موضوعاتی که در کارگاه آموزشی فرونشست و چالشهای آن در حوزه میراث فرهنگی مطرح شدند
ایسنا/ این خبر پیرامون موضوعاتی که در کارگاه آموزشی فرونشست و چالشهای آن در حوزه میراث فرهنگی مطرح شدند، برای شما نوشته شد.
علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و دبیر کارگروه ملی مخاطرات کشور در نشست تخصصی و کارگاه آموزشی «فرونشست و چالش های آن در حوزه میراث فرهنگی کشور» به تعریف مفاهیم مهم فرونشست وگستردگی آن در ایران و جهان پرداخت و یادآور شد: پایین رفتگی تدریجی یا ناگهانی سطح زمین در گستره ای وسیع و یا محدود بر اثر عوامل طبیعی یا غیرطبیعی را فرونشست زمین می نامیم که بیشتر بر اثر افت سطح آب زیرزمینی رخ می دهد.
مدرس این کارگاه گسترش فرونشست زمین در ایران و اهمیت بالای تاب آوری المان های میراث فرهنگی و گردشگری را از دلایل برگزاری این نشست و اهمیت آن برای مجموعه های بزرگ میراث فرهنگی و گردشگری ذکر کرد.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات کشور در ادامه با مرور مسئولیت های قانونی این حوزه در کشور، به بیان راهکارهای موجود برای کاهش ریسک آن بویژه در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کشور پرداخت.
بیت اللهی با بررسی کلی قرارگیری المان های میراث فرهنگی کشور در پهنه فرونشستی زمین، پیشنهادهایی را از جمله مطالعه ویژه ریسک فرونشست زمین در محدوده های المان های میراث فرهنگی و گردشگری، تهیه چک لیست های کنترل دوره ای اثر فرونشست زمین بر المان های میراث فرهنگی و گردشگری، تدوین دستورالعمل اقدمات جزئی، تدوین برنامه پایش فرونشست زمین در سایت های حساس، اجرا کردن اقدامات و تمهیدات مهندسی کنترل آثار فرونشست زمین در سایت های میراث فرهنگی و گردشگری و برگزاری کارگاه های آموزشی به صورت دوره ای و در سطوح مختلف ارائه کرد.
مرتضی مهدوی، عضو تخصصی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در موضوعات سازه و مخاطرات طبیعی و مدرس سابق مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی کشور نیز با اشاره به اهمیت پدیده فرونشست و تاثیر بلند مدت این پدیده بر افت تراز سطح زمین و به تبع آن تأثیر بسیار منفی در سازه ها و ساختارهای خطی و حساس که عملکرد آنها وابستگی مستقیمی با حفظ تراز طراحی شده دارند، لزوم بررسی تخصصی این پدیده در المان های مذکور، شناسایی ابعاد این رخداد در نواحی دارای پتانسیل، پهنه بندی مخاطره، شناسایی نقاط ریسک بالا و همچنین ارزیابی سطوح آسیب پذیری المان های در معرض را بسیار حیاتی و ضروری اعلام کرد.
مهدوی افزود: نکته حائز اهمیت در مجموعه های میراث فرهنگی و تاریخی، وجود المان های بسیار مهم و در عین حال وابسته به تراز ثبت است. در سازه ها، ابنیه و آثار مرتبط با این مجموعه ها آسیب پذیری بالایی برای مواجهه با جابجایی تراز کف وجود دارد.
او با مرور مهمترین آثار فرونشست بر سازه ها و زیر ساخت ها بویژه موارد مرتبط با میراث فرهنگی و ابنیه، به بیان روشهای پایش این آثار و همچنین دستورالعمل های لازم برای نگهداری و مقاوم سازی پرداخت.
علیرضا انیسی، معاون پژوهشی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست با اشاره به فعالیت های مشترک پژوهشگاه و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در قالب تفاهم نامه همکاری و بررسی پدیده مخاطره آمیز فرونشست، اظهار کرد: خطرات و سوانح بسیاری در کمین آثار تاریخی کشور هستند که باید مورد بررسی قرار گیرند. قدرت تشخیص و ارائه راهکار برای برخی ازاین مخاطرات را داریم، ولی برای برخی دیگر همچون موضوع فرونشست، نیازمند یاری نهادهای دیگر همچون مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هستیم که در این زمینه با مطالعات گسترده تجارب زیادی کسب کرده و نسبت به موضوع شناخت کامل دارند.
او با اشاره به برگزاری سه همایش درحوزه سوانح طبیعی با موضوع زلزله در سالهای گذشته و یک همایش در سال آینده ابراز امیدواری کرد این نشست تنها جنبه آگاهی بخشی نداشته باشد و بتوانیم در آینده برای مسأله فرونشست در ابنیه و آثار تاریخی نیز اقدامات مؤثری انجام دهیم.
فاطمه داوری، مدیر اداره حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی گفت: فرصت پیش آمده برای معاونت میراث فرهنگی و اداره حفظ و احیا و طرح موضوع با اهمیت فرونشست و چالش های آن در حوزه میراث فرهنگی از دل تفاهم نامه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بیرون آمده است.
او ماهیت مخاطره آمیز فرونشست را در مقیاس ملی و جهانی دارای اهمیت بالا دانست و افزود: توجه به این پدیده از یک موضوع مهم، به یک موضوع ضروری تبدیل شده است.
داوری با بیان اینکه در یک سده گذشته همواره عامل رطوبت خطر اصلی بناهای تاریخی محسوب میشد، گفت: بررسی موضوع فرونشست و چالش های آن در میراث فرهنگی تنها از طریق تعاملات میان دستگاهی فراهم می شود و هدف اصلی برگزاری این نشست و بیان این دغدغه، تهیه بسته های مشترک در این حوزه و استفاده از دانش افراد متخصص و انجام کارهای پژوهشی است.