گزارشهایی که در بیستمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران ارائه شدند

ایلنا/ این خبر پیرامون گزارشهایی که در بیستمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران ارائه شدند، برای شما نگارش شده است.

در نخستین پنل تخصصی بیستمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، اکبر عابدی با ارائه گوشه ای از مقاله مشترکش با مهناز شریفی به تشریح فصل اول کاوش باستان شناسی دالما تپه دشت سولدوز آذربایجان غربی پرداخت و تصریح کرد: کاوش های انجام گرفته در تپه دالما دشت سولدوز نقده در راستای پروژه حسنلو و برای یک دوره کوتاه مدت در طی سالهای 1958 و 1959 توسط چارلز برنی و در سال 1961 توسط کایلر یانگ به انجام رسید.

او افزود: هدف از حفاری تپه دالما بازیابی و ارزیابی مجدد نمونه هایی از مواد فرهنگی مس و سنگ قدیمی بود که نمونه های آن به خوبی در خود تپه حسنلو بدست نیامده بود که هدف اصلی کاوش نیز بر این مبنا قرار داده شد.

این باستان شناس با بیان اینکه کاوش در دالما تپه جنبه های مختلف اجتماعی و فرهنگی جوامع دوره مس و سنگ قدیم و نیز بازه زمانی آن را به همراه مواقع فرهنگی و ماهیت محوطه را مشخص ساخت، اظهار کرد: نتایج اولیه و مقدماتی کاوش روشن ساخت که با توجه به ساختارهای معماری زودگذر، فانی و غیردائم دالما تپه احتمالاً یک محوطه فصلی برای استفاده جوامع ساکن در دشت سولدوز بوده است و از طرف دیگر مقایسه نسبی آثار بازه زمانی 5000 ـ 4500 ق.م را برای دوره دالما پیشنهاد می کنند که این تاریخ گذاری ها احتمالا پس از نتایج تاریخ گذاری مطلق کمی عقب تر نیز خواهند رفت.

کاوش بازنگری تل ابلیس بردسیر کرمان

در ادامه این نشست تخصصی کاوش بازنگری تل ابلیس بردسیر کرمان کار مشترک نصیر اسکندری و محمدحسین عزیزی خرانقی توسط اسکندری ارائه شد.

این باستان شناس گفت: تل ابلیس محوطه ای کاملا شناخته شده در باستان شناسی پیش از تاریخ ایران است که کاوشهای باستان شناختی صورت گرفته در آن در دهه هفتاد میلادی توسط باستان شناس سرشناس آمریکایی جوزف کالدول (از پیشگامان باستان شناسی نو) نشان داد این محوطه یکی از کهن ترین مراکز در زمینه استحصال مس در دنیا بشمار می رود.

اسکندری با بیان اینکه در سال 1400 یک طرح پژوهشی توسط نگارندگان به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارائه شد تا این محوطه مورد کاوش مجدد قرار گیرد، اهداف اصلی کاوش بازنگری تل ابلیس را علاوه بر مشخص کردن عرصه و حریم این محوطه مهم، ارزیابی توالی فرهنگی تل ابلیس از دوره نوسنگی باسفال تا پایان دوره مس و سنگ، ارائه گاهنگاری مطلق ادوار مختلف تل ابلیس، مطالعه دیرینگی و همچنین روند تکامل تکنولوژی استحصال مس در این محوطه به عنوان یکی از قدیمی ترین مراکز دنیا، مطالعه برهم کنش فرهنگی میان دشت بردسیر و جنوب غرب ایران در نیمه دوم هزاره چهارم پ.م اعلام کرد.

بررسی و شناسایی چشم اندازهای دوران پارینه سنگی در حدفاصل مخروط افکنه های جاجرود و ایوانکی، سمنان

سید میلاد هاشمی نیز به تشریح بررسی و شناسایی چشم اندازهای دوران پارینه سنگی در حدفاصل مخروط افکنه های جاجرود و ایوانکی، سمنان پرداخت و گفت: فصل نخست از بررسی پارینه سنگی در شمال غربی دشت کویر مرکزی، در منطقه ای در غرب استان سمنان در حوزه شهر ایوانکی از شهرستان گرمسار که تاکنون از کمبود بررسی های فشرده پارینه سنگی رنج می برد، در زمستان سال 1400 انجام گرفت.

او افزود: اهداف این بررسی شامل مشخص کردن وضعیت این بخش از دالان شمالی فلات مرکزی ایران در دوران پلیئستوسن و بررسی درجه پیوستگی و حضور چشم اندازهای پارینه سنگی در این دالان و در نتیجه تقویت یا تضعیف فرضیه گذرگاه شمالی در فلات ایران و نیز اهدافی چون بررسی الگوهای بهره گیری از زمین، الگوهای پراکنش محوطه های پارینه سنگی احتمالی، چندوچون برهمکنش های جمعیتی و بررسی سازمان فناوری و مقایسه سنن ابزارسازی در بخشهای گوناگون از گذرگاه شمال فلات مرکزی ایران بود.

کاوش باستان شناسی غار هوتو، کمربند و لایه نگاری غار هوتو مازندران

در ادامه نشست، گزارشی از کاوش باستان شناسی غار هوتو کمربند و لایه نگاری غار هوتو مازندران نیز توسط حسن فاضلی نشلی ارائه شد.

این باستان شناس گفت: کاوش غار کمربند در سال 1400 به منظور بررسی دوره گذار از معیشت جوامع شکارورز و گردآورنده خوراک در دوره میان سنگی به جوامع نوسنگی آغازین با مدیریت اولیه منابع گیاهی و جانوری مبتنی بر معیشت کشاورزی و اهلی سازی دام در مناطق جنوب شرقی دریای کاسپی در دوره هولوسن آغازین صورت گرفته است.

او با بیان اینکه آغاز دوره نوسنگی در جنوب غربی آسیا مصادف با تغییرات اقلیمی سرد و خشک دریاس جوان بوده، افزود: در مجموع یافته های فرهنگی بدست آمده از کاوش غار کمربند، شامل کف های استقراری، فضای فراهم سازی آتش، بقایای گیاهی، ادوات سنگی، دست افزارها و یافته های جانوری است.

فاضی نشلی با بیان اینکه در بررسی سطحی که توسط اعضای تیم به اتفاق همراهان پایگاه میراث فرهنگی هوتو و کمربند صورت پذیرفت، تعداد فراوانی گودال حفاری غیرمجاز مشاهده شد، تصریح کرد: شواهد موجود نشان می داد که متأسفانه بخش اعظم این گورستان توسط حفاران غیرمجاز تخریب شده است.

او در ادمه اظهار کرد: با توجه به بررسی سفال های سطحی و مشاهده دیواره گودالهای کنده شده، اکثر این سفال ها از سفال های شاخص دوره تاریخی متداول در این حوزه فرهنگی هستند. با توجه به این اینکه در گزارش حفاری غار هوتو و کمربند توسط کوون اشاره شده که لایه های فوقانی این محوطه ها مربوط به دوره تاریخی است، وجود این محوطه استقراری و گورستان در مجاورت غار هوتو و کمربند کاملاً محتمل و تشابه یافته های این دو می تواند معنادار باشد.

فاضی نشلی خاطرنشان کرد: لذا به دلیل آسیب فراوان وارده به بخش های زیادی از سطح این گورستان در پیرامون غار هوتو و کمربند، در این محدوده گمانه زنی به منظور تعیین و عرصه انجام شد.