تفرش یکی از شهرستان های زیبای استان مرکزی به شمار می رود

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، تفرش یکی از شهرستان های زیبای استان مرکزی به شمار می رود.

تفرش در یک هزار و 900 متری از سطح دریا قرار دارد و فاصله آن از اراک 90 کیلومتر است. این شهرستان کوچک دارای یک بخش مرکزی و دهستان های رودبار، بازرجان، خرازان و کوه پناه است که وسعت آن یک هزار و 705 کیلومتر و جمعیت آن نیز حدود 26 هزار نفر است.

منطقه تفرش از لحاظ تاریخی با منطقه آشتیان پیوستگی دارد و قدمت آن به قبل از اسلام می رسد. درباره وجه تسمیه نام این شهر آمده که تفرش در اصل گبرش بوده و این توجیه شاید بدین سبب است که در سده های قبل و حتی صدر اسلام گبرها یا زردتشتی ها در این جلگه و نقاط مجاور آن از جمله فراهان و آشتیان سکونت داشتند.

ارتفاع زیاد و کوهستانی بودن تفرش باعث شده این خطه زمستان های سرد و تابستان های معتدل داشته باشد و منطقه ای خوش آب و هوا برای وقت گذرانی محسوب شود.

اغلب مردم تفرش به لهجه فارسی صحبت می کنند و در بعضی نقاط این شهرستان نیز تکلم به زبان ترکی رایج است.

سوغات این شهر انگور، لبنیات، کشمش، گردو، بادام، شیره انگور، ترخنه دوغ ،باسلق، ترخینه، فتیر و گوش فیل است و به لحاظ شرایط اقلیمی، باغداری رکن اصلی فعالیتهای ساکنان آن است و صنایع دستی آن را ظروف مسی (چکشی) و گلیم تشکیل می دهد.

چشمه گراو به فاصله پنج کیلومتری شهرستان تفرش بین دو روستای کبوران و طراران واقع گردیده است. آب این چشمه معدنی و دارای خواص درمانی است. گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آنجا به حالت جوشش از سطح زمین خارج شده و در یک قسمت نیز آب همراه گاز کربنیک فراوان از منفذی خارج می شود. آثار بجا مانده در اطراف چشمه نشان می دهد که بطور گسترده به عنوان حمام از آن استفاده میشده است. آب گراو تفرش آب معدنی کربناته مخلوط است که به نسبت تقریبا مساوی یونهای سدیم و کلسیم در آن یافت می شود.

غار علی خورنده در فاصله سه کیلومتری جنوب غربی تفرش و در ارتفاعات کوه نقره کمر معروف به خشه قرار دارد و برای رسیدن به آن باید از روستای کوهین عبور نموده و از دیواره ای به طول تقریبی 15 متر که شامل سه بند می باشد صعود کرد. ورودیه غار با شیب ملایم به تالار اصلی که در آن حوضچه هایی قرار دارد می رسد. در طرف راست چاهی به عمق پنج متر واقع است که به حمامک شهرت دارد. همچنین حفره دیگری نیز در این غار وجود دارد که به مسجدک معروف است. در سقف و دیوار این غار استلاکیت و استلاکمیت ها مشاهده می شود. برای غار نوردی باید مجهز به وسایل مخصوص بود.

از توابع بخش مرکزی شهرستان تفرش در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر تفرش قرار داد. روستای سرآبادان از شمال غربی به کوه پیر و از شرق به شانک کوه و از جنوب به کوه پال میل محدود می شود.

روستای سرآبادان با توجه به موقعیت آن، یکی از همان روستاهای بسیار قدیمی است و پیشینه تاریخی نسبتاً طولانی دارد. مردم روستای سرآبادان به زبان فارسی سخن می گویند. مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. پوشش گیاهی دشتهای اطراف روستا، باغات میوه و حیات جانوری از جاذبه های طبیعی روستا است و از ویژگی های فرهنگی این روستا میتوان به برگزاری مراسم جشن کوسه، جشن سده، و تخم مرغ بازی اشاره کرد.

براساس مقاله تفرش یکی از شهرستان های زیبای استان مرکزی به شمار می رود، باید بدانید که روستای جلایر در 35 کیلومتری شمال شهر تفرش واقع شده است. روستای جلایر یکی از خوش آب و هواترین روستاهای استان مرکزی از توابع شهرستان تفرش می باشد. باغ های سرسبز و زیبایش چشم هر صاحبدل خوش ذوقی را محو تماشای خویش می کند. در ایام تعطیل بهار و تابستان روستای جلایر میزبان بسیاری از خانواده ها بوده که در سایه درختان و کنار رودهای زیبای این روستا بسر می برند.

مجموعه مسجد شش ناو شامل گنبدی بزرگ به ارتفاع 15 متر و قطر 16 متر، 2 شبستان، ایوان، صحن، یک رشته قنات، چند حجره، حسینیه و مناره ای آجری با ارتفاع 20 متر و قطر سه متر دارد. سقف و دیواره مسجد با کاشیکاری و مقرنس کاری های زیبا تزئین شده است. قدیمی ترین و شاخص ترین بنای مسجد، معماری آجری مناره آن است که آن را متعلق به قرن پنجم هجری و اوایل عهد سلجوقیان ذکر کرده اند. مناره دارای پلکانی مارپیچ است و جدار آن تماما از آجر ساخته شده است.

تنها تزئین مناره کتیبه آجری بر فراز آن است که به خط کوفی نوشته شده است. متأسفانه جز کلمه «لا اله الا الله» چیزی در کتیبه باقی نمانده و بقیه حروف از بین رفته اند. در غرب مسجد حسینیه ای بزرگ وجود دارد که از گذشته در ماه محرم و صفر مکانی برای تعزیه خوانی بوده است. اطراف حسینیه حجره هایی برای نشستن تماشاگران وجود دارد و صفه یا سکوی برجسته ای در وسط قرار گرفته که نمایش تعزیه بر روی آن اجرا می شود. مقصوره مسجد از بناهای دیگری است که بر فراز آن گنبدی کلاه خودی به سبک گنبدهای عصر سلجوقی دیده می شود. قاعده گنبد هشت ضلعی و عنقی استوانه ای شکلی به ارتفاع پنج متر و قطر 16 متر دارد. گنبد با استفاده از آجر تراش ساخته شده است.

در سردر صحن، ایوانی به دهانه پنج متر، عمق چهار متر و ارتفاع هفت متر وجود دارد که با پوششی از مقرنس گچی تزئین شده است. در پاکار پوشش ایوان کتیبه ای به خط نستعلیق به تاریخ 1277 هجری قمری وجود دارد. در این کتیبه اشاره ای به بانی بنا بنام «محمد ابراهیم بن عباس» شده است. همچنین در این مسجد مزار یکی از صحابه امام حسن عسگری (ع) به نام محمد محدث وجود دارد که در قرن ششم هجری به خاک سپرده شده است.

تکیه زاغرم یکی از قدیمی ترین تکیه های کشور و در شهر تفرش، محله زاغرم می باشد. در عصر قاجار بنا شده و شیوه مقرنس کاری آن شبیه دوران صفوی بوده و قدیمی ترین بخش تکیه زاغرم، ایوان ورودی ضلع جنوب شرقی است که متعلق به دوره قاجار می باشد.

امامزاده محمد (ع) در محله فم در شمال شرقی تفرش قرار دارد و یکی از زیباترین بناهای تاریخی مذهبی استان مرکزی می باشد. این بنا به دوره صفویه تعلق دارد و احتمالا ساخت بنای گنبد در سال 950 هجری آغاز و در سال 956 به پایان رسیده است.

تعزیه در لغت به معنی سوگواری و بر پاداشتن یادبود عزیزان از دست رفته است ولی در اصطلاح بگونه ای از نمایش مذهبی منظوم گفته می شود که در آن عده ای اهل ذوق و کار آشنا در مناسبت های مذهبی به ویژه ماه محرم اجرا می کنند.

در واقع تعزیه و شبیه خوانی به عنوان هنری اصیل و یکی از مهمترین ابزارهای پیام رسانی واقعه کربلا از دیرباز در استان مرکزی جایگاه ویژه ای داشته و اکنون نیز یکی از عوامل پیوند معنوی نسل جدید با حماسه عاشورا است. در این میان میتوان به شهرستان تفرش به عنوان فعال ترین نقطه تعزیه خوانی در استان مرکزی اشاره کرد. تعزیه در آن ریشه ای کهن دارد. تعزیه در تفرش جزیی از زندگی مردم است و همه خانواده های تفرشی را درگیر خود کرده است.

صنایع دستی

گلیم بافی، درویش دوزی یا تفرشی دوزی، آیینه کاری، بافتنی سنتی، تذهیب، منبت چوب، معرق چوب، احجام چوبی، ساز سنتی، سراجی سنتی، قلم زنی، چاقو سازی، ملیله سازی و نقاشی روی چرم نیز صنایع دستی این خطه بشمار می رود.