خانه تاریخی زند یکی از جاذبه های دیدنی قم به شمار می رود
ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، خانه تاریخی زند یکی از جاذبه های دیدنی قم به شمار می رود.
خانه تاریخی زند یکی از خانه های تاریخی ایران است که در شهر قم واقع شده و هر سال در مناسبت های مختلف بخصوص تعطیلات نوروز مقصد گردشگران از نقاط مختلف کشور محسوب می شود.
این مکان در بافت تاریخی شهر قرار گرفته و معماری اصیل ایرانی را به نمایش گذاشته است. محله گذر قلعه قم در خیابان انقلاب محله ای است که خانه تاریخی زند در آن قرار گرفت. قدمت این خانه به اواخر دوره قاجاریه و به حدود 130 سال قبل باز می گردد.
امروزه خانه زند قم به عنوان موزه مردم شناسی شهرت دارد. به هنگام ورود به خانه، دو تابلو توجه گردشگران را به خود جلب می کند؛ تابلوی اول تاریخ 1377 را نشان می دهد که تاریخ ثبت ملی این خانه است. تابلوی دوم تاریخ 1379 را نشان می دهد که تاریخ ثبت این خانه در فهرست آثار میراث فرهنگی هست. این خانه در سال 1380 مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
این خانه از معماری سبک قاجاری پیروی می کند و شامل سه بخش شاه نشین اول، شاه نشین دوم و بخش خدمه است. براساس شاخصه معماری دوران قاجار این خانه نیز فقط از خشت و آجر ساخته شده است. در ابتدا این خانه دو قسمت بود که هر قسمت در اختیار یک برادر قرار داشت.
حاج علی خان زند و حاج قلی خان زند دو برادر بودند که صاحب این دو خانه بودند. بعدها که این خانه ها توسط میراث فرهنگی خریداری و بازسازی شد، هر دو خانه را با هم ترکیب کرده و مورد مرمت و بازسازی قرار داد. حتی تا مدتها این خانه بخشی از اداره میراث فرهنگی قم بوده است.
بخش ورودی خانه زند قم شامل سر در کوتاهی بوده که نمای روکار آن از آجر و بند کشی بین آن است. در قسمت پیشانی این سردر اشکال هندسی جالبی ایجاد شده است. این سر در از طریق یک راهروی مسقف یا همان دالان به حیاط مرکزی متصل می شود.
بخش شاه نشین اول که با نام شاه نشین تابستانی نیز از آن یاد می شود، دارای یک بادگیر منفرد است. در سمت حیاط مرکزی این عمارت قرار دارد.
بخش شاه نشین دوم که با نام شاه نشین زمستانی نیز از آن یاد می شود، دارای فضای بیشتری نسبت به بخش های دیگر خانه است. این بخش در قسمت شمالی این خانه قرار دارد.
بخش مربوط به خدمه هم در سمت غربی این ساختمان قرار دارد.
پنجره های منتهی به حیاط مرکزی و حیاط شمالی در این خانه چوبی و با نقش و نگارهای دوره قاجار بوده و همچنان دارای شیشه های رنگی هستند.
در خانه حاج علی خان زند عناصر تزیینی بیشتر دیده می شود. سر ستون ها و پایه ستون ها و حتی لبه چینی پشت بام دارای تزیینات و ساختاری معماری تزیینی است.
بخش دیگر این خانه که مربوط به خانه حاج قلی خان زند بوده، در گذشته ساختمان اداری میراث فرهنگی قم در آن قرار داشته است. این بخش امروزه تبدیل به موزه مردم شناسی قم شده است. در این ساختمان دو بادگیر وجود دارد که از ویژگی های جالب این خانه هستند.
در حیاط مرکزی این خانه یک حوض بزرگ هشت ضلعی با یک فواره جالب وجود دارد، این فواره در فصل بهار و تابستان دمای داخل حیاط را متعادل می کند و هوای اطراف حوض را مطبوع می کند. کف حیاط نیز با استفاده از آجرهای منظم سنگ فرش شده است.
ستون های قرار گرفته در خانه زند قم در نوع خود بسیار جالب هستند. در واقع، هیچ کدام از ستون های قرار گرفته در این عمارت با ستون های دیگر مشابه نیستند و هر کدام به یک شکل و یک سبک می باشند و نمیتوان دو ستون شبیه به هم را در این خانه پیدا کرد.
در اتاق های این خانه میتوان انواع ابزارها و سلاح های مفرغی، ظروف مسی و غیره را مشاهده کرد. همچنین در اتاق ها میتوان مجسمه هایی از افراد قدیمی را مشاهده کرد. به عنوان مثال، میتوان پیرزنی با لباس قاجار را مشاهده کرد که با دستان پینه بسته در حال آسیاب کردن گندم است. همچنین میتوان انواع افراد و مشاغل مختلف را در این موزه مردم شناسی مشاهده کرد.
از قدیمی ترین اشیای داخل موزه مردم شناسی قم میتوان به خمره های 800 ساله اشاره کرد که در این موزه به نمایش درآمده اند. این خمره ها پشت یک دیوار شیشه ای قرار گرفته اند.