کاهش قیمت و افزایش سرعت بافت سبب شده تا احرام ها ظرافت نداشته باشند

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، کاهش قیمت و افزایش سرعت بافت سبب شده تا احرام ها ظرافت نداشته باشند.

احرام بافی یکی از رشته های پارچه بافی سنتی ایران و رشته بومی استان خوزستان است. این منسوج، بافته ای از الیاف پشم و پنبه با طرح های ساده هندسی است که به وسیله دستگاه پارچه بافی دستی بافته می شود. در گذشته، نوع بدون نقش این دست بافته را به عنوان پوشش احرام در اجرای مناسک حج بکار می بردند اما هم اکنون احرامی در اندازه های گوناگون در قالب سجاده، پادری، روفرشی، روتختی، کیف و محصولات مشابه بافته می شود. چندی پیش نیز شهر شوشتر در حوزه صنایع دستی به عنوان شهر ملی احرام بافی معرفی شد.

مرضیه برگریزان (صنعتگر احرام بافی از خوزستان شهرستان شوشتر) با اشاره به دستگاهی که احرام بافی با آن انجام می شود، گفت: این دستگاه چارچوبی ساخته شده از آهن است که دار روی آن سوار می شود و با توجه به آنکه این سبک احرام بافی مخصوص شوشتر است، دستگاه بافت احرام نیز کمی با سایر دستگاه ها تفاوت دارد. این سبک بافت احرام بیش از هزار سال قدمت دارد و در گذشته به صورت پارچه بافته میشد که از ظرافت بالایی هم برخوردار بودند و نمونه های آن در پارچه هایی که در اطراف خانه خدا کشیده شده، قابل مشاهده است.

او ادامه داد: روز به روز دستگاه احرام بافی توسعه یافته و امروزه در ابعاد مختلف از یک در یک و نیم گرفته تا 65 در 120 سانتیمتر بافته می شود. چله آن از پنبه و پود از پشم است. با توجه به کاربردی که پارچه احرام دارد، در طول سال سفارشات متعددی را ثبت می کنیم و تحویل مشتریان می دهیم و سفارش دهندگان مختلفی از مقاصد مختلف داریم.

به گفته برگزیران، امروزه از پارچه احرام برای کاربری های مختلف از رومبلی گرفته تا کنار تخت خواب و حتی در راهروها استفاده می شود. قیمت نیز از 350 تا بیش از یک میلیون تومان متغیر است، چرا که مواد اولیه تولید پارچه احرام از پشم طبیعی است و پشم نیز گران است. البته ابعاد و طرحی که بکار رفته نیز در قیمت نهایی تاثیر بسزایی دارد. هرچه طرح دارتر و ابعاد بزرگ تر باشد، تبعا گران تر خواهد بود. حتی قابلیت شستشو در ماشین لباسشویی را نیز دارند و همچون قالی کرمان هرچه پا بیشتر بخورد کیفیتشان بالاتر می رود.

این صنعتگر احرام بافی در پاسخ به این سئوال که چرا تهیه مواد اولیه تولید این صنایع دستی که پشم و پنبه است، گران تمام می شود، گفت: پشم طبیعی گران است. ما درصدد تولید صنایع دستی طبیعی هستیم به این معنا که مواد اولیه و حتی رنگ آن نیز طبیعی است. از این رو تهیه مواد اولیه گران تمام می شود. هرچند مسئولان صنایع دستی نیز گاهی کمک هایی می کنند اما انتظار ما بیش از اینهاست. هرچند در نمایشگاه های متعددی شرکت می کنیم اما نیازمند وام و تسهیلات هستیم تا بتوانیم در مرحله نخست مواد اولیه اعم از پشم را تهیه کنیم و همچنین بتوانیم برای تولید و نگهداری محصولاتمان جا و مکان داشته باشیم. بسیاری از افراد علاقمند هستند تا این صنعت را بیاموزند اما جایی برای آموزش آن نداریم.

او درخصوص تدارک و برپا کردن دستگاه احرام بافی نیز گفت: درست کردن هر دستگاه احرام بافی تقریبا حدود 20 میلیون تومان هزینه دربردارد. با توجه به آنکه احرام بافی میراث گذشتگان ما در شوشتر است تقریبا در هر خانه یک دار احرام بافی برپاست و تبدیل به یکی از مشاغل خانگی شده است.

شونه، شمعی، قلمی، عروسکی، لوزی در لوزی… از جمله طرح های مرسوم در احرام بافی است و عموما رنگهای قهوه ای و کرم و شیری رنگ و قرمز و زرد در بافت آن بکار گرفته می شود. برگزیران درخصوص داستانی که در پس این طرح ها و رنگ ها در بافت احرام وجود دارد، گفت: حوزه صنایع دستی بیشتر چنین رنگ هایی را می طلبد. رنگ هایی که ملایم هستند. ضمن آنکه این رنگ ها از گذشته باقی مانده اند. البته بنابر سلیقه مشتری میتوان رنگ ها و طرح های احرام بافی را تغییر داد. بسیاری از مشتریان ما خواهان افزایش ظرافت در پارچه تولیدی هستند و می گویند تارها زخیم هستند.

ما نیز بنابر خواسته آنها تغییرات را اعمال می کنیم و سعی می کنیم ظرافتی که در گذشته در احرام بافی اعمال میشد را اجرا کنیم. امروزه به دلیل کاهش هزینه تولید و قیمت تمام شده و اینکه سرعت بافت افزایش یابد، احرام های بافته شده کمی زخیم تر از گذشته هستند. از این رو، برخی از مشتریان خواستار بافت احرام به ظرافت گذشته هستند. برای مثال ممکن است یک سجاده با تار و پود ضخیم یک یا دورزه تمام شود اما بافت همان سجاده با تار و پود ظریف حدود دو هفته زمان می برد.

او که بیش از 30 سال عمرش را پای دستگاه احرام بافی گذرانده است، درخصوص مشکلاتی که در حوزه فروش احرام با آن روبرو هستند، گفت: هرچند ممکن است کار با دستگاه احرام بافی سخت به نظر برسد اما من به این کار علاقه بسیار دارم و حتا روز و شب آموزش می دهم و بیش از 800 نفر را آموزش داده ام. خانم ها از این نوع صنعت بیشتر استقبال می کنند اما آقایان هم دوست دارند که روش بافت را بیاموزند.

این صنعتگر احرام بافی درخصوص شرایط فروش نیز گفت: فروش به صورت تک و عمده داریم و حتی نهادها و شرکت های مختلف به صورت پک از ما خرید می کنند. البته حضور در بازارچه ها و نمایشگاه ها نیز تاثیر بسزایی در فروش دارد. میزان فروش به حال و هوای بازار بستگی دارد برای مثال در ایام کرونا هیچ فروشی نداشتیم. اما اکنون تا حدودی بهبود یافت. با وجود آنکه فروش آنلاین هم داریم اما فروش حضوری امان بیشتر است، چرا که همچنان مشتریان ما دوست دارند که جنس را ببینند و بعد بخرند.

به گفته او، شوشتر حدود یک سال و نیم است که تبدیل به شهر ملی احرام بافی شده اما هنوز کار خاصی در این حوزه انجام نگرفته است.