وضعیت وخیم یک آتشکده به قدمت 1700 سال در فراشبند استان فارس

ایسنا/ این خبر پیرامون وضعیت وخیم یک آتشکده به قدمت 1700 سال در فراشبند استان فارس برای شما نوشته شد.

سیاوش آریا، یک کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی که بتازگی از «آتشکده نقاره خانه فراشبند» بازدید داشته، تصاویری از وضعیت امروز آن را در اختیار قرار داد و درباره این آتشکده گفت: این مجموعه که به «آتشکده نقارخانه» نامدار است و در هفت کیلومتری جاده فراشبند به دهرم جای گرفته و با شماره 3398 در تاریخ 25 اسفند 1379 خورشیدی به ثبت ملی رسیده، یکی از سالم ترین چهار طاقی های ایران است که دست کم 1600 تا 1700 سال برجای مانده است اما اکنون با معضل تجاوز به حریم، زباله، حفاری غیرمجاز، یادگارنویسی و بی توجهی دست به گریبان است.

او ادامه داد: مجموعه چهار طاقی نقاره خانه بدلیل موقعیت راهبردی و فرم معماری دارای اهمیت بالایی است. در درون این مجموعه سفال های مشکی رنگ و ویژه بدست آمده که در همه چهار طاقی های این منطقه قابل پیگیری است و نشان دهنده استفاده آنها در دوره ساسانی است. افزون بر این، چند تکه سفال دوره اسلامی از سده های هفتم تا دهم میلادی بدست آمده که گویای رونق این مجموعه حتی پس از برافتادن ساسانیان است.

آریا افزود: این آتشکده بسیار ارزشمند ساسانی بگونه ای تاکنون برجای مانده که بقایای اتاق ها و تالارهای طواف و دیگر بخش ها هنوز هم نمایان است.

بنابر اظهارات این پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ، آتشکده نقارخانه یکی از بزرگترین آتشکده های سرزمین پارس (فارس) و (احتمالا) جنوب کشور است که روزگاری در آن «آتش سپند بهرام» فروزان بوده و از ارزشمندترین چهار طاقی های ساسانی در زمان خود بشمار می آمده است.

آریا همچنین بیان کرد: این مجموعه چهار طاقی یک آتشکده ساسانی است که گمان می رود با کاربری آموزشی دینی برای موبدان و هیربدان برپا شده باشد و از اینجا پس از آموزش، موبدان را به سراسر ایران و آتشکده ها می فرستادند. مجموعه در چهار اشکوب (طبقه) غیر هم سطح ساخته شده و در اشکوب دوم در برگیرنده اتاق هایی تو در تو همانند حجره های دوران اسلامی در مدرسه ها است.

این کنشگر میراث فرهنگی با اشاره به وضعیت امروز این آتشکده ساسانی گفت: در سال 1393 خورشیدی، حدودا 9 هشت سال پیش گزارشی را در این آتشکده و دیگر چالش های آن نگاشتم، ولی همچنان در بر همان پاشنه می چرخد و حریم یادگار ملی مشکل دارد. در حریم درجه یک این آتشکده، تیرهای برق و دکل مخابراتی سالهاست جانمایی شده و حریم یادگار ساسانیان را شکسته و خدشه دار کرده است. این دست اندازی ها و بی توجهی ها به یادمان های ملی همچنان ادامه دارد.

او اضافه کرد: تیرهای برق حتی اتاق های تو در توی مجموعه را در تیررس قرار داده و حریم آن آسیب دیده است. همچنین در گذشته های دور، جاده ای آسفالته بخشی از بقایای مجموعه آتشکده را از میان برده است؛ زیرا در سوی دیگر جاده هنوز هم میتوان سفال های تاریخی را دید.

این کنشگر میراث فرهنگی معتقد است: استقرار تیرهای برق و دکل های برق افزون بر شکستن حریم، بیگمان به لایه های باستان شناختی این محوطه آسیب زده است.

آریا ادامه داد: یادگارنویسی روی یادمان های تاریخی و فرهنگی شوربختانه به امری عادی و همه گیر تبدیل شده و عنصری است که در همه یادمان های تاریخی کمابیش نمایان است و نیازمند بررسی و آموزش و پالایش فرهنگ از سوی همه دستگاه های دولتی بویژه آموزش و پرورش است.

او گفت: در این بنای تاریخی یادگارنویسی های جدیدی دیده می شود. حفاری های غیرمجاز هم انجام شده که البته بیشتر به سالهای گذشته مربوط است. در اطراف آتشکده کیسه هایی رها شده که روشن نیست درون آنها چیست، اما بوی بد و بسیار زننده ای دارد که اندک بازدیدکنندگان و گردشگران را فراری می دهد. شاید لاشه جانوران باشد، چون بسیار بوی بدی داشت.

این کنشگر همچنین معتقد است: مرمت های غیراصولی و ناهمخوان بویژه روی گنبد آتشکده، آسیب های برگشت ناپذیری را برجای گذاشته است.

این پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ با اشاره به وضعیتی که این آتشکده به آن دچار شده، تاکید کرد: جا دارد مسئولان میراث فرهنگی شهر فراشبند و دیگر نهادهای فرهنگی و مسئول در استان فارس در پاسداری و حفاظت این یادگار 1700 ساله کوشا باشند و اجازه دست اندازی بیشتر به آن ندهند و دشواری های پیش روی آن را پیگیری کرده و برطرف کنند.