در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران ثبت شده است یکی دیگر از بناهای تاریخی و قلعه های کهن ایران می باشد که نماد استان ایلام نیز هست و در یک منطقه ی زیبا با پوشش جنگلی به نام ششدان یا ششدار با منظره ای چشم گیر از شهر ایلام قرار دارد. بلند ترین نقطه کوه قیران از نمونه جاهای دیدنی ایلام ، جایی است که قلعه قیران را در خود جای داده است قلعه ای که گفته می شود متعلق به زمان اشکانیان می باشد. برای رسیدن به آن باید مشقت زیادی را به دلیل این که بر بالای قله ی قیران واقع شده است تحمل کنید.
بررسی دژ میر غلام هاشمی ایلام
از نمونه روستاهای ایلام ، در هاشم آباد دره شهر در استان ایلام که یکی از روستاهای این شهر می باشد دژی قرار دارد که میر غلام هاشمی در سال 1303 ه.ق که حاکم و والی این منطقه بود دستور ساخت ان را داد . از مصالحی چون ملات گنج و سنگ در ساخت بنا استفاده شده است و معماری آن به صورت چهار ایوانی می باشد که سبک معماری دوران قاجار است می باشد. همچنین این قلعه دارای برج های نگهبانی می باشد که یکی در شمال غربی و دیگری در شمال شرقی بنا و در مجموعه جاهای دیدنی ایلام هم قرار دارند و بر سر در ورودی ضلع شمالی بنا نیز می توان اطاقک های دیده بانی را مشاهده نمود . پشت بام این بنا به صورت کنگره ای بوده و جان پناهی به اندازه یک متر دارد. و به گونه ای قلعه ی میر غلام هاشمی ساخته شده بود که هم کاربری نظامی و هم مسکونی داشت.از زیر دیوار ضلع جنوبی جوی آبی جریان دارد که آب را از رودخانه به داخل حوض وسط قلعه می آورد و اکثر قلعه های ایلام در روستاهای ایلام در داخل حیاطشان حوضی شبیه به مربع دارا می باشند.
بررسی قلعه هزار درب استان ایلام
در سفر به ایلام در نظر داشته باشید که این قلعه که در دوران ساسانیان ساخته شده است به عنوان یک پادگان نظامی شناخته می شود که این را می توان از معماری آن که طاق های هلالی شکل دارد و راهروهایی طویل در چهار جهت قلعه است پی برد. اتاق های داخلی قلعه ازطریق درگاه هایی به این راه روها متصل می گردند. این قلعه به نام قلعه ی هزار در یا هزار درب در ایلام شناخته می شود که در شهرستان دره شهر ایلام ودر شرق این شهرستان قرار گرفته است. در سقف اتاق ها و دالان های قلعه دریچه هایی یک متری تعبیه شده بود که به عنوان تهویه و محل تامین نور فضای داخلی قلعه از آن ها استفاده می شده است.
بررسی قلعه سام در استان ایلام
سبک معماری این بنا به سبک دوران ساسانیان می باشد و از ساروج ، سنگ ، گچ ، ملات و حتی گل در بدنه استفاده شده است. از جاهای دیدنی ایلام ، قلعه سام جزو آثار تاریخی و با ارزش ایلام می باشد که در بالای کوه و در یک منطقه ی صعب العبور در مجاورت روستای چم بور که جزو بخش هلیان شهرستان شیروان چرداول می باشد قرار گرفته است. در واقع سام قلعه ای است که به صورت سه مجموعه ی جدا از هم و مستقل شکل گرفته است .و به احتمال خیلی زیاد قدمت این قلعه به اواخر عمر حکومت پارت ها و ابتدای حکومت ساسانیان باز می گردد. کاربرد قلعه سام نظامی و دفاعی می باشد که معمار این بنا با توجه به موقعیت قرار گیری صخره های اطراف این قلعه معماری قلعه را طراحی کرده است و محل قرار گیری اتاق ها و درب های ورودی و برج ها را با در نظر گرفتن این نکته طراحی نموده است
بررسی قلعه کنجانچم در نمونه روستاهای ایلام
غلامرضاخان ابوقداره زمانی که والی ایلام بود قلعه ی کنجانچم را در شمال مهران و در مسیر امروزی سفر به ایلام به مهران در سال 1326 ساخت. این قلعه از نمونه جاهای دیدنی ایلام دارای برج نگهبانی ، اتاق های متصل به هم و دیوانخانه و همچنین قسمت مسکونی می باشد فاصله این قلعه با شهر مهران در حدود 15 کیلومتر می باشد به عنوان قلعه ی زمستانی ابوقداره که آخرین والی ایلام بود مورد استفاده قرار می گرفت.
بررسی قلعه والی در استان ایلام
این قلعه قلعه ای نسبتا وسیع و بزرگ می باشد که برروی تپه ای که ارتفاع زیادی ندارد ساخته شده است و به عنوان محل اقامت تابستانی غلام رضا خان والی فیلی در سال 1326 هجری قمری در ده بالا یا محله ای به نام حسین آباد فیلی احداث گردیده است و به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی استان ایلام و در مجموعه روستاهای ایلام هم شناخته می شود . این بنا ز روستاهای ایلام معماریش کار حاج درویش علی کرمانشاهی و حجاری های آن نیز کار هنرمند برجسته رضا قلی می باشد.
پشت قلعه آبدانان
در زبان کردی به این دژ پشت قلا گفته می شود و در قسمت شمال غربی پشت قلا که یکی از روستاهای شهرستان آبدانان از مجموعه روستاهای ایلام می باشد و در پنج کیلومتری این شهرستان واقع شده است قرار دارد. با نگاهی دقیق به این قلعه می توانیم وجود برج های نگهبانی ، شاه نشین و اتاق های مسکونی ، پلکان و بارو که بیضوی شکل بوده و به احتمال زیاد ارتفاعی در حدود 3 متر داشته است و مانند حصاری محوطه دژ را در بر گرفته بود را به خوبی تصور کنیم .این قلعه توسط دیوار های بیرونی قلعه به سه قسمت مجزای محوطه قلعه ، قسمت غربی و جنوبی و جنوب شرقی تقسیم می کند که می توان گفت در قسمت جنوبی و جنوب شرقی قلعه اتاق های مسکونی و شاه نشین قرار داشته اند و در قسمت غربی می توان خرابه های به جای مانده برج ها را دید.بر روی دیوار و باروهای قلعه به جهت نگهبانی و دیده بانی برج هایی با فاصله ای مشخص از هم قرار داشته اند که کنگره دار بوده و دارای طاق های قوسی شکل هستند.و به دلیل قرار گرفتن خندقی در دور دژ و معماری بنا می توان به این نتیجه رسید که این قلعه کاربرد نظامی داشته است . دیواری با ارتفاع 2 متر و عرض 1.5 متر در قسمت غربی قلعه قرار دارد و این قلعه در زمان ساسانیان به عنوان رابطی بین قلعه ی هزارانی و قلعه های نظامی هزاردر عمل می کرده است و به گونه ای که بومیان منطقه حکایت می کنند این ارتباط از طریق تونلی مخفی که این قلعه ها را به هم متصل می کرد انجام می شده است .
روستای کله جوب
در سفر به ایلام ، در این روستا چیزی در حدود دو هزار نفر با250 خانوار زندگی می کنند . در این نمونه از روستاهای ایلام ، مردم این روستا از زمان های دور به کار دامداری و کشاورزی مشغول بودند و امروزه به دلیل وضعیت نامناسب کشاورزی و اشتغال روستا بسیاری از جوانان این روستا مانند سایر روستاهای کشورمان برای یافتن کار مناسب به شهر های بزرگ مهاجرت نموده اند . در سفر به ایلام برای رفتن به این روستا باید در کیلومتر 5 جاده ایوان غرب به اسلام آباد توقف کنید و به دیدن این روستا بروید. در سمت جنوبی روستای کله جوب روستای جوب گوهر قرار دارد و در شرق آن روستای نهر غلام و یس و در شمال آن کوه بانکول و در غرب این روستا از روستای ایلام وساتیان واقع شده است .
روستای کلم استان ایلام
در فصل تابستان گردشگران زیادی از این روستا در استان ایلام بازدید می کنند گردشگرانی که اغلب از شهرهای ایلام به این روستا می آیند . روستایی که در میان یک دره ی سرسبز در ارتفاعات کبیرکوه قرار گرفته است و دور تا دور ان کوه های سر به فلک کشیده پوشانده است و در فصل تابستان آب و هوای مطلوب و معتدلی را برای اهالی منطقه فراهم می کند و از زمستان های سردی برخوردار می باشد . زبان مردم این روستا کردی بوده و در آن می توان انواع مختلف گونه های گیاهی و باغات میوه گوناگون را دید . فاصله این روستا با شهر ایلام و از سمت جنوب شرقی برابر با 120 کیلومتر بوده و درست در سمت شمال غربی شهر بدره و 30 کیلومتری آن واقع شده است.سکونت در این روستا به خیلی زمان های قبل می رسد . در مجموعه جاهای دیدنی ایلام ، بر اساس اکتشافاتی که در این روستا صورت گرفته است و بقایای آتشکده ها و قلعه ها و دیگر آثار گذشتگان حکایت از این امر می کند که این روستا قدمتی به اندازه دوران مادها دارد .همچنین از میان این روستا رودخانه ای که از دامنه کبیر کوه سرچمشه می گذرد قرار دارد که به رودخانه سیمره می ریزد و تقریبا همواره در طول سال پرآب بوده و حال وهوای خاصی به طبیعت این منطقه بخشیده است و بیشتر باغات و اراضی پایین دست روستا توسط آب این رودخانه سیراب می شود .از جاهای دیدنی این روستا می توان به بنای سید تاج الدین و بقعه ی جابر بن انصاری اشاره کرد که در مجاورت روستای کلم ایلام قرار دارند. وجود تپه ای در نزدیکی روستا که خرابه ای از یک قلعه ی قدیمی ساخته شده از گچ و سنگ و مربوط به دوران ساسانیان در بالای آن به جای مانده و همچنین آتشکده ای که قدمتش به همان دوران باز می گردد و در همین حوالی دیده می شود سبب شده است به این روستا از نمونه روستاهای ایلام وجه تاریخی بدهد .
روستای حیدر آباد استان ایلام
در سفر به ایلام بدانید که این روستا در واقع یک دره ی ییلاقی می باشد که پر است از درختان گردو و زرد آلو و دیگر درختان میوه و رودخانه ها و چشمه های زیبا که سبب شده است به عنوان یک روستایی با چشم اندازی بی نظیر تبدیل گردد. بیشتر میوه استان ایلام توسط اهالی این منطقه تامین می شود . روستای حیدر آباد از جمله روستاهایی است که دارای کوچه بوده ، کوچه هایی که موزاییک شده نیز می باشند . در سفر به ایلام ، در واقع این روستا یکی از روستاهای تمیز و نمونه استان ایلام می باشد که امتداد آن از 30 کیلومتری شهر ایلام تا ارتفاعات طولاب می باشد . از امکانات این روستا می توان به سرویس بهداشتی ، آب سرد کن ، سطل زباله های مخصوص ، ایستگاه مطبوعاتی و .. اشاره کرد. یکی از مراسماتی که در این روستا هر ساله و در دهه سوم خرداد برگزار می شود جشن برداشت زرد آلو می باشد که در این مراسم به معرفی باغ دار نمونه و بهترین محصول زردآلو می پردازند.
روستای سرابکلان و سیمره در استان ایلام
این روستا یک روستای کوهستانی بوده و به همین دلیل آب و هوای معتدل و مناسبی را علی الخصوص در فصل بهار و تابستان دارد وجود جنگل های بلوط در اطراف روستا و همچنین دارا بودن رودخانه ، جنگل ، سبب شده این روستا از روستاهای ایلام پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر داشته باشد . و مناظری زیبایی را جلوی چشم هر بیننده قرار دهد این روستا از جمله روستاهایی است که گیاهان دارویی زیادی در زمین های ان می روید و جاذبه های طبیعی زیادی به دلیل موقعیت جغرافیایی که در ان قرار گرفته است دارد و می توان با توسعه بیشتر گردشگری در ان به رونق اقتصاد اهالی این منطقه در سفر به ایلام کمک کرد.
روستای پاقلا استان ایلام
روستای پاقلا ایلام از جمله روستاهای دیدنی و قدیمی این استان می باشد.مردم این روستا به دلیل این که راحت تر کوچ کنند حدود یک قرن پیش در کپر زندگی می کردند اما امروزه خانه های زیبا و مطمنی را می توان در این روستا شاهد بود . ارتباط این روستا با مرکز شهر از طریق مناطق مرزی و جاده ایلام به صالح آباد برقرار می گردد و از روستاهای ایلام و همچنین بخش چوار می باشد.قلعه ای که بر بالای پرتگاهی طبیعی و در شمال روستا قرار گرفته است مربوط به دوران ساسانیان می باشد و در ساخت ان از گچ نیم کوب وسنگ استفاده شده بود به گونه ای که سازگاری زیادی با شرایط طبیعی منطقه داشت . از روستاهای ایلام ، پاقلا یعنی این که روستایی واقع شده در دامنه ی قلعه ای بزرگ . به این روستا پاقلعه نیز گفته می شود.